Việc các công ty chứng khoán miễn phí giao dịch cũng nhằm hướng tới mục tiêu số lượng nhà đầu tư trên thị trường đạt mức 3% dân số vào năm 2020 và 5% dân số vào năm 2025 theo Đề án Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Mục tiêu là đảm bảo cơ cấu hợp lý giữa nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư có tổ chức, giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các nhà đầu tư chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán.

Nhiều công ty nhập cuộc

Ngày 15/2 vừa qua, công ty TNHH chứng khoán ngân hàng Việt Nam (NHSV) đã công bố miễn phí giao dịch chứng khoán cho khách hàng mở mới tài khoản tại đây. Chính sách này được công bố áp dụng từ ngày 15/2 tới ngày 31/5. Theo đó, khách hàng mở mới tài khoản giao dịch chứng khoán tại NHSV sẽ được hưởng mức phí giao dịch chứng khoán là 0%.

Cũng áp dụng chính sách từ ngày 15/2, công ty chứng khoán (CTCK) Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPS – tên cũ VPBS) cũng có thông báo về việc miễn phí giao dịch chứng khoán cơ sở cho khách hàng mở mới tài khoản từ ngày 8/1/2019.

VPS cũng là công ty chứng khoán tiên phong trong việc miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh dài hạn cho khách hàng từ ngày 10/10/2018.

Ngoài NHSV, một CTCK có vốn đầu tư nước ngoài khác là CTCK Mirae Asset Việt Nam cũng tham gia cuộc đua miễn phí giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, khác với NHSV miễn phí giao dịch chứng khoán cho cả cơ sở và phái sinh thì Mirae Asset Việt Nam chỉ miễn phí giao dịch trên thị trường phái sinh và có thời hạn 3 tháng.

Không nằm ngoài "đường đua" CTCK Kiến Thiết cũng vừa công bố tiến hành miễn phí giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư cũ và mở mới tài khoản giao dịch trước ngày 1/3/2019 được áp dụng cho đến hết ngày 30/6/2019.

Trước đó, CTCK ACBS cũng đã áp dụng chương trình miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh cho khách hàng. Chương trình này sẽ kết thúc vào ngày 31/3/2019.

Động thái đua nhau đưa mức phí giao dịch về 0% này được thực hiện sau khi Bộ tài chính ban hành Thông tư số 128 quy định giá dịch vụ trong lĩnh vực chứng khoán áp dụng tại các tổ chức kinh doanh chứng khoán, ngân hàng thương mại tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.

Theo quy định này, mức tối đa của giá dịch vụ môi giới mua, bán cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm (áp dụng cho chứng khoán niêm yết và chứng khoán đăng ký giao dịch) là 0,5% giá trị giao dịch và không áp dụng mức sàn.

Hiểu sao cho đúng?

Về dịch vụ chứng khoán phái sinh, mức tối đa của giá dịch vụ môi giới hợp đồng tương lai là 15.000 đồng/Hợp đồng tương lai chỉ số và 25.000 đồng/Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán bước vào năm 2019 không mấy khởi sắc, cùng với đó là thanh khoản liên tục "mất hút", trung bình đạt khoảng 3.200 tỷ đồng/ phiên, việc giảm phí giao dịch được kỳ vọng đem lại động lực cho các nhà đầu tư trên thị trường.

Cho đến thời điểm hiện tại, thị trường chứng khoán đã bứt phá thành công qua ngưỡng 1.000 điểm thì việc miễn phí giao dịch lại được cho là yếu tố hỗ trợ thu hút dòng tiền đến với thị trường.

Hơn nữa, việc miễn, giảm phí giao dịch chứng khoán cho khách hàng cũng phù hợp với xu hướng chung của thế giới. Các công ty môi giới chứng khoán lớn trên thế giới như Vanguard, Charles Schwab, Fidelity hay JPMorgan Chase đều đang miễn phí giao dịch trên nền tảng số cho khách hàng.

Trên thực tế, đối tượng được hưởng lợi chính từ chính sách này của CTCK là các nhà đầu tư. Theo số liệu thống kê từ trang web của Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh (HoSE), nếu việc miễn phí kéo dài cả năm thì các nhà đầu tư trên HoSE sẽ được hưởng lợi khoảng 200 tỷ đồng trong năm 2019.

Con số này sẽ gia tăng nếu có thêm nhiều công ty khác tham gia việc miễn giảm phí giao dịch cho nhà đầu tư. Đó là chưa tính tới sàn HNX và UPCoM.

Trong khi nhiều nhà đầu tư "hân hoan" về câu chuyện được miễn phí giao dịch thì vẫn có những ý kiến về việc công ty chứng khoán mập mờ trong câu chữ gây sự hiểu lầm.

Tại một diễn đàn chứng khoán nổi tiếng, nhiều nhà đầu tư đã chia sẻ về việc công ty chứng khoán thông báo là được "miễn phí hoàn toàn phí giao dịch" nhưng vẫn thu khoản phí 0,03% của Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) và Sở GDCK.

Các nhà đầu tư đã có bình luận rằng khi được hỏi thì các Broker (môi giới chứng khoán) lại không giải thích rõ ràng về khoản phí mà các nhà đầu tư bắt buộc phải nộp mà chỉ nhằm mục đích "chèo kéo" khách hàng.

Thậm chí, có nhà đầu tư cho rằng việc miễn phí là do cảm tính, chưa chắc khi nào phí sẽ nâng lên. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng việc được miễn một vài loại phí trong tất cả các loại phí đã là có lợi cho người tham gia giao dịch.

Hơn nữa, khoản phí 0,03% là phải trả về cho Sở GDCK và VSD, đây là quy định "bất di bất dịch" khoản này không được ở lại CTCK mà phát sinh trên tài khoản của khách hàng, toàn bộ các khoản phí mà CTCK thu được khách hàng đều được miễn.

Nhìn chung, mục đích của việc giảm phí, miễn phí đối với từng công ty chứng khoán là khác nhau nhưng vẫn có mục tiêu chung là mang lại lợi ích cho khách hàng. Tuy nhiên, các nhân viên môi giới cần có sự giải thích rõ ràng đối với nhà đầu tư để tránh những hiểu lầm không đáng có ảnh hưởng đến uy tín của công ty nói riêng và thị trường nói chung.