Ông Phan Duy Hưng, Giám đốc - Chuyên gia phân tích cao cấp Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho biết, đối với ngành chứng khoán, những thuận lợi của điều kiện kinh doanh như môi trường lãi suất thấp, đặc biệt là những nỗ lực của Chính phủ để có thể cải thiện hệ thống giao dịch cũng như loại bỏ yêu cầu về giao dịch phải ký quỹ của nhà đầu tư nước ngoài… sẽ giúp thu hút các nhà đầu tư giao dịch mới.

Đồng thời, với những triển vọng tích cực hơn về thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong điều kiện lãi suất thấp, hoạt động phân phối trái phiếu của các công ty chứng khoán cũng sẽ được đẩy mạnh trở lại, từ đó tác động tốt lên khả năng sinh lời của các công ty.

“Chúng tôi kỳ vọng rằng tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) của công ty chứng khoán có thể cải thiện lên mức 4,8 - 5% trong năm 2024, tức là tăng lên khoảng 50 - 70 điểm so với năm 2023”, ông Hưng nhận định.

Động lực chính theo phân tích của ông sẽ đến từ lợi nhuận từ hoạt động cho vay magrin và hoạt động đầu tư công cụ thu nhập cố định, trong đó, nhóm công ty chứng khoán lớn sẽ được hưởng lợi nhiều hơn.

“Có hai lý do chúng tôi cho rằng công ty chứng khoán lớn sẽ được hưởng lợi. Thứ nhất, đối với hoạt động đầu tư, các công ty chứng khoán lớn thường tập trung nhiều vào danh mục tài sản là đầu tư nhiều vào các sản phẩm như đầu tư trái phiếu, đầu tư chứng chỉ tiền gửi (CD) và tiền gửi… Trong môi trường lãi suất thấp hiện nay, các công ty có thể tận dụng nguồn vốn vay ngân hàng và đẩy mạnh đầu tư danh mục trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi và có thể tăng thêm lợi nhuận.

Bên cạnh đó, đối với mảng cho vay margin, các công ty chứng khoán cũng có lợi thế. Đó là về quy mô vốn lớn cũng như tập khách hàng lớn dẫn tới có khả năng book margin mạnh mẽ hơn so với trung bình ngành, từ đó tác động tốt lên lợi nhuận”, ông Hưng cho hay.

Đối với mảng core cuối cùng của ngành chứng khoán là dịch vụ môi giới, ông Hưng cho rằng, tăng trưởng lợi nhuận sẽ ở mức rất khiêm tốn. Lý do chính bởi vì các công ty chứng khoán hiện nay vẫn gặp phải những áp lực cạnh tranh về phí dẫn tới biên lợi nhuận gộp của mảng môi giới sẽ ngày càng bị thu hẹp, đặc biệt là đối với các công ty chứng khoán nước ngoài.

Về chất lượng tài sản của các công ty chứng khoán, với những nhận định về việc trái phiếu doanh nghiệp được cải thiện tích cực, về tốc độ chậm trả gốc, lãi phát sinh mới trong năm 2024 sẽ chậm dần, VIS Rating nhận định chất lượng tài sản của các công ty chứng khoán cũng sẽ dần ổn định.

Tuy nhiên, VIS Rating nhận thấy sẽ xuất hiện một số rủi ro vẫn ở mức cao đối với một số công ty tập trung đầu tư vào hoạt động bảo lãnh phát hành và phân phối trái phiếu với hai lý do. Thứ nhất, các công ty này trong danh mục đầu tư của mình tập trung khá nhiều vào các sản phẩm có rủi ro cao như đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cũng như đầu tư cổ phiếu chưa niêm yết tập trung vào một số khách hàng lớn và gây ra rủi ro tập trung cho danh mục và rủi ro sự kiện cho các công ty chứng khoán này.

Ngoài ra, khi các công ty chứng khoán này đẩy mạnh hoạt động phân phối trái phiếu trong năm 2024 cũng sẽ kèm theo những cam kết mua lại từ nhà đầu tư và gây ra những rủi ro ngoại bảng cho các công ty chứng khoán.

Cuối cùng, đối với tỷ lệ đòn bẩy, đại diện VIS Rating cho rằng tỷ lệ sử dụng đòn bẩy của các công ty chứng khoán trong 2024 sẽ tăng nhẹ do các công ty chứng khoán tận dụng việc có thể vay vốn ngân hàng với mức lãi suất thấp để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh chính là hoạt động margin và đầu tư. Tuy nhiên, rủi ro về đòn bẩy tăng cũng sẽ được giảm bớt đi một phần nhờ vào những kế hoạch tăng vốn mới, từ đó giúp cho nguồn vốn và thanh khoản của các công ty chứng khoán sẽ giữ được ổn định.

Ông Phan Duy Hưng cũng lưu ý việc gần đây VIS Rating nhận thấy Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã cấm các công ty chứng khoán huy động tiền từ các nhà đầu tư. Theo đó, đến 30/6/2024, các công ty chứng khoán sẽ phải tìm kiếm các nguồn vốn thị trường mới để thay thế cho nguồn vốn của khách hàng. Với quy định này, VIS Rating nhận thấy, các công ty chứng khoán nếu không có sự liên kết với ngân hàng sẽ gặp phải rủi ro cao hơn.