2024 - năm bản lề của đầu tư công

Theo thống kê của Công ty Chứng khoán Tiên Phong (TPS), tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024 được các tổ chức trong và ngoài nước kỳ vọng sẽ có sự cải thiện khá đáng kể so với năm ngoái. Tăng trưởng của Việt Nam năm tới được các tổ chức quốc tế dự báo giao động từ 5,5% - 6,7%.

Trong đó, mức dự báo cao nhất là Standard Chartered Bank với mức dự báo 6,7% và thấp nhất của Ngân hàng Thế giới với mức dự báo 5,5%. Theo đó, động lực tăng trưởng các tổ chức dự báo kỳ vọng là sự cải thiện về đầu tư công, tiêu dùng trong nước, phục hồi xuất nhập khẩu và chính sách tiền tệ thiên về mục tiêu tăng trưởng.

Năm 2024, kế hoạch vốn đầu tư phát triển là hơn 677 nghìn tỷ đồng, giảm 8,4% so với ước thực hiện năm 2023. Kế hoạch vốn này chưa bao gồm vốn của Chương trình phục hồi kinh tế kéo dài thực hiện sang 2024 là khoảng 50 nghìn tỷ đồng và phần vốn chưa giải ngân hết của năm 2023 chuyển sang. Theo đó, giải ngân vốn đầu tư công dự kiến sẽ tương đương với mức thực hiện của năm 2023.

Do đó, 2024 được xem là năm bản lề để hoàn thành kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025. Đầu tư công tiếp tục được thúc đẩy nhưng trên mức nền cao của năm 2023 với các dự án giao thông quan trọng được giải ngân vốn mạnh trong năm 2023 gồm: Cao tốc Bắc Nam phía Đông (32,5 nghìn tỷ đồng); Hoàn thiện Cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 (10,8 nghìn tỷ đồng); Chi bồi thường giải phóng mặt bằng Vành đai 4 – Hà Nội và Vành đai 3 – TP. Hồ Chí Minh (19,8 nghìn tỷ đồng)...

Mức lan toả của hoạt động đầu tư công có thể tốt lên. Xét về quy mô và tăng trưởng, kết quả giải ngân vốn năm 2023 là tích cực. Điểm sáng trong giải ngân vốn năm 2023 là lĩnh vực giao thông, quốc phòng, trong khi đó, các địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn tích cực lại không nằm ở các đầu tàu kinh tế quan trọng.

Tỷ lệ giải phóng mặt bằng chiếm trung bình 24% trong tổng quy mô vốn các dự án trọng điểm, khoảng 60% cho tỷ phần xây dựng. Năm 2023, trừ Dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2, đa phần các dự án trọng điểm đều chỉ mới bắt đầu khởi công ở nửa sau của năm 2024.

Quy mô đầu tư công ở các đầu tàu kinh tế như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh ước tăng trưởng khoảng 19% trong năm nay. Vì vậy, kỳ vọng hoạt động xây dựng, thi công các công trình sẽ thể hiện rõ nét hơn trong năm 2024 và sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt hơn.

Các nhóm ngành hưởng lợi

Đầu tư công được coi là động lực tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh các đầu kéo tiêu dùng, xuất khẩu chịu ảnh hưởng do áp lực lạm phát, tỷ giá tăng và kinh tế toàn cầu biến động.

Ngoài ra, việc tập trung đẩy mạnh đầu tư công cũng được kỳ vọng sẽ tạo ra các tác động lan tỏa đến nhiều nhóm ngành. Một số nhóm ngành và cổ phiếu sẽ được hưởng lợi bao gồm: Ngành xây dựng - hạ tầng; Vật liệu xây dựng; Logistics; Bất động sản Khu công nghiệp…

Nhóm vật liệu xây dựng (đá xây dựng, xi măng, nhựa đường, thép) được hưởng lợi trực tiếp ngay sau giai đoạn giải phóng mặt bằng, bước vào triển khai dự án, cho đến khi hoàn thành hoạt động xây dựng dự án. Mặc dù vậy, mức độ hưởng lợi của các doanh nghiệp khác nhau phụ thuộc đặc thù từng ngành.

Với ngành thép, doanh nghiệp cung ứng thép xây dựng được hưởng lợi. Với các ngành mà chi phí vận chuyển tác động lớn đến khả năng tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp như xi măng và đá xây dựng, các doanh nghiệp có thị phần lớn và có vị trí gần các dự án đang triển khai sẽ được hưởng lợi tốt hơn phần còn lại của ngành.

Đặc biệt, đối với ngành Đá xây dựng, hiện nay tại nhiều dự án đầu tư công (Dự án Cao tốc Bắc - Nam hay Sân bay quốc tế Long Thành) đang có tình trạng thiếu nguồn đất phục vụ san lấp. Do đó, các doanh nghiệp đầu ngành đá, sở hữu các mỏ đá với trữ lượng lớn, vị trí nằm gần các dự án trọng điểm sẽ được hưởng lợi.

Một số doanh nghiệp đầu ngành có thể kể đến: HHV, LCG, VCG, C4G, CII, DPG.... dựa trên doanh thu và lợi nhuận các doanh nghiệp sẽ khả quan trong thời gian tới mặc dù ngắn hạn chưa thể hiện rõ. Theo định giá hiện tại Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), các công ty xây dựng hạ tầng có định giá hấp dẫn khi P/B thấp hơn 1 như HHV, LCG.

Đối với các cổ phiếu ngành Thép, P/B trung bình hiện tại khá thấp ở mức 1x tuy nhiên có sự chênh lệch lớn giữa các công ty do bức tranh kết quả kinh doanh không có sự tương đồng. Một số công ty lớn trong ngành đã có dấu hiệu đi qua đáy lợi nhuận. Nhà đầu tư có thể theo dõi các cổ phiếu: HPG, NKG, HSG.

Một nhóm ngành khác cũng được hưởng lợi gián tiếp từ đầu tư công là bất động sản khu công nghiệp và kho vận. Khi cơ sở hạ tầng giao thông, cao tốc được hoàn thiện sẽ giúp tăng tính liên thông giữa các vùng, các khu công nghiệp, qua đó sẽ thu hút các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các khu công nghiệp.

Ngành logistics cũng được kỳ vọng có thể hưởng lợi gián tiếp khi đầu tư công được thúc đẩy, cơ sở hạ tầng được cải thiện. Các tuyến cao tốc sau khi hoàn thiện sẽ khiến hoạt động logistics thuận lợi hơn, qua đó là chất xúc tác để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài. Các đại dự án như Sân bay Long Thành kỳ vọng sẽ giúp nhóm vận tải hàng hóa, hành khách được hưởng lợi từ gia tăng công suất khai thác.