Lực bán tất nhiên tập trung ở nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn vì đây là nhóm tăng mạnh nhất để giúp VN-Index vượt 900 rồi 950 điểm. Trong đợt tăng này, nhiều cổ phiếu không những tăng nhanh mà còn rất bền. Chuỗi ngày tăng kéo dài khiến nhà đầu tư có xu hướng mua rồi giữ để lãi chạy. Vậy nên chỉ cần có tín hiệu điều chỉnh mạnh một chút là lệnh bán được đẩy ra ồ ạt. Thị trường giảm, không ai nói trước được gì nên cứ bán cho chắc.

Nhìn lại các mốc điểm 900 hay 950, hoặc xa hơn là 800 điểm của VN-Index đều được vượt qua một cách dễ dàng sẽ thấy dường như số người đánh cược với khả năng VN-Index giảm ngày một tăng lên. Bởi lẽ mỗi lần VN-Index vượt đỉnh sẽ có không ít người hoặc bị lỡ cơ hội, hoặc bán non cổ phiếu. Trong lần này chứng kiến đà giảm lan tỏa ở nhiều cổ phiếu lớn, bên mua thay vì chủ động gom mua để chờ sóng mới, lại bắt đầu e dè hơn.

Vậy nên bên bán lại càng phải cung hàng với giá thấp để thu tiền. Mặt khác, dự cảm về khả năng rung lắc mạnh khi VN-Index tiến đến vùng 1.000 điểm cũng buộc nhiều người phải cẩn trọng. Nhiều cổ phiếu đang trong xu hướng tăng sau ngày 5/12 cũng có thể thay đổi mô hình hoặc phải tạm dừng để tích lũy. Nói cách khác, thị trường trong giai đoạn hiện nay đang trao thế chủ động và sự lựa chọn cho bên mua.

Áp lực margin là hiển nhiên khi mà giá trị giao dịch liên tục tăng và nhiều cổ phiếu tăng nóng sẽ tích lũy một khối lượng margin lớn. Cần làm rõ rằng, cứ sau một phiên bán mạnh, margin sẽ được thu hồi theo 2 cách, hoặc nhà đầu tư tự bán, hoặc công ty chứng khoán giải chấp. Nhưng chừng đó là chưa đủ để thị trường giảm sâu.

Vấn đề nằm ở chỗ, sau khi những phiên bán tháo, xuất hiện dòng tiền margin bị thu hồi về nhưng không được tái sử dụng, nhà đầu tư không dám mạo hiểm và công ty chứng khoán lại bơm vốn dè dặt. Điều này vô tình khiến cho cung - cầu mất cân đối trong ngắn hạn và thị trường giảm sâu.

Điểm quan trọng khiến dòng tiền margin bị tắc và công ty chứng khoán khó cung ứng, là ngoài việc nhà đầu tư ngại sử dụng, còn nằm ở mục tiêu giải ngân.

Trước đây, hàng hóa chưa nhiều nên chỉ cần dòng tiền đổ mạnh là lập tức định giá của nhiều cổ phiếu tăng nhanh. Và đến khi điều chỉnh thì cũng không tạo ra nhóm cổ phiếu nào hấp dẫn rõ rệt để mua vào và tất yếu, giá sẽ giảm đều và giảm sâu.

Nhưng trong giai đoạn vừa qua, động lực chính của thị trường là nhóm vốn hóa lớn trong khi mid cap và penny lại đi ngang. Như vậy, dòng tiền vẫn có cơ hội tìm hàng giá rẻ thực sự trong nhóm này. Ngay chính nhóm vốn hóa lớn cũng có những cổ phiếu chưa tăng giá và cũng có cơ hội thu hút nhà đầu tư. Nói tóm lại dòng tiền margin vẫn sẽ duy trì và làm động lực quan trọng của thị trường trong những ngày tới. Tuy nhiên, có thể sẽ mất thêm thời gian phân bổ và tích lũy thay vì bùng nổ ngay lập tức.

Nhưng tại thời điểm hiện nay vẫn không xuất hiện một thông tin nào mang tính tiêu cực đủ để bẻ xu hướng thị trường. Đồng thời, diễn biến hiện nay cũng không khác gì những tháng trước khi sau một vài phiên điều chỉnh mạnh, những tưởng thị trường không thể tăng nữa thì sau đó lại tăng rất mạnh.

Mặt khác, sức cầu trên thị trường là cực lớn cùng với kỳ vọng được duy trì sẽ giúp cho dòng tiền sẽ mạnh tay mua vào khi cổ phiếu có giá hợp lý. Dòng tiền margin sau khi được thu hồi cũng sẽ quay trở lại thị trường để tìm kiếm cơ hội.

Trong ngắn hạn, nếu VN-Index có thể giữ vững khu vực 930-950 điểm thì một giai đoạn tích lũy có thể xuất hiện từ nay đến cuối tháng 12.

Khoảng 2/3 thời gian của tháng 12 trong nhiều năm qua đều là giai đoạn thấp điểm của thị trường, nhưng lại là cơ hội lý tưởng để tích lũy cổ phiếu để chờ đợi sóng cuối năm và đầu năm mới.