Còn hơn một tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán, tuy nhiên thời điểm này, tại các chợ đầu mối trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, các loại bánh, mứt, kẹo, hạt dưa, hạt bí, thuốc lá, bia lon, rượu ngoại... đã tràn ngập các chợ.

Hàng giá rẻ bán chạy

Những ngày cuối năm, thị trường bánh kẹo, mứt Tết trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh diễn ra hết sức sôi động. Tuy nhiên, tại các chợ đầu mối lớn, các loại bánh kẹo, mứt Tết, hạt dưa, hạt bí "3 không” (không nhãn mác, không nguồn gốc, không hạn sử dụng) được bán tràn lan khắp các chợ, từ cửa hàng lớn đến các điểm kinh doanh nhỏ, lẻ. Các mặt hàng này thường được các cơ sở kinh doanh đóng vào các bịch nilông từ 5 đến10 kg và được bán theo giá sỉ cho các bạn hàng đưa về các tỉnh lẻ tiêu thụ.

Trong vai một người mua hàng, chúng tôi tìm tới chợ đầu mối Bình Tây (quận 6) để đặt vấn đề mua sỉ một số loại bánh kẹo, mứt Tết về bán trong dịp tết. So với vài năm trước đây, tiểu thương kinh doanh ở các chợ TP. Hồ Chí Minh hiện nay rất kín tiếng khi người mua hỏi về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa; cũng như cảnh giác hơn trong việc đặt vấn đề mua bán với các bạn hàng mới.

Ghé vào sạp bánh kẹo bề thế ngay bên cổng chính chợ, chị chủ tên Trinh lập tức giới thiệu “Cửa hàng chị cái gì cũng có, giá cả thì rất phải chăng. Em lấy hàng về tỉnh lẻ để bán thì chị bớt nhiều cho…!”. Theo chị Trinh, để có nguồn hàng cung ứng trong dịp tết năm nay, ngay từ giữa năm chị đã liên hệ với các đầu mối để đặt trước. “Mình đặt hàng từ các đầu mối, sau đó họ đánh hàng từ nước ngoài về cho mình mới có hàng, chứ bánh kẹo sản xuất trong nước mẫu mã không đẹp lại có giá cao hơn bánh kẹo nhập ngoại nên rất khó bán”.

Còn nguồn gốc bánh kẹo, mứt Tết được nhập về từ nước nào thì chị Trinh không nói rõ. Tuy nhiên, theo nhiều tiểu thương kinh doanh bánh kẹo lâu năm tại chợ Bình Tây, các mặt hàng như bánh kẹo, mứt tết, các loại hạt… được bán theo kg chủ yếu nhập về từ Trung Quốc bởi mẫu mã đẹp và giá rất rẻ.

Chúng tôi tiếp tục liên hệ đặt mua một số lượng lớn hạt bí, hạt dưa tại cửa hàng V.T và được bà chủ tên Trúc bốc một nắm hạt bí trên tay, xoa đều rồi chìa ra cho chúng tôi xem mẫu. Cắn thử vài hạt, chúng tôi cảm giác có vị đắng và ruột vàng chứ không xanh. Lập tức người bán đưa ra mẫu hạt bí khác, tất cả đều tròn mẩy, giòn và được giới thiệu là hạt bí Nhật, giá chỉ 120.000 đồng/kg. Ngỏ ý muốn mua loại hạt bí của Việt Nam chị Trúc đưa cho chúng xem thử và “hét” giá 150.000 đồng/kg. Thấy chúng tôi có vẻ lưỡng lự, chị không ngần ngại giới thiệu một loại hạt bí khác có xuất xứ từ Trung Quốc giá mềm hơn, chỉ 110.000 đồng/kg.

“Tất cả các loại hạt dùng trong dịp Tết đều có hàng Việt Nam và Trung Quốc, nhưng hàng Trung Quốc được các tiểu thương bán buôn ưa chuộng vì mẫu mã đẹp và giá rẻ hơn nhiều so với hàng sản xuất trong nước”, chị Trúc nói.

Hàng giả, hàng lậu tiếp tục đổ về

TP. Hồ Chí Minh hiện có gần 250 chợ truyền thống, hàng trăm siêu thị và các trung tâm thương mại, các cửa hàng tiện ích, hàng ngàn điểm bán hàng nhỏ lẻ khác. Tuy nhiên, việc bảo đảm VSATTP chủ yếu mới thực hiện được ở các siêu thị, trung tâm thương mại... Còn ở các chợ tự phát, nhỏ lẻ, việc này vẫn còn bị bỏ lửng. Chính điều này đã tạo điều kiện cho các mặt hàng lậu, hàng giả, hàng hết hạn sử dụng có dịp trà trộn vào thị trường.

Chỉ trong tuần ngày 18 - 25/12/2014, các đội quản lý thị trường trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã kiểm tra, phát hiện 110 vụ sai phạm, xử phạt vi phạm hành chính 39 vụ, phạt 248,5 triệu đồng. Trong 32 vụ kiểm tra các mặt hàng thực phẩm, các đội đã tạm giữ 177 chai rượu ngoại, 5.637 chai, lon bia 250 ml do Pháp, Hà Lan sản xuất, 1.620 chai sữa nước Ensure loại 237 ml.

Đáng chú ý là việc các đội quản lý thị trường đã phát hiện được nhiều trường hợp vận chuyển hàng hóa phục vụ Tết đã hết hạn sử dụng trong một thời gian rất dài. Đội 5B đã tạm giữ 109 kg thịt bò cắt lát, cánh gà ba khúc hết hạn sử dụng từ tháng 8/2013 đang để trong kho lạnh tại quận 5. Đội Nhà Bè kiểm tra một công ty, tạm giữ 432 chai nước hương trái cây hết hạn sử dụng từ tháng 9/2013. Đội 5A tạm giữ 380 kg kẹo bắp hết hạn sử dụng từ tháng 9/2013.

Về hàng giả, Đội Quản lý thị trường Bình Chánh đã kiểm tra một điểm chứa 113 kg bột ngọt đóng gói từ 100 gram đến 1 kg/gói giả nhãn hiệu Ajinomoto. Tiếp tục triển khai tháng cao điểm kiểm tra thuốc lá điếu nhập lậu, mấy tuần qua, các Đội QLTT 2B, 5B, 9B, 12B, Bình Chánh, Bình Tân, Bình Thạnh, Củ Chi, Hóc Môn và Nhà Bè đã kiểm tra 26 vụ gồm có 13 vụ vận chuyển bằng xe gắn máy, xe buýt và 13 cửa hàng bán lẻ, tạm giữ tổng cộng 11.663 bao.

Theo ông Huỳnh Lê Thái Hòa - Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP TP. Hồ Chí Minh, ngoài nỗ lực của các ngành chức năng thì chính người tiêu dùng phải chủ động trong việc lựa chọn thực phẩm an toàn và mạnh dạn phản ánh khi phát hiện vi phạm. Ông Hòa khuyến cáo: “Khi mua thực phẩm, người tiêu dùng phải lưu ý đến hạn sử dụng. Trên nhãn phải có nguồn gốc rõ ràng, có địa chỉ cụ thể của nhà sản xuất hoặc của thương nhân. Khi có những thông tin này thì chứng tỏ rằng các sản phẩm này được công bố hợp quy hoặc phù hợp quy định”.