Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, ông Nguyễn Minh Hoàng - Giám đốc Phân tích, Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS) cho biết, những biến động địa chính trị hiện nay không chỉ ảnh hưởng tới nhóm cổ phiếu dầu khí, mà còn có thể mở ra cơ hội cho một số ngành phái sinh, đồng thời đặt ra thách thức lớn về chiến lược phòng thủ và bảo toàn vốn cho nhà đầu tư cá nhân.

Phóng viên: Nhiều dự báo lo ngại giá dầu có thể vượt 100 USD/thùng nếu căng thẳng Israel – Iran lan rộng. Theo ông/bà, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phản ứng như thế nào trong kịch bản giá dầu tăng mạnh?

Ông Nguyễn Minh Hoàng: Mặc dù đã có tuyên bố ngừng bắn từ cả 2 phía Iran và Israel cũng như từ phía Mỹ, Israel vẫn đang tố Iran tiếp tục tấn công, vi phạm thỏa thuận ngừng bắn và Israel đang chuẩn bị cho hành động đáp trả. Điều này khiến cho việc đi đến thỏa thuận có thể kéo dài hơn. Việc xung đột kéo dài và mở rộng có thể khiến nguồn cung dầu từ Trung Đông bị hạn chế và khiến đà tăng của giá dầu tiếp diễn. Đặc biệt, với lo sợ eo biển Hormuz, nơi lưu thông của 20% lượng dầu thế giới, bị đóng cửa, nhiều chuyên gia đã dự báo giá dầu có thể vượt ngưỡng 100 USD/thùng.

Việc giá dầu tăng và duy trì ở mức cao trong thời gian dài có thể dẫn đến một hiệu ứng domino sau đó về vĩ mô. Giá dầu tăng không chỉ khiến chi phí di chuyển tăng, mà còn khiến giá các loại hàng hóa khác tăng tương ứng khi chi phí vận chuyển toàn cầu tăng cao. Điều này gây ra áp lực lạm phát toàn cầu và khiến lộ trình giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương chậm lại.

Nền kinh tế Việt Nam cũng chịu tác động tương ứng. Việt Nam không chỉ nhập khẩu lạm phát mà còn chịu áp lực về tỷ giá nếu các ngân hàng trung ương thế giới, đặc biệt là FED, chậm giảm lãi suất.

Thị trường chứng khoán - nơi phản ánh sức khỏe nền kinh tế, sẽ có phản ứng sớm với những lo ngại trên nếu giá dầu liên tục tăng mạnh trong ngắn hạn. Đà tăng ngắn hạn của VN-Index kể từ trung tuần tháng 6 có khả năng sẽ kết thúc và VN-Index có thể sẽ điều chỉnh về vùng 1.300 điểm. Trong kịch bản giá dầu duy trì ở mức cao trong thời gian dài và ảnh hưởng thực tế đến tình hình vĩ mô, xu hướng tăng ngắn hạn từ tháng 4 có thể bị phá vỡ và VN-Index có khả năng sẽ điều chỉnh về vùng 1.250 điểm hoặc sâu hơn.

Phóng viên: Ngoài Dầu khí, liệu có nhóm ngành nào khác (Vận tải biển, Phân bón, Năng lượng...) có thể được hưởng lợi gián tiếp từ diễn biến giá dầu nếu căng thẳng Trung Đông kéo dài, theo ông?

Ông Nguyễn Minh Hoàng: Việc giá dầu tăng không chỉ giúp các doanh nghiệp ngành dầu khí hưởng lợi và còn tạo cơ hội cho các doanh nghiệp thuộc ngành phái sinh từ dầu khí như ngành Phân bón – Hóa chất, ngành Nhựa. Việc giá dầu tăng khiến giá bán các sản phẩm phái sinh tăng tương ứng. Điều này giúp các doanh nghiệp mở rộng biên lợi nhuận trong ngắn hạn với lợi thế là hàng tồn kho giá rẻ.           

Ngoài ra, xung đột tại Trung Đông với phương thức chiến đấu bằng UAV và tên lửa có thể khiến không phận khu vực bị đóng cửa, gây ra sự tắc nghẽn vận tải đường hàng không. Ngoài ra,nếu xung đột lan rộng có thể khiến các tuyến vận tải hàng hải xung quanh khu vực bị gián đoạn, tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn các tuyến vận tải sẽ khiến giá cước vận tải tăng mạnh. Các doanh nghiệp vận tải có thể hưởng lợi từ việc giá cước dịch vụ tăng cao, bù đắp cho việc gia tăng chi phí khi giá xăng dầu tăng.

Phóng viên: Trong bối cảnh hiện tại, ông có khuyến nghị gì cho nhà đầu tư cá nhân đang nắm giữ cổ phiếu nhạy cảm với giá dầu hoặc các yếu tố địa chính trị?

Ông Nguyễn Minh Hoàng: Trong bối cảnh bất ổn, nhà đầu tư không nên sử dụng margin quá cao hoặc "full cổ phiếu". Duy trì tỷ trọng tiền mặt khoảng 40-50% để có dư địa xử lý khi thị trường biến động mạnh. Đối với các nhà đầu tư đang nắm giữ lượng lớn cổ phiếu có thể tận dụng nhịp tăng của thị trường để chốt lời một phần đối với các cổ phiếu đã ghi nhận mức tăng tốt trong thời gian qua.

Có thể cơ cấu tỷ trọng ngắn hạn sang nhóm cổ phiếu hưởng lợi như Dầu khí, Vận tải, Phân bón – Hóa chất với những luận điểm đã đề cập bên trên hoặc tập trung về các ngành có yếu tố ổn định, không chịu ảnh hưởng từ sự kiện xung đột như Ngân hàng, Bán lẻ.

Xung đột địa chính trị thường làm tăng sự khó đoán trong ngắn hạn. Trong giai đoạn thị trường nhiều nhiễu động, bảo toàn vốn và phòng ngừa rủi ro nên đặt lên hàng đầu. Việc bảo toàn vốn giúp nhà đầu tư có thể tận dụng được các cơ hội xuất hiện khi thị trường cân bằng trở lại.

Phóng viên: VFS đang theo dõi những chỉ báo hoặc dữ liệu nào để điều chỉnh khuyến nghị đầu tư cho khách hàng trong giai đoạn thị trường nhiều biến động như hiện nay?

Ông Nguyễn Minh Hoàng: Trong giai đoạn thị trường biến động chủ yếu theo tin tức, nhà đầu tư cần phải theo sát các diễn biến chiến sự tại Trung Đông, trong đó, các yếu tố cần quan là mức độ nghiêm trọng của các vũ khí sử dụng, các mục tiêu bị tấn công, liệu eo biển Hormuz có bị Iran kiểm soát hay không, mức độ tham gia của các cường quốc khác vào cuộc chiến… Đây là các tín hiệu cho thấy cuộc chiến có đang leo thang hay không, và có khả năng ảnh hưởng đến toàn cầu hay không.

Ngoài ra, nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu cũng có thể sử dụng các lệnh bảo vệ lãi trailing theo xu hướng của giá cổ phiếu và thu hẹp cài đặt biên độ biến động khớp lệnh để có thể chốt lời một phần cổ phiếu trong trường hợp thị trường biến động mạnh bất ngờ trong phiên theo tin tức. Việc này giúp nhà đầu tư tránh khỏi việc đánh mất phần lãi đã ghi nhận trong thời gian qua.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!