Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Trung ương có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng Võ Văn Thưởng; cùng 600 đại biểu gồm lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, lãnh đạo các Ban Đảng Trung ương, các bộ, ngành; văn nghệ sỹ và đại diện lãnh đạo tổ chức chính trị - xã hội...  

Tại điểm cầu cơ quan Bộ Tài chính, dự hội nghị có các đồng chí: Nguyễn Hữu Thân - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ và đông đủ các đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Tài chính và các đồng chí chuyên trách công tác Đảng của Đảng ủy Bộ Tài chính.

Phát huy giá trị văn hóa, con người Việt Nam

Mở đầu Hội nghị, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh: Văn hóa Việt Nam là thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn minh thế giới để không ngừng hoàn thiện mình.

Văn hóa Việt Nam đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc; hình thành nên những giá trị văn hóa Việt Nam cao đẹp, bền vững: Yêu nước, đoàn kết, cần cù, dũng cảm, tài trí, lạc quan,hiếu học, nghĩa tình, hòa hiếu, khoan dung…

Kế thừa, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, ngay từ khi ra đời và lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định 3 mặt trận quan trọng của cách mạng nước ta là chính trị, kinh tế và văn hóa.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết, sau 35 năm đổi mới đất nước, việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đạt được những kết quả quan trọng. Trước hết, nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác văn hóa tiếp tục được đổi mới, cơ bản đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đảng không ngừng đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, ban hành nhiều chủ trương, đường lối, nghị quyết, chỉ thị, kết luận về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam; công tác nghiên cứu lý luận về xây dựng và phát triển văn hóa có nhiều kết quả.

Chỉ đạo đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy, đề cao phương thức nêu gương, trước hết trong mọi tổ chức đảng, nhà nước, đoàn thể, trong cán bộ, đảng viên, hội viên, góp phần xây dựng văn hóa, con người. Cán bộ, đảng viên đã ý thức hơn trách nhiệm nêu gương của mình trong xã hội…

Về định hướng xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong thời gian tới, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định mục tiêu xây dựng văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, dân chủ, khoa học và nhân văn. Đồng thời, xây dựng văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Trong đó, mục tiêu cụ thể nhấn mạnh đến việc xây dựng, từng bước hoàn thiện hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa Việt Nam, hệ giá trị con người Việt Nam, gia đình Việt Nam thời kỳ mới tạo môi trường và điều kiện để phát triển nhân cách, đạo đức, trí tuệ, tâm hồn, thể chất; phát huy cao độ lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, trách nhiệm của mỗi người với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước...

Gắn phát triển văn hóa với gìn giữ tài nguyên văn hóa cho các thế hệ mai sau

Nêu bật “sức mạnh mềm” của văn hóa Việt Nam, đồng chí Nguyễn Văn Hùng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, kể từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng, đất nước tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngành Văn hóa đã tập trung đổi mới tư duy từ “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa”; tăng cường “củng cố, xây dựng và hoàn thiện thể chế văn hóa” để giải phóng sức sáng tạo, khai thác các nguồn tài nguyên văn hóa và khuyến khích sự tham gia tích cực của xã hội.

Đến nay, sau 35 năm đổi mới, nhận thức về văn hóa, xã hội, con người ngày càng toàn diện, sâu sắc hơn. Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển, lĩnh vực văn hóa còn bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Đó là trong xã hội đã xuất hiện các hiện tượng văn hóa tầm thường, dễ dãi, mang tính thị trường; các biểu hiện “lệch chuẩn” trong hưởng thụ văn hóa.

