Tỷ lệ giải ngân khá thấp

Tại Hội nghị về tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài các tháng đầu năm 2024 và các biện pháp tăng cường giải ngân năm 2024 do Bộ Tài chính tổ chức chiều ngày 21/5, ông Hoàng Hải – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, năm 2024, các địa phương được giao tổng kế hoạch vốn là 24.172,86 tỷ đồng. Trong đó, vốn đầu tư công là 9.456,86 tỷ đồng (53/63 địa phương), vốn vay lại là 14.716 tỷ đồng (51/63 địa phương).

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn đầu tư công năm 2024, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chỉ đạo toàn ngành Tài chính thực hiện đồng bộ các biện pháp, bao gồm cả vốn vay nước ngoài như: Có công văn gửi các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị khẩn trương thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công vốn ngân sách nhà nước, kế hoạch vốn nước ngoài năm 2024, nhập dự toán trên hệ thống TABMIS.

Đồng thời, Bộ Tài chính đã tổ chức các đoàn làm việc với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và 3 địa phương (Thanh Hóa, Huế và Đắk Lắk) để nắm bắt tình hình giải ngân và xử lý các vướng mắc về thủ tục giải ngân, thanh toán, các vấn đề ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án; rà soát quy trình tiếp nhận hồ sơ và xử lý đơn rút vốn đảm bảo thời hạn ngắn nhất (tối đa 1 ngày làm việc đối với đơn thanh toán trực tiếp) và trả ngay cho các chủ dự án nếu hồ sơ chưa hợp lệ.

Bộ Tài chính cũng trao đổi, làm việc với các nhà tài trợ đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết, hiệu lực các hiệp định vay cho các dự án đã hoàn thành thủ tục đầu tư và đã được giao kế hoạch vốn năm 2024, đồng thời có thông báo cho các cơ quan liên quan của phía Việt Nam các vấn đề vướng trong giải ngân.

Tuy nhiên, kết quả giải ngân vốn nước ngoài 5 tháng đầu năm 2024 của các địa phương vẫn khá thấp. Tính đến ngày 15/05/2024, lũy kế giải ngân vốn nước ngoài của các địa phương tính đến ngày 15/05/2024 là 5,7% kế hoạch vốn được giao (tính cho cả kế hoạch vốn cấp phát và vay lại) cao hơn cùng kỳ năm 2023 là 4,9%. Mới có 5/53 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt trên 15%, 28/53 địa phương chưa giải ngân vốn ngân sách trung ương cấp phát bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương.

Phối hợp tháo gỡ khó khăn cho địa phương

Tại Hội nghị, đại diện đến từ Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cho biết, năm 2024, 6 dự án ODA của TP. Hà Nội được giao kế hoạch vốn là gần 3,9 nghìn tỷ đồng. Tính đến ngày 20/5, đã giải ngân đạt 856 tỷ đồng (đạt 21,98% kế hoạch). Hiện, có một số khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai các dự án ODA trong năm 2024. Như tại Tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP. Hà Nội, đoạn Nhổn – ga Hà Nội, các vướng mắc từ năm trước vẫn kéo dài dẫn đến việc chậm trễ điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và bổ sung chi phí của các gói thầu do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Hay như tại Dự án Tuyến đường sắt đô thị TP. Hà Nội, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư bị kéo dài khiến đến nay Dự án chưa thể triển khai. Còn tại Dự án Hỗ trợ chủ đầu tư quản lý dự án Tuyến đường sắt đô thị số 3 đoạn Nhổn – ga Hà Nội hiện đã hết thời gian thực hiện. Tuy nhiên, việc gia hạn thực hiện đang phụ thuộc vào dự án Tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP. Hà Nội, đoạn Nhổn – ga Hà Nội.

Đại diện tỉnh Bến Tre cũng chia sẻ, Tỉnh này hiện có 2 dự án sử dụng nguồn vốn ODA là: Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bến Tre và Dự án phát triển chuỗi công nghệ thông minh thích hợp với biến đổi khí hậu. Đến ngày 15/5, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư nguồn nước ngoài của 2 dự án này đạt 26,6 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân đạt thấp do năm 2024 tỉnh Bến Tre được bố trí vốn nhưng năm 2023 tổ chức đấu thầu không đạt. Hiện Tỉnh đang hoàn chỉnh lại hồ sơ mời thầu để tiếp tục triển khai dự án.

Ngoài ra, nhiều vướng mắc khác đã được đại diện các địa phương chia sẻ tại Hội nghị như: Vướng mắc trong khâu điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, sử dụng vốn dư; Vướng mắc trong công tác triển khai thực hiện và giải ngân (trong khâu đầu thầu hoặc hợp đồng thương mại; giải phóng mặt bằng; điều chỉnh thiết kế; chậm tiến hành công tác nghiệm thu, thanh toán); Vướng mắc do thiếu kế hoạch vốn (cả cấp phát và vay lại).

Để phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân cao đối với nguồn vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ giao năm 2024, ông Hoàng Hải cho biết, trong thẩm quyền của mình, Bộ Tài chính sẽ tập trung hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các địa phương, tiếp tục đảm bảo thời gian xử lý các thủ tục đúng quy định. Đồng thời, tiếp tục trao đổi với các nhà tài trợ nhằm tháo gỡ các vướng mắc về phía nhà tài trợ như rút ngắn thời gian và đơn giản hóa thủ tục cho ý kiến không phản đối.

Cùng với đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cần hỗ trợ các địa phương đẩy nhanh tiến độ, thủ tục trong việc gia hạn thời gian bố trí vốn để tránh làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của dự án.

Bộ Tài chính đề nghị các địa phương cần tiến hành rà soát, đánh giá chi tiết, cụ thể về khả năng giải ngân của từng dự án, đặc biệt lưu ý các dự án có năm lập kế hoạch là năm giải ngân cuối cùng để đảm bảo đủ vốn cho các dự án, tránh việc phải gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, phát sinh nhiều thủ tục hành chính.