Bước sang năm thứ hai thi hành, Luật Đất đai năm 2024 đã bộc lộ những "khoảng trống" trước yêu cầu phát triển mới. Từ quy hoạch, giá đất đến cơ chế giao - thuê, nhiều ý kiến đề xuất điều chỉnh để đồng bộ pháp luật và gỡ "nút thắt" thị trường, mở đường khai thác hiệu quả nguồn lực đặc biệt này.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân cho biết, Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, sau một năm triển khai đã góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, cải cách thủ tục và giải phóng nguồn lực cho đất nước. Tuy nhiên, bối cảnh phát triển mới cùng các nghị quyết lớn của Bộ Chính trị, Trung ương Đảng về quản lý đất đai cho thấy một số quy định của Luật đã bộc lộ hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 69-NQ/TW ngày 19/7/2025 Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chủ trì xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10/2025.

Theo Thứ trưởng Lê Minh Ngân, các sửa đổi tuy không nhiều nhưng đều xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và đã được thảo luận, tổng kết từ trước. Nội dung dự thảo xoay quanh 4 nhóm vấn đề lớn, nhằm khắc phục hạn chế hiện hành; đồng thời tạo hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch cho quản lý và sử dụng đất đai.

Cụ thể, về Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: Quy hoạch ở 3 cấp (Trung ương, tỉnh, xã) sẽ tích hợp vào hệ thống quy hoạch tổng thể, gắn với chu kỳ 5 năm. Nơi đã có quy hoạch đô thị hoặc nông thôn, chỉ lập kế hoạch phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất để tránh chồng chéo. Nhiều ý kiến ủng hộ bỏ quy hoạch cấp xã nhằm tinh gọn thủ tục.

Cơ chế giao, cho thuê đất: Khôi phục quyền lựa chọn trả tiền thuê đất một lần hoặc hằng năm và cho phép chuyển đổi giữa 2 hình thức, giúp tăng tính chủ động cho nhà đầu tư.

Tài chính đất đai, giá đất: Tiếp tục nguyên tắc “giá đất sát giá thị trường”, áp dụng đa phương pháp định giá, giao địa phương điều chỉnh hệ số giá phù hợp thực tiễn, kèm cơ chế giám sát minh bạch.

Quyền lợi khi thu hồi đất: Quy định rõ hơn về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; bổ sung các trường hợp phục vụ dự án đặc thù về địa điểm đầu tư, trung tâm tài chính quốc tế, khu thương mại tự do, logistic, dự án hỗn hợp dân cư, đô thị, du lịch dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao, công nghiệp văn hóa và dự án cấp bách khác do Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định.

Một số ý kiến đề nghị làm rõ khái niệm “dự án đặc thù” và có quy định chuyển tiếp cho các dự án đang vướng: nếu nhà đầu tư đã đạt trên 75% diện tích hoặc số hộ dân theo kế hoạch mà chưa hoàn tất thỏa thuận, Nhà nước sẽ thu hồi phần còn lại để bảo đảm tiến độ.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và tính thực tiễn trong góp ý của các bộ, ngành, địa phương. Đồng thời giao Cục Quản lý đất đai rà soát, chọn lọc và tiếp thu tối đa các đề xuất phù hợp, bảo đảm dự thảo khi trình Quốc hội vào tháng 10/2025 có tính khả thi cao, đồng bộ pháp luật và đáp ứng yêu cầu phát triển giai đoạn mới.