Đây là bước tiến quan trọng trước thềm cuộc gặp có ý nghĩa then chốt giữa các nhà lãnh đạo các nước thành viên TPP tại Việt Nam tuần tới. "Chúng tôi đã bàn luận sâu hơn về những quy định cần được gác lại", ông Kazuyoshi Umemoto – Trưởng đoàn đàm phán TPP của Nhật Bản cho biết như vậy, sau cuộc họp kéo dài ba ngày, tại Urayasu (Nhật Bản) mới đây.

Sau khi Tổng thống Donald Trump quyết định rút khỏi TPP, 11 thành viên còn lại - được  gọi là "TPP 11", đang nỗ lực đạt một thỏa thuận vào tháng 11/2017. Nhưng trước hết, các thành viên TPP 11 cần quyết định những phần nào của thỏa thuận cần phải được gác lại cho tới khi Mỹ quay trở lại.

Trước cuộc gặp ở Urayasu, các bên vẫn cho rằng cần phải đình chỉ các điều khoản thuộc thuộc ba lĩnh vực: pháp lý, quyền sở hữu trí tuệ và các lĩnh vực khác. Ông Umemoto dù không tiết lộ các nhà đàm phán đã đồng ý ngừng thực hiện bao nhiêu điều khoản, nhưng cho biết các bên "đã đạt sự đồng thuận" về đóng băng một số điều khoản nhất định. Các thành viên TPP cũng đã rút lại một số yêu cầu đình chỉ trước đây. New Zealand cũng chấp thuận không yêu cầu các thành viên TPP đàm phán lại để nước này thực hiện kế hoạch kiềm chế nhà đầu tư ngoại mua bất động sản.

Theo kế hoạch, Bộ trưởng Thương mại 11 thành viên TPP sẽ tiếp tục đàm phán thêm vào tuần tới. Sau đó, trong một cuộc gặp thượng đỉnh bên lề APEC, lãnh đạo các thành viên TPP sẽ quyết định có đạt thỏa thuận về TPP hay không.

Những bất đồng chính về TPP hiện nay vẫn xoay quanh các điều khoản về giải quyết xung đột giữa nhà đầu tư và chính quyền, các vấn đề về lao động và vấn đề môi trường. Không như các hiệp định thương mại khác, TPP được đánh giá cao nhờ các điều khoản về bảo vệ người lao động và môi trường. Vì vậy, việc đình chỉ chúng sẽ đi ngược lại tinh thần ban đầu của TPP.

Đến nay, Chính phủ Nhật Bản vẫn giữ vai trò điều phối các cuộc đàm phán TPP 11. Tokyo dự định sẽ tiếp tục nắm vai trò này trong cuộc đàm phán cấp Bộ trưởng ở Việt Nam. Nhật Bản sẽ sắp xếp các cuộc thảo luận song phương giữa các thành viên nhằm giải quyết bất đồng, thu hẹp khoảng cách và giữ nguyên chuẩn mực cao cho TPP.

"Đưa TPP 11 vào thực thi sẽ không chỉ mang lại cho chúng ta một hệ thống thương mại cởi mở và tự do xuyên Thái Bình Dương, mà còn là một thông điệp mạnh mẽ để Mỹ quay lại với thỏa thuận", ông Umemoto nói. Tuy nhiên, ông Umemoto cũng cho rằng, hiện chưa có điều gì là chắc chắn cho tới khi có được một thỏa thuận cuối cùng cho TPP, bất kỳ thỏa thuận tạm thời nào cũng không có ý nghĩa gì.