Những chiến lược cải cách bài bản

Thảo luận tại diễn đàn "Chuyển đổi số ngành thuế và hải quan, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp” diễn ra ngày 8/11, TS. Cấn Văn Lực cho biết, hiện nay, ngành Thuế có liên quan đến 907 nghìn doanh nghiệp và khoảng 28 triệu người dân. Trong khi đó, lĩnh vực hải quan liên quan đến khoảng 80 nghìn doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu. Mới đây, đã có 64,7 nghìn doanh nghiệp đăng ký vào hệ thống dịch vụ công một cửa liên quan đến xuất nhập khẩu. Với sự ảnh hưởng này, chuyển đổi số sẽ có sự lan tỏa rất lớn và người dân sẽ được thụ hưởng từ việc này.

Theo TS. Cấn Văn Lực, chiến lược cải cách và quản lý thuế, hải quan cũng đã được ban hành cụ thể và điều này thể hiện các ngành Thuế và Hải quan đã có những chiến lược bài bản. Trong đó, những chỉ tiêu rất quan trọng về chuyển đổi số cũng được vạch ra, chẳng hạn 85% cá nhân sẽ khai và nộp thuế điện tử, đây là các con số tích cực. Với những yếu tố trên, chuyển đổi số các lĩnh vực thuế, hải quan đã để lại nhiều ấn tượng.

"Như đối với hóa đơn điện tử, ngành Thuế đã triển khai hơn 1 năm và đã thu hút sự quan tâm lớn của xã hội, đây là thành công rất lớn của ngành Thuế. Trong khi đó, ấn tượng của ngành Hải quan đã số hóa hải quan đến cấp độ 3 và 4 rồi", TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Chia sẻ nhận định này, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cũng đánh giá hiệu quả cao công tác chuyển đổi số của ngành Thuế và Hải quan. Đơn cử như với ngành Thuế, nổi bật nhất là triển khai thực hiện hóa đơn điện tử. Hóa đơn điện tử tiết kiệm chi phí cho cả xã hội về nhiều mặt, kể cả về nghiên cứu cơ sở dữ liệu.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, việc kê khai thuế của các nhà cung cấp nước ngoài trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế cũng là một hoạt động rất xuất sắc của ngành Thuế. Hiện nay, đã có 74 nhà cung cấp khai thuế và đến thời điểm này, các nhà cung cấp đã cung cấp gần 11.500 tỷ đồng tiền thuế trên nền tảng Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

Với ngành Hải quan, bà Cúc cho biết, thời gian đầu, Việt Nam thực hiện VNACCS/VCIS rất khó khăn nhưng đã thành công và hiện đang triển khai Một cửa quốc gia, Một cửa ASEAN. Đặc biệt, đã phát triển hệ thống kiểm tra kết nối Internet ứng dụng trong quá trình kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu trong vùng chứa. Việt Nam học tập Nhật Bản, nhưng hiện nay đã làm tốt hơn Nhật Bản khi thủ tục hải quan luồng xanh ở Việt Nam làm rất nhanh.

“Nếu không có chuyển đổi số, không có hóa đơn điện tử, các doanh nghiệp rất khó thực hiện khi kê khai hải quan, làm thủ tục liên quan tới thuế do phải mất rất nhiều thời gian và nhiều thủ tục giấy tờ... Đây chính là hiệu quả của chuyển đổi số, vừa mang lại thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, nhưng lợi đồng thời cũng nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế và hải quan”, bà Nguyễn Thị Cúc khẳng định.

Cần đề ra nhiều giải pháp tiếp theo

Có thể nhận thấy, bên cạnh nhiều cải cách mang tính đột phá của Bộ Tài chính, công cuộc chuyển đối số trong lĩnh vực thuế và hải quan đã đạt được những cơ sở quan trọng ban đầu của quá trình này. Tuy nhiên, chuyển đổi số vẫn còn ở phía trước, đòi hỏi sự vận động chuyển mình liên tục từ các chỉ đạo từ trên xuống dưới, sự trang bị cơ sở kỹ thuật đồng bộ cùng với nền tảng pháp lý căn bản tương ứng.

Nói về kỳ vọng và mong muốn trong công tác chuyển đổi số của ngành Thuế và Hải quan, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam hi vọng trong thời gian tới, mã số công dân sẽ được sử dụng trong việc thực hiện các thủ tục liên quan đến thuế và hải quan của công dân. Mã số công dân sẽ theo công dân từ lúc sinh ra tới lúc mất đi nên mã số này sẽ dùng cho cả thuế, hải quan, thừa kế, bảo hiểm xã hội… Đó chính là số hóa hướng tới minh bạch, dễ dàng, có lợi hơn, vừa có lợi cho Nhân dân, hướng tới Chính phủ điện tử.

Còn TS. Cấn Văn Lực cũng chỉ ra rằng, dù những cải cách của ngành Thuế và Hải quan là rất ấn tượng nhưng thời gian tới cơ quan quản lý vẫn cần phải đặt ra bài toán để triển khai các bước tiếp theo nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho người dân và doanh nghiệp.

"Theo đó, thứ nhất, cần phải có chiến lược, trong đó một vấn đề quan trọng là văn hóa chuyển đổi số. Thứ hai là quy trình, các ngành Thuế và Hải quan làm tương đối tốt, nhưng cũng cần tự động hóa thêm hơn nữa. Tất nhiên vẫn phải giảm thiểu rủi ro sai sót và tác nghiệp. Thứ ba, là về công nghệ. Trong đó có yếu tố chọn loại công nghệ nào và đầu tư vào công nghệ như thế nào cho phù hợp. Đây là bài toán cần phải tính toán rất kỹ lưỡng, gắn với các câu chuyện về công nghệ và an ninh mạng, do đây là vấn đề rất quan trọng và mức độ ảnh hưởng lớn. Vấn đề cần quan tâm nữa là khách hàng, làm sao để việc sử dụng dịch vụ nền tảng số của các cơ quan dễ dàng, tiện lợi”, TS. Cấn Văn Lực nói.