Các nhà kinh tế dự báo tăng trưởng quý III của Mỹ giảm mạnh
Sự phục hồi của kinh tế Mỹ chậm lại rất nhiều trong quý III do hàng hóa bị kẹt tại cảng, các nhà tuyển dụng “vật lộn” tìm người làm và người tiêu dùng đối mặt với giá cả tăng cao.
Theo ước tính của Dow Jones, GDP Mỹ quý III có thể chỉ tăng trưởng 2,8%. Bộ Thương mại dự kiến đưa ra ước tính đầu tiên về GDP quý trong thứ Năm.
Trước đại dịch COVID-19, con số 2,8% là ổn, nhưng ở hiện tại, đó là mức tăng trưởng thấp nhất kể từ khi phục hồi kinh tế bắt đầu vào tháng 4/2020 - sự phục hồi từ đợt suy thoái ngắn nhất nhưng sâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, theo CNBC.
Kinh tế Mỹ tăng trưởng 6,8% trong quý 1/2021, chỉ thấp khoảng 1% so với đỉnh đạt được ở quý IV/2019, thời điểm dịch chưa bùng phát. Tăng trưởng quý II/2021 là 6,7%.
Có khả năng nền kinh tế không tăng trưởng chút nào trong quý III - công cụ theo dõi GDPNow của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tại Atlanta đã hạ ước tính xuống 0,2%, nhìn vào các yếu tố như chi tiêu của chính phủ và xuất khẩu ròng thực tế.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế không lo lắng. Hầu hết cho rằng sự chậm lại chủ yếu do chuỗi cung ứng bị tắc nghẽn, và tình trạng sẽ bớt tồi tệ trong những tháng tới, giúp sự phục hồi tiếp tục.
Joseph LaVorgna, kinh tế trưởng mảng châu Mỹ của ngân hàng đầu tư Natixis, cho biết: “Điểm yếu là sự bóp méo nguồn cung, hơn bất cứ điều gì. Nền kinh tế về cơ bản là mạnh, và tôi sẽ không nhìn vào một quý để nhận định tình hình sẽ ra sao trong thời gian tới”.
Natixis có nhận định khả quan hơn một chút về GDP - tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ mà nền kinh tế sản xuất ra. Công ty này dự báo kinh tế Mỹ tăng trưởng với tốc độ 3,3% trong quý III.
Tuy nhiên, con số 3,3% giảm mạnh so với mức tăng 6,7% của quý II. Đây cũng là con số thấp nhất kể từ khi GDP giảm tới 31,2% trong quý II/2020, khi nền kinh tế đầy vết thương do đại dịch.
Cuộc khảo sát cập nhật nhanh dự báo của các nhà phân tích do CNBC thực hiện cho thấy tăng trưởng GDP quý III khoảng 2,3%.
Nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều thách thức.
Theo ước tính gần đây của Goldman Sachs, hàng chục con tàu bị kẹt tại các cảng bờ biển California đang tắc nghẽn, chờ chuyển đi khối hàng hóa trị giá 24 tỷ USD. Lý do là cầu đối với hàng hóa quá lớn trong bối cảnh doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tìm người lấp các vị trí trống. Theo Bộ Lao động, có 4,3 triệu người lao động bỏ việc trong tháng 8, mức kỷ lục, và nền kinh tế hiện có 10,4 triệu việc đang tìm người.
Ít có khả năng các vấn đề liên quan đến chuỗi cung ứng sẽ sớm được giải quyết. Một khảo sát gần đây của Fed ở Dallas cho thấy 41,3% người được hỏi cho rằng sẽ mất ít nhất 10 tháng để chuỗi cung ứng trở lại bình thường và 64,5% các công ty ở Texas cho biết họ vướng phải sự gián đoạn hoặc chậm trễ ở nguồn cung, tăng từ mức 35,5% vào tháng Hai.
Những vấn đề nêu trên gây lạm phát kéo dài và lạm phát cao gần tới đỉnh ghi nhận trong 30 năm qua, khi hàng hóa trở nên khan hiếm hơn và chi phí nguyên vật liệu tiếp tục tăng.
LaVorgna của Natixis cho biết ông lo lắng về khả năng chi phí năng lượng tăng chóng mặt cản trở tăng trưởng trong tương lai.
“Sản lượng vẫn thấp hơn khoảng 15 đến 20% so với trước đại dịch. Chi phí năng lượng cao hiện hữu. Điều này sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế, thậm chí còn nhiều hơn các vấn đề của chuỗi cung ứng”.
Natixis đã giảm dự báo GDP Mỹ cả năm 2021 và 2022 xuống lần lượt còn 5,6% và 4%, từ các ước tính đã được hạ thấp trước đó 5,7% và 4,4%.
Các nhà hoạch định chính sách của Fed đang phải đối mặt với tác động đồng thời của việc tăng trưởng chậm lại và lạm phát gia tăng - tình trạng được so sánh với lạm phát đình trệ cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980. Các nhà giao dịch đã tính đến thời điểm Fed sẽ bắt đầu tăng lãi suất một lần nữa.
Tuy nhiên, hầu hết các nhà kinh tế đều gạt bỏ khả năng lạm phát đình trệ, dự báo một bối cảnh bình thường hơn sẽ chiếm ưu thế.
Điều đó có nghĩa là GDP sẽ tăng tốc đáng kể trong quý IV, sau đó là một năm 2022 có mầu sắc giống với nền kinh tế Mỹ trước đại dịch.
Các nhà kinh tế của công ty dịch vụ tài chính Jefferies nhận định quý III có tăng trưởng 3,8%, sau đó là 8% trước khi 2021 khép lại.
Citigroup dự báo tăng trưởng quý III chỉ 2,4%, nhưng nhà kinh tế học Veronica Clark lưu ý rằng “tốc độ chậm hơn có thể được tóm tắt một cách khái quát là do những hạn chế từ phía cung, chứ không phản ánh cầu suy giảm”.