Đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn

Tại phiên họp của Quốc hội chiều 17/2, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Tờ trình tóm tắt của Chính phủ về việc Phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024-2026 của Công ty mẹ - VEC.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, VEC được giao nhiệm vụ đầu tư, phát triển và quản lý, bảo trì hệ thống đường cao tốc quốc gia, làm chủ đầu tư 05 dự án đường cao tốc với tổng chiều dài 540km, tổng mức đầu tư 05 dự án là 108.865 tỷ đồng. Đến nay, VEC đã hoàn thành đầu tư và đưa vào khai thác sử dụng 4/5 dự án với tổng chiều dài 490km, chiếm khoảng 27% tổng chiều dài các tuyến đường cao tốc tại Việt Nam hiện nay. Các tuyến đường cao tốc của VEC đều là các tuyến đường huyết mạch của Đất nước, phát huy hiệu quả to lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội. 

Với số vốn điều lệ là 1.115,13 tỷ đồng, trong khi tổng mức đầu tư các dự án đường cao tốc của VEC là rất lớn, VEC luôn gặp khó khăn khi không đảm bảo tỷ lệ hệ số nợ/vốn chủ sở hữu theo quy định của pháp luật hiện hành. 

Theo Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035, VEC cần huy động số vốn lớn để đầu tư mới các tuyến cao tốc, đầu tư mở rộng các dự án đang quản lý (giai đoạn 2021-2025 cần khoảng 14.890 tỷ đồng; giai đoạn 2026-2030 cần khoảng 30.500 tỷ đồng). Bên cạnh đó, tiến độ thực hiện và hoàn thành các dự án theo chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền là rất gấp rút. Sau khi được bổ sung vốn điều lệ, VEC sẽ đủ điều kiện để huy động vốn từ các tổ chức tín dụng để thực hiện đầu tư dự án. 

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, mức vốn điều lệ xác định lại cho Công ty mẹ - VEC giai đoạn 03 năm (2024 - 2026) là 39.366 tỷ đồng, trong đó: 1.115 tỷ đồng là vốn điều lệ hiện có và 38.251 tỷ đồng bổ sung từ các nguồn: 1.562 tỷ đồng từ Quỹ Đầu tư phát triển tại doanh nghiệp, 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước đã giải ngân đầu tư xây dựng 05 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư (bao gồm 10.062 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước, 24.127 tỷ đồng vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn về cho vay lại thành cấp phát ngân sách nhà nước, 2.500 tỷ đồng vốn cấp phát ngân sách nhà nước cho dự án Nội Bài - Lào Cai và Cầu Giẽ - Ninh Bình). 

Việc tăng vốn điều lệ từ nguồn vốn đầu tư công đã giải ngân đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn. Theo đó, số tiền ngân sách nhà nước đã chi ra được giao thành vốn điều lệ của doanh nghiệp và doanh nghiệp có trách nhiệm bảo toàn phần vốn được cấp. 

Bổ sung vốn điều lệ 38.251 tỷ đồng

Từ các cơ sở pháp lý cũng như thực tiễn nêu trên, Chính phủ trình Quốc hội cho phép sử dụng số vốn đầu tư công đã giao kế hoạch cho Bộ Giao thông vận tải để đầu tư dự án số tiền 36.689 tỷ đồng, trong đó 10.062 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước, 24.127 tỷ đồng vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách nhà nước, 2.500 tỷ đồng vốn cấp phát ngân sách nhà nước cho Dự án Nội Bài - Lào Cai và Cầu Giẽ - Ninh Bình để chuyển thành nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC.

Đồng thời, trình Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC giai đoạn 2024-2026 là 38.251 tỷ đồng, bao gồm: 1.562 tỷ đồng từ Quỹ Đầu tư phát triển tại doanh nghiệp, 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước (vốn đầu tư công đã giao kế hoạch cho Bộ Giao thông vận tải để đầu tư 05 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư và đã được giải ngân). 

Thẩm tra nội dung này, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ nhất là hạ tầng giao thông và chủ trương phát triển một số tập đoàn nhà nước có quy mô lớn, hoạt động hiệu quả. Đồng thời, tăng cường năng lực tài chính, hiệu quả sử dụng nguồn vốn nhà nước đầu tư, tạo điều kiện cho Công ty mẹ - VEC phát triển bền vững, phát huy vai trò nòng cốt trong hoạt động đầu tư, quản lý khai thác vận hành đường bộ cao tốc, hoàn thành Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, Chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035. 

Về nguồn vốn đầu tư bổ sung, ông Lê Quang Mạnh thông tin, vấn đề này cấp có thẩm quyền đã có kết luận đồng ý chủ trương cho phép sử dụng nguồn vốn đầu tư công đã giao cho Bộ Giao thông vận tải đầu tư dự án (gồm nguồn vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước; vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách nhà nước; vốn cấp phát ngân sách nhà nước cho các dự án) để chuyển thành nguồn vốn ngân sách nhà nước bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC.

Do vậy, Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội nhất trí trình Quốc hội theo đề xuất của Chính phủ về phương án bổ sung vốn điều lệ cho Công ty mẹ - VEC và đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan tính toán, xác định chính xác và chịu trách nhiệm về số liệu cụ thể khi triển khai thực hiện chủ trương này.