Ẩn mình dưới đáy đại dương ở Đông Nam Á là năm chiếc hộp chứa đầy cảm biến sẽ tiết lộ tương lai của các rạn san hô. Trong năm qua, từ vị trí bí mật của họ, dự án Bluboxx của Bồ Đào Nha đã truyền trực tiếp dữ liệu về sức khỏe của rạn san hô cho các nhà nghiên cứu ở Đông Nam Á.

Dự án này đánh dấu sự khởi đầu của một mạng lưới các thành phố dưới nước được thiết kế để cứu san hô. Hai thành phố đầu tiên sẽ được đưa vào hoạt động vào năm 2022, một ở Công viên Hàng hải Sultan Iskandar, Malaysia, nơi sinh sống của cá nược và rùa, và thành phố còn lại dọc theo bờ biển Comporta của Bồ Đào Nha.

Kế hoạch lớn cho các thành phố san hô dưới nước đến từ kỹ sư người Hà Lan và thợ lặn Jeroen van de Waal.

Van de Waal, người sáng lập Blue Oasis Technology, nói với Mongabay trong một cuộc phỏng vấn: “Thực sự có hàng tá công ty khởi nghiệp ngày nay có những ý tưởng tuyệt vời, nhưng các giải pháp của họ không thể mở rộng.

Chúng rất nhỏ và sẽ không hoạt động ở nhiều đại dương vì thủy động lực học trong các đại dương này quá hoang dã và quá mạnh để các mô-đun rạn san hô nhỏ này có thể tồn tại”.

Các khối xây dựng sinh thái có thể được sử dụng để phản chiếu cảnh quan dưới nước ban đầu. Nếu đã từng có một bức tường chắn sóng hoặc một rạn san hô ở tầng thấp, các mô-đun có thể xếp chồng lên nhau có thể được sử dụng để mô phỏng nó và hy vọng thu hút cùng một loại động thực vật.

Các nhà khoa học trong nhóm đã cố gắng tái tạo các rạn san hô 10.000 năm tuổi bằng cách tạo ra một loại bê tông thân thiện với môi trường giàu canxi từ chất thải công nghiệp tái chế như bùn và xỉ đã khử nhiễm. Họ cũng dự định sử dụng thức ăn thừa như trấu để trộn.

Một rạn san hô nhân tạo có chủ đích tốt được tạo ra từ 700.000 chiếc lốp xe ngoài khơi Florida vào năm 1972 đã dẫn đến hoạt động dọn sạch 1,6 triệu đô la Mỹ 40 năm sau đó. San hô sẽ không phát triển trên cao su và các dây buộc giữa các lốp xe đã bị nước muối ăn mòn, khiến các lốp xe lăn tròn và làm hỏng các rạn san hô tự nhiên xung quanh.

Selina Ward từ Đại học Queensland, Australia, chuyên về sinh thái rạn san hô, cho biết sự phức tạp của các bề mặt mà ấu trùng san hô định cư là một khoa học đáng kinh ngạc.

Cô cho biết họ thích sống trên tảo, loại tảo mà họ kết hợp vào bộ xương của mình, sử dụng để bảo vệ bản thân trước sự kiện tẩy trắng và lấy các tế bào cực nhỏ để làm năng lượng.

Ward nói: “Chúng tôi chỉ mới bắt đầu hiểu tầm quan trọng của hệ vi sinh vật này đối với sức khỏe và sự tồn tại của san hô.

Việc lựa chọn sử dụng cấu trúc canxi cacbonat của rạn san hô tự nhiên của Blue Oasis Technology là một bước đi đúng hướng, nhưng còn nhiều điều cần phải xảy ra để tạo nên một rạn san hô nhân tạo thành công. Tảo và san hô đều tìm kiếm sự sống và không gian nên chúng cạnh tranh nhau. Nếu không có cá, bạn có thể có một khung đầy rong rêu”.

Benjamin Horton, Giám đốc Đài quan sát Trái Đất của Singapore, chuyên nghiên cứu về biến đổi khí hậu, cho biết các rạn san hô đang ở trong tình trạng khó khăn khẩn cấp.

Horton nói: “Khi thảm họa sinh thái diễn ra, thật khó để tìm thấy điều gì ảm đạm hoặc đáng buồn hơn cuộc khủng hoảng tẩy trắng rạn san hô. Chúng tôi đã biết trong 30 năm rằng biến đổi khí hậu dẫn đến cái chết của toàn bộ hệ sinh thái rạn san hô, nhưng chúng tôi hầu như không làm gì để cứu chúng".