Chính phủ Mỹ “thoát hiểm”
Chính phủ Mỹ thở phào khi thoát khỏi nguy cơ phải đóng cửa lần thứ hai trong vòng một tháng sau khi lưỡng viện Quốc hội thông qua dự luật chi tiêu ngân sách cho hai năm tới, với khoản tăng 300 tỷ USD. Đây được coi là thắng lợi lớn, hóa giải những tranh cãi kéo dài nhiều tháng qua liên quan đến những bất đồng về ưu tiên chi tiêu giữa các nghị sĩ của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.
Trước đó, một ngày sau khi Hạ viện Mỹ thông qua dự luật chi tiêu tạm thời bảo đảm ngân sách hoạt động cho Chính phủ tới ngày 23/3 cũng như ngân sách tài khóa 2018 cho Bộ Quốc phòng, rạng sáng 8/2 (giờ Việt Nam), Thượng viện Mỹ cũng thông qua dự luật chi tiêu này với khoản tăng ngân sách 300 tỷ USD.
Mặc dù để có hiệu lực, dự luật còn phải được Tổng thống Donald Trump ký thông qua, song việc vượt qua “ải” Thượng viện, Chính phủ Mỹ dường như đã “thoát hiểm” trong bối cảnh ngân sách chi tiêu tạm thời được lưỡng viện Quốc hội nhất trí thông qua ngày 22/1 vừa qua chính thức hết hạn ngày 8/2.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mich McConnell cho rằng đây là một dự luật quan trọng, đáp ứng yêu cầu của cả hai đảng bởi bao gồm việc tăng chi tiêu cho quốc phòng - mục tiêu hàng đầu mà các nghị sĩ đảng Cộng hòa đã chờ đợi từ lâu, và tăng chi tiêu cho các chương trình trong nước như các nghị sĩ đảng Dân chủ mong muốn.
Theo dự luật vừa thông qua, chi tiêu quốc phòng sẽ tăng lên 80 tỷ USD trong tài khóa 2018 và 85 tỷ USD trong tài khóa tiếp theo, bắt đầu từ ngày 1/10. Những khoản chi cho các chương trình trong nước cũng sẽ tăng lên 63 tỷ USD năm nay và 68 tỷ USD vào năm tới. Dự luật cũng sẽ trì hoãn mức trần nợ liên bang trong khoảng thời gian đang tiến hành xem xét.
Nói Thượng viện là “ải” khó khăn nhất, bởi lẽ trước đó Chính phủ đã phải ngừng hoạt động 3 ngày không chỉ do ngân sách liên bang hết hiệu lực từ nửa đêm 19/1 và không thể gia hạn vì những bất đồng giữa Tổng thống Donald Trump và phe Dân chủ xung quanh vấn đề nhập cư, mà dự luật này đã không được Thượng viện thông qua do không đạt được con số tối thiểu 60 phiếu ủng hộ mặc dù đã được Hạ viện thông qua.
Theo quy định, Thượng viện Mỹ cần số phiếu “siêu đa số” với 3/5 thượng nghị sĩ (tức 60/100 người), để dự luật được thông qua. Trong khi đảng Cộng hòa chỉ nắm thế đa số ít ỏi (51 - 49) tại Thượng viện, có nghĩa ngay cả khi được toàn bộ thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ vẫn cần thêm 9 phiếu nữa để phá vỡ thế bế tắc.
Phải nói rằng những nỗ lực vào phút chót của lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và lãnh đạo phe Dân chủ đã đem lại kết quả khả quan trong bối cảnh tranh cãi về ngân sách kéo dài có thể làm sâu sắc thêm những mâu thuẫn vốn được xem khó giải quyết trên chính trường nước Mỹ.
Nguy cơ Chính phủ phải đóng cửa đã trở thành nỗi ám ảnh trong các cuộc thương lượng về ngân sách tại Quốc hội Mỹ. Lịch sử Mỹ ghi nhận Chính phủ đã phải đóng cửa nhiều lần.
