Cần thay đổi cách đặt vấn đề với gói tín dụng 30.000 tỷ đồng
(Tài chính) Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ thị trường bất động sản mới chỉ giải ngân được xấp xỉ 4%, tương đương khoảng 1.200 tỷ đồng. Trước con số 4% này, có nhiều luồng ý kiến trái chiều, một số cho rằng tốc độ giải ngân quá chậm, trong đó nguyên nhân chủ yếu là thiếu cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ, mặt khác các cơ quan được giao nhiệm vụ triển khai gói tín dụng này chưa thực sự tích cực. Số khác lại cho rằng, với những chính sách thận trọng của các ngân hàng thương mại tham gia giải ngân gói 30.000 tỷ đồng, giải ngân được 4% đã là một… kỳ tích.
Mặc dù về lý thuyết, các quy định đối với người được vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đã được nới lỏng hết mức, khi không còn yêu cầu người mua nhà phải chứng minh thu nhập, mà chỉ cần xác nhận điều kiện nhà ở, nhưng thực chất, từ việc được tham gia chương trình nhà ở tới việc được vay tiền từ gói 30.000 tỷ đồng là một bước đi dài. Theo ông Trần Tuấn Bình, ở quận Thanh Xuân, Hà Nội, mặc dù đáp ứng đủ yêu cầu mà các cơ quan nhà nước đề ra nhưng không ngân hàng nào trong số các ngân hàng được giao gói tín dụng 30.000 tỷ đồng cho vay tiền. Ngay cả các công ty xây dựng cũng không mặn mà với các hồ sơ.
Phó chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam Nguyễn Ngọc Thành phân tích, tốc độ giải ngân của gói 30.000 tỷ chưa đạt được kỳ vọng của người tiêu dùng và đang gây nên tâm lý hoài nghi về việc thực thi các chính sách tín dụng ưu đãi của nhà nước. Người dân rất kỳ vọng vào gói hỗ trợ 30.000 tỷ với mục tiêu rất rõ ràng, nhưng tốc độ giải ngân vừa qua quá chậm. Việc này gây tâm lý là tất cả người được mua nhà thu nhập thấp có được vay tiền hay không. Đây là vấn đề về chính sách nhà nước cần nghiên cứu để bổ sung quy định, giải quyết vướng mắc đang cản trở tiếp cận nguồn vốn này.
Cụ thể về vấn đề này, Phó cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng Nguyễn Trọng Ninh cho biết, đối tượng thu nhập thấp thuộc được mua nhà ở xã hội đều được vay từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ. Tuy nhiên, theo quy định của Ngân hàng, không phải tất cả hộ cá nhân đăng ký vay vốn đều được vay. Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, người vay phải chứng minh được khả năng trả nợ.
Tuy nhiên, cũng không thể trách các ngân hàng thương mại quốc doanh, vì rõ ràng, nếu cứ cho vay với đối tượng được vay là những người có thu nhập thấp, dưới 9 triệu đồng/tháng, tài sản thế chấp là các căn hộ thuộc diện nhà ở xã hội được hình thành trong tương lai, chưa biết khả năng tiêu thụ ra sao, và điều kiện mua bán cũng rất nhiều ràng buộc, thì ngân hàng - cũng là một doanh nghiệp đặc biệt - sẽ không tránh khỏi nợ xấu.
Mặt khác, theo phân tích của chuyên gia ngân hàng Nguyễn Chí Hiếu, với thời hạn cho vay quá ngắn như hiện nay, khả năng phát sinh nợ xấu là khó tránh khỏi. Với một căn hộ 800 triệu đồng, vay ngân hàng 600 - 700 triệu đồng mà phải trả trong 10 năm thì người thu nhập thấp sẽ không thể trả được. Do đó, để hạn chế nợ xấu thì ngoài việc ngân hàng kiểm soát chặt chẽ bằng nghiệp vụ của mình, cũng cần cơ cấu lại các khoản nợ một cách hợp lý theo hướng kéo dài thời hạn cho vay…
Thực tế này cho thấy, muốn đẩy nhanh việc giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng mang lại những hiệu quả thực sự, thì cần thay đổi cách đặt vấn đề đối với gói này. Cụ thể là nên tập trung vào các dự án nhà ở xã hội theo kiểu cho thuê, thay vì mua hoặc thuê mua hiện nay.
Đối với những địa phương còn nhiều quỹ đất và người dân không có thói quen sống ở các chung cư thì nên cấp đất cho một cộng đồng dân cư rồi cho họ vay tiền để xây nhà, với điều kiện các căn nhà đều tuân thủ quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết của địa phương. Đây là cách mà Hiệp hội đô thị Việt Nam đã triển khai ở một số đô thị trong cả nước. Có như vậy, gói tín dụng hỗ trợ thị trường bất động sản 30.000 tỷ đồng mới thực sự đến với những người đang gặp khó khăn về nhà ở thực sự.