Đời sống văn hóa, tinh thần ở một số nơi còn đơn điệu; khoảng cách hưởng thụ văn hóa chậm được rút ngắn; chưa có nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị cao; việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa còn gặp khó khăn…

Để khắc phục những hạn chế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã kiến nghị Đảng, Nhà nước quan tâm, hỗ trợ để toàn Ngành nỗ lực, tập trung thực hiện 6 nội dung. Trong đó, đề xuất phát triển các ngành công nghiệp văn hóa có trọng tâm, trọng điểm để phát huy “sức mạnh mềm” của văn hóa Việt Nam; gắn phát triển văn hóa với phát triển du lịch, đồng thời bảo vệ, gìn giữ tài nguyên văn hóa cho các thế hệ mai sau…

“Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vinh dự khi tham dự Hội nghị Văn hóa toàn quốc để triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về lĩnh vực văn hóa. Đây là lần thứ hai kể từ hội nghị lần thứ nhất được tổ chức vào ngày 24/11/1946, có ý nghĩa trên nhiều phương diện, bởi lâu nay còn có những nhận thức chưa đầy đủ, toàn diện về vị trí, vai trò quan trọng của văn hóa. 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, tại hội nghị lần đầu tiên, Bác Hồ kính yêu đã chỉ rõ “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, và cũng có vị tiền bối từng nói rằng “văn hóa là nói lên bản sắc của một dân tộc. Dân tộc còn thì văn hóa còn, văn hóa mất thì dân tộc mất”. Điều đó cho thấy, ý nghĩa sâu sắc cũng như tầm quan trọng của văn hóa.

Đánh giá cao việc tổ chức hội nghị một cách công phu, chu đáo, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết, sau Đại hội XIII của Đảng, chúng ta đã tổ chức nhiều hội nghị để triển khai Nghị quyết của Đảng. Vì vậy, sau hội nghị này sẽ tiếp tục tổ chức hội nghị toàn quốc về công tác đối ngoại, công tác xây dựng Đảng để triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng một cách bài bản, đồng bộ.

Điểm lại những thành tựu quan trọng trong phát triển văn hóa của Việt Nam thời gian qua, Tổng Bí thư cho biết, trong Đề cương văn hóa đã chỉ rõ, văn hóa là 1 trong 3 mặt trận chính trị, kinh tế, văn hóa và chủ trương phát triển văn hóa theo 3 hướng dân tộc, khoa học và đại chúng. Nhờ đó, chúng ta đã phát huy được vai trò của văn hóa trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, huy động được các binh chủng, các lực lượng làm công tác văn hóa của toàn dân tham gia vào cuộc kháng chống Mỹ cứu nước, giành đại thắng mùa Xuân 1975 và thống nhất đất nước.

Tổng Bí thư khẳng định, từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vai trò của văn hóa và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, nhất là trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Nhận thức của Đảng về văn hóa ngày càng toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn.

Đảng ta xác định: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước; xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chúc mừng, biểu dương và cảm ơn những đóng góp to lớn của toàn Đảng, toàn dân, toàn thể cán bộ, đảng viên và đặc biệt là của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, của các lực lượng tham gia trên mặt trận văn hóa trong thời gian vừa qua. 

Tổng Bí thư nhấn mạnh, đứng trước những thời cơ và thách thức mới, yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng nước ta là phải tiếp tục xây dựng, giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự là "nền tảng tinh thần", "động lực phát triển" và "soi đường cho quốc dân đi".

Để chấn hưng và phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam theo phương hướng nói trên, Tổng Bí thư nhấn mạnh, trong thời gian tới cần tập trung thực hiện một cách quyết liệt và có hiệu quả một số giải pháp trọng tâm.

Trước hết là, tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa để đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước, nhằm bảo đảm sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong xây dựng, phát triển văn hóa từ Trung ương đến cơ sở. 

Cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp phải nhận thức sâu sắc và quán triệt đầy đủ các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng về văn hóa và trên cơ sở đó xây dựng các chương trình, kế hoạch thực hiện, huy động tối đa các nguồn lực để phát triển văn hóa. Khắc phục tư tưởng "duy kinh tế", chỉ tập trung cho kinh tế mà ít quan tâm đến văn hóa. Phải quán triệt nghiêm túc quan điểm "văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội"…

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa trân trọng cảm ơn những tình cảm đặc biệt của đồng chí Tổng Bí thư. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng khẳng định, ngay sau hội nghị này sẽ triển khai những ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới toàn Đảng, toàn dân và toàn quân và coi đây là những chỉ đạo xuyên suốt để thực hiện khát vọng chấn hưng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam.