Thu NSNN tăng 8,5% so với dự toán

Theo tờ trình, quyết toán thu NSNN năm 2018 là 1.431.662.057 triệu đồng, tăng 8,5% (112.462.057 triệu đồng) so với dự toán chủ yếu do tăng thu từ tiền sử dụng đất, thuế xuất nhập khẩu và thu từ dầu thô. Trong đó ngân sách địa phương (NSĐP) tăng thu 78.099.136 triệu đồng, ngân sách trung ương (NSTW) tăng thu (gồm cả tăng thu từ nguồn viện trợ) 34.362.921 triệu đồng. Chính phủ đã có báo cáo Quốc hội tháng 5/2019 để phân bổ, sử dụng nguồn tăng thu NSTW năm 2018.

Trong đó, thu nội địa (không bao gồm dầu thô) tăng 5,1% so với dự toán. Thu từ dầu thô tăng 84% (30.140.458 triệu đồng), chủ yếu do giá thanh toán tăng gần 50% và sản lượng cao hơn dự toán 0,7 triệu tấn.

Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu vượt 23.540.307 triệu đồng so với dự toán. Trong năm 2018 thực hiện giảm thuế suất theo cam kết với các thị trường Hàn Quốc, ASEAN làm giảm thu mạnh, nhưng nhờ giá trị kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng 11,5% so với năm 2017, và tăng cường quản lý, thanh tra, kiểm tra thuế, thu nợ đọng thuế, nên góp phần tăng thu NSNN. Trong năm đã hoàn thuế giá trị gia tăng cho các đơn vị kịp thời, đầy đủ theo đúng chế độ quy định là 111.783.286 triệu đồng.

Về chi NSNN, quyết toán 1.435.435.263 triệu đồng, bằng 94,2% (giảm 87.764.737 triệu đồng) so với dự toán, chủ yếu do một số khoản chi triển khai chậm nên bị hủy dự toán, hoặc chuyển nguồn sang năm sau theo quy định của Luật NSNN.

Trong đó, chi đầu tư phát triển quyết toán 393.303.617 triệu đồng, bằng 97,9% so với dự toán, chủ yếu do chi từ nguồn vốn ngoài nước không đạt dự toán, và một số nội dung được chuyển nguồn sang năm sau giải ngân tiếp theo quy định của Luật Đầu tư công. Số chi đầu tư phát triển chiếm 27,4% tổng chi NSNN, bằng 7,1% GDP.

Chi phát triển sự nghiệp giáo dục, văn hóa, xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; quản lý hành chính quyết toán 931.858.604 triệu đồng, bằng 95,6% so với dự toán, chiếm 64,9% tổng chi NSNN, tỷ trọng giảm so với mức 65,5% của năm 2017. Chi trả nợ lãi quyết toán 106.583.600 triệu đồng, giảm 5.934.400 triệu đồng so với dự toán.

Nhiệm vụ chi NSNN năm 2018 đã được thực hiện theo nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, HĐND các cấp, cơ bản đảm bảo kinh phí đáp ứng kịp thời các nhiệm vụ chính trị, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, xói lở bờ sông, bờ biển, hỗ trợ giống khôi phục sản xuất sau thiên tai, bảo đảm an sinh xã hội, chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, công tác quốc phòng, an ninh quốc gia, an toàn xã hội. Công tác quản lý, kiểm soát NSNN chặt chẽ theo quy định của Luật NSNN và nghị quyết của Quốc hội. Các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp, điều hành dự toán NSNN từng bước có hiệu quả và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí theo nghị quyết của Quốc hội.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, tình trạng chi tiêu sai chế độ vẫn còn ở một số đơn vị. Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị thu hồi khoản chi sai chế độ hàng trăm tỷ đồng. Kho bạc Nhà nước phát hiện nhiều khoản chi không đúng định mức quy định, từ chối thanh toán 96 tỷ đồng. Việc triển khai nhiệm vụ chi ngân sách ở một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn chậm so với quy định, đặc biệt là mua sắm hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật về đấu thầu, nên chuyển nguồn sang năm sau thực hiện tiếp theo chế độ quy định.

Về bội chi, quyết toán số bội chi NSNN là 153.110.403 triệu đồng, bằng 2,8% GDP (năm 2018 GDP thực hiện năm là 5.542.300 tỷ đồng), giảm 50.889.597 triệu đồng , tương đương 0,9% GDP, so với dự toán Quốc hội quyết định là 3,7% GDP.

Với kết quả thực hiện dự toán thu, chi, bội chi như trên, so với GDP thực tế, dư nợ Chính phủ bằng 49,9% GDP, nợ công bằng 58,3% GDP, trong giới hạn theo quy định của Chính phủ và của Quốc hội.

Về tổng mức vay của NSNN, quyết toán 284.806.197 triệu đồng, bằng 78,4% (giảm 78.477.803 triệu đồng) so với dự toán, chủ yếu do giảm bội chi NSNN 50.889.597 triệu đồng.

Về kết quả kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN năm 2018, Kiểm toán Nhà nước cơ bản nhất trí với Báo cáo quyết toán NSNN năm 2018, những kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đã được các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tiếp thu.

Thống nhất phê chuẩn quyết toán NSNN

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội (UBTCNS) Nguyễn Đức Hải cho biết báo cáo quyết toán NSNN năm 2018 của Chính phủ trình đã cơ bản tuân thủ theo quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục và đã được đối chiếu, xác nhận của Kho bạc Nhà nước, được Kiểm toán nhà nước kiểm toán. Đây là nỗ lực lớn của Chính phủ trong điều kiện phải tập trung thực hiện các giải pháp quyết liệt phòng, chống đại dịch Covid-19.

Về việc chấp hành dự toán NSNN, UBTCNS đánh giá thu NSNN vượt dự toán 8,5%, nhiều khoản thu đạt hoặc vượt dự toán thể hiện những diễn biến khả quan của tình hình kinh tế, cùng với sự cố gắng, nỗ lực của Chính phủ, các ngành, các cấp trong việc tổ chức triển khai các giải pháp quản lý thu, đẩy mạnh cải cách hành chính trong quản lý thuế, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Tuy nhiên còn một số vấn đề cần lưu ý như là nhiều khoản thu không đạt dự toán được giao, nguồn thu chưa thực sự bền vững, cơ cấu thu chuyển dịch chậm…

Đối với chi, năm 2018, Chính phủ đã triển khai quyết liệt nhiều biện pháp trong tổ chức điều hành dự toán chi ngân sách; quản lý chặt chẽ các khoản chi, tích cực thực hiện các giải pháp tiết kiệm chống lãng phí, bám sát mục tiêu, dự toán được giao, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và các chính sách an sinh xã hội. Mặc dù vậy vẫn còn một số hạn chế, bất cập như công tác lập, giao dự toán còn chưa sát thực tế; giải ngân vốn đầu tư không đạt kế hoạch; quản lý, sử dụng vốn đầu tư chưa đúng quy định vẫn diễn ra; thu hồi vốn tạm ứng còn chậm; việc sắp xếp bộ máy giảm chi thường xuyên còn chậm…

Trên cơ sở đó, UBTCNS thống nhất với KTNN và Chính phủ trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2018 như sau:

Thứ nhất, tổng số thu cân đối NSNN là 1.880.029.177 triệu đồng (bao gồm cả nguồn năm 2017 chuyển sang năm 2018, thu kết dư NSĐP năm 2017 và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật NSNN);

Thứ hai, tổng số chi cân đối NSNN là 1.869.791.887 triệu đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2018 sang năm 2019);

Thứ ba, bội chi NSNN 153.110.403 triệu đồng, bằng 2,8% GDP (không bao gồm kết dư NSĐP 157.886.227 triệu đồng).