Khi việc áp dụng AI và các dịch vụ ứng dụng AI đang tăng theo cấp số nhân, mối lo ngại về mức tiêu thụ điện năng và nguồn năng lượng đang ngày một gia tăng.

Mặc dù các thao tác của AI đòi hỏi sức mạnh tính toán cao, đặc biệt là việc huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn tiêu thụ nhiều năng lượng hơn so với các thao tác của công nghệ thông tin truyền thống, nhưng các dự báo về mức tiêu thụ năng lượng của AI thường không phản ánh được những cải tiến về hiệu suất.

Ví dụ, dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy mặc dù lưu lượng truy cập internet tăng hơn 6 lần trong giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2020, mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu của các trung tâm dữ liệu vẫn duy trì ổn định trong cùng khoảng thời gian, và giữ nguyên đến giữa những năm 2020, chủ yếu nhờ vào các cải tiến về hiệu suất năng lượng của các trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Xét thấy khoảng 85% chi tiêu cho công nghệ thông tin trên toàn cầu vẫn thuộc về "hạ tầng tại chỗ," và các trung tâm dữ liệu đám mây có thể đạt hiệu quả năng lượng gấp hơn bốn lần so với các trung tâm dữ liệu tại chỗ, ông Ken Haig, người đứng đầu chính sách năng lượng và môi trường khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và Nhật Bản tại Amazon Web Services nhận định, châu Á vẫn có cơ hội lớn để giảm mức tiêu thụ năng lượng liên quan.

Trong bài viết được đăng tải trên Asia Nikkei Review, chuyên gia này chỉ ra, các công ty công nghệ, nhà cung cấp năng lượng và tiện ích cần hợp tác với nhau để đảm bảo khu vực có đủ năng lực năng lượng sạch bằng cách tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng truyền tải và phân phối, tăng gấp đôi nỗ lực hiện đại hóa lưới điện và mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo.

Trên khắp khu vực, hạ tầng truyền tải được thiết kế cho các hệ thống năng lượng thế kỷ 20 phụ thuộc vào nguồn điện tập trung thường đã lỗi thời, kém hiệu quả và không đủ đáp ứng cho nhu cầu cung cấp năng lượng tái tạo, vốn đòi hỏi các lưới điện "thông minh" hơn và khả năng tích hợp cao hơn chuyên dùng cho các nguồn năng lượng đa dạng và phân tán.

Châu Á có tiềm năng năng lượng tái tạo to lớn. Công ty nghiên cứu và tư vấn thị trường năng lượng Wood Mackenzie nhận thấy ít nhất 1,3 nghìn tỷ đô la Mỹ đã được dành cho năng lượng tái tạo trong khu vực từ nay đến năm 2030.

Tuy nhiên, hơn 90% trong số 194 gigawatt thuộc các dự án đang được triển khai trên khắp Đông Nam Á vẫn đang mắc kẹt ở các giai đoạn cấp phép và phê duyệt.

Các dự án này sẽ cần tới 8 năm để hoàn tất mọi quy trình cần thiết tại một số khu vực pháp lý và những thách thức tương tự về lưới điện đang xuất hiện ở những nước như Australia, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Bất chấp các mục tiêu năng lượng đầy tham vọng của nhiều công ty, vẫn còn những thách thức trong việc mở rộng quy mô mua năng lượng tái tạo ở Châu Á.

Đây là lý do tại sao một nhóm các công ty đa quốc gia đã giúp thành lập Liên minh Năng lượng Sạch Châu Á (ACEC), một liên minh gồm những người mua, nhà phát triển và nhà tài trợ năng lượng tái tạo, nhằm khuyến khích các công ty điện lực và các nhà hoạch định chính sách trong khu vực đẩy nhanh phát triển các dự án năng lượng mặt trời, gió và các nguồn năng lượng không phát thải carbon khác, bao gồm cả việc nâng cấp Lưới Điện ASEAN để tăng cường kết nối khu vực.

Kết nối lưới điện xuyên biên giới sẽ cho phép các quốc gia có ít tài nguyên năng lượng tái tạo tự nhiên tiếp cận được với điện tái tạo được tạo ra ở các nước láng giềng. Tuy nhiên, các rào cản thị trường hiện tại đã hạn chế tác động đầu tư và giảm phát thải của việc mua sắm năng lượng tái tạo xuyên biên giới ít nhất 20% trên khắp Châu Á, so với các khu vực như Liên minh Châu Âu.

Trong khi đó, nhờ vào công nghệ đám mây, nhiều công ty điện lực ở châu Á đang chuyển sang các dịch vụ điện toán đám mây như phân tích nâng cao và học máy để hỗ trợ việc hiện đại hóa lưới điện.

Các công nghệ nâng cao lưới điện (GETs) là một lựa chọn khác để làm cho hạ tầng lưới điện hiện có trở nên thông minh hơn. Điều này giúp giảm tình trạng quá tải và tránh tăng chi phí cho người tiêu dùng.

Mặc dù việc tăng cường khả năng tiếp cận với thế hệ năng lượng tái tạo sẽ là một thách thức liên tục đòi hỏi sự đầu tư và tham gia của các chính phủ trên khắp Châu Á, nhưng để làm được điều này cần sự hợp tác của tất cả các bên.

Cả chính phủ và doanh nghiệp phải cùng nhau hợp tác để đảm bảo thiết lập các chính sách hỗ trợ nhằm khuyến khích đầu tư nhiều hơn vào các dự án năng lượng tái tạo bổ sung, tạo điều kiện sử dụng nhiều hơn các dự án năng lượng tái tạo hiện có và tăng cường kết nối cho các dự án điện mới.