Tại đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) mới đây của một ngân hàng TMCP, cổ đông bức xúc cho rằng họ là những nhà đầu tư, nên mong muốn đầu tư phải có hiệu quả. Hiệu quả được định giá bằng tiền thu về mỗi năm là bao nhiêu chứ không phải nhận cổ phiếu dưới mệnh giá.

Ngán ngẩm với… cổ tức

Có thể khẳng định, chưa có năm nào cổ đông lại bức xúc nhiều về vấn đề chia cổ tức như năm nay.

Tại ĐHĐCĐ của TPBank, một số cổ đông đã lên tiếng thắc mắc vì sao ngân hàng đạt lợi nhuận vượt kế hoạch nhưng không lại trả cổ tức năm 2018.

Chia cổ tức cũng là vấn đề khiến nhiều cổ đông SHB bức xúc nhiều năm qua vì chưa năm nào họ nhận được cổ tức bằng tiền mặt.

Trong khi đó, ĐHĐCĐ Kienlongbank cũng đã thông qua việc không chia cổ tức năm 2018 mà giữ lại toàn bộ lợi nhuận để bổ sung vốn kinh doanh khiến nhiều cổ đông ngậm ngùi.

Trả lời cổ đông, hầu hết lãnh đạo các ngân hàng đều cho biết phải chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc không chia cổ tức vì nhu cầu tăng vốn của ngân hàng, do phải xử lý nhiều nợ xấu và giữ lại lợi nhuận để phục vụ hoạt động kinh doanh.

Điển hình như, chia sẻ về nguyên nhân chưa thể chia cổ tức cho cổ đông, lãnh đạo Techcombank cho biết, việc quyết định giữ lại toàn bộ lợi nhuận là để phục vụ hoạt động kinh doanh của ngân hàng…

Theo nhận định của các chuyên gia, dù cổ đông nhận cổ tức bằng tiền hay cổ phiếu thì giá trị quy đổi sẽ như nhau tại thời điểm nhận cổ tức. Thế nhưng, hầu hết cổ đông đều thích trả bằng tiền mặt, bởi thị trường chứng khoán đang diễn biến không mấy tích cực.

Một nhà đầu tư chia sẻ, khi nhận cổ tức bằng tiền mặt, cổ đông vẫn có thể tái đầu tư từ tiền mặt vào công ty thông qua các dự án tái đầu tư từ cổ tức. Ưu điểm lớn nhất của tiền mặt là tính thanh khoản rất cao, cầm tiền mặt trong tay bao giờ cũng chắc chắn hơn là cầm cổ phiếu. Hơn nữa, việc đánh thuế trên cổ tức tiền mặt được nhận vẫn chưa được thực hiện tại Việt Nam.

"Nếu là nhà đầu tư ngại rủi ro và muốn chắc chắn thì có lẽ bạn sẽ yêu thích cổ tức tiền mặt hơn, vì giá trị của chúng rất chắc chắn", cổ đông này nói.

Quan trọng là hoạt động kinh doanh

Ông Lê Đức Thọ, Chủ tịch HĐQT VietinBank, cho biết ngân hàng đang trình các cơ quan chức năng nhằm đẩy nhanh quá trình tăng vốn điều lệ. Trước mắt, VietinBank sẽ xin Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho phép chia cổ tức bằng cổ phiếu năm 2017, 2018, 2019 hoặc để lại toàn bộ lợi nhuận để phục vụ cho việc tăng vốn. Với lợi nhuận năm 2018, ngân hàng dự kiến chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ hơn 8,03% hoặc giữ lại toàn bộ.

Một cổ đông cho rằng, nếu trả cổ tức bằng cổ phiếu dưới mệnh giá thì nhà đầu tư sẽ bị thiệt hại, bởi trên danh nghĩa, nhà đầu tư nhận cổ phiếu hạch toán theo mệnh giá 10.000 đồng/cp nhưng thị giá thấp hơn.

Theo ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư của công ty Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE), về mặt kỹ thuật, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Tức là sở giao dịch chứng khoán sẽ phải điều chỉnh giảm giá cổ phiếu xuống, do việc trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ khiến giá trị cổ phiếu bị pha loãng.

Dưới góc nhìn của một chuyên gia luật, ông Hà Huy Phong, công ty Luật Inteco, cho rằng về bản chất, việc giữ lại cổ tức là một hình thức chiếm dụng vốn thương mại của chính cổ đông, nhưng việc chiếm dụng đó không hẳn là không tốt, phụ thuộc vào căn nguyên thật sự của nó. Lý do thực sự cho việc giữ lại có thể rất khác nhau và chỉ có ban giám đốc ngân hàng mới biết chính xác.

"Có những trường hợp ngân hàng muốn giữ lại để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh, mở rộng hoạt động và tăng giá trị doanh nghiệp, theo đó gia tăng sức mạnh của cổ phiếu trên sàn chứng khoán, cổ đông được hưởng lợi. Cũng có những trường hợp việc giữ lại là nhằm che giấu hoặc đánh lạc hướng sự chú ý của cổ đông về nguồn ngân quỹ bằng tiền mặt. Việc giữ lại cổ tức cần xem xét một cách thấu đáo về nguyên do, trong đó cần xem xét đến nhu cầu đầu tư vào các dự án hoặc kế hoạch kinh doanh mới", ông Phong nói.

Về góc độ nhà đầu tư, ông Hoàng Khánh Duy chia sẻ, không mong nhận được cổ tức dù là tiền mặt hay cổ phiếu, miễn sao doanh nghiệp làm ăn hiệu quả để giúp giá cổ phiếu tăng là có thể làm hài lòng cổ đông.

Với diễn biến thị trường chứng khoán không mấy tích cực như hiện nay, theo ông Duy, việc các ngân hàng nói riêng và các doanh nghiệp trên sàn nói chung chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ khó có tác động tích cực.