Bảo đảm an sinh xã hội là nhiệm vụ cấp bách

Trình bày báo cáo thẩm tra tình hình thực hiện ngân sách nhà nước trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, cần nghiên cứu toàn diện, có phương án cân đối xây dựng gói kích thích kinh tế với quy mô đủ lớn để tạo hiệu ứng sâu rộng, tính lan tỏa cao, bảo đảm mục tiêu phục hồi nền kinh tế, an sinh xã hội.

Thực tế, với tác động nghiêm trọng của dịch COVID-19 tới phát triển thì mục tiêu phục hồi kinh tế, tạo nguồn lực bảo đảm an sinh xã hội là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh GDP quý III giảm mạnh. Vì vậy, việc quyết tâm, chủ động, khẩn trương triển khai gói kích thích, phục hồi nền kinh tế, tạo đòn bẩy cho tăng trưởng là rất cần thiết.

Ủy ban thẩm tra cũng đề nghị nghiên cứu, sử dụng đồng bộ chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; nghiên cứu, lựa chọn đối tượng phù hợp, cần thiết để bổ sung gói hỗ trợ cấp bù lãi suất; có chính sách thu phù hợp, tính đến việc miễn, giảm, giãn thuế, phí và lệ phí; cân nhắc giảm mức nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; đào tạo và đào tạo lại lao động.

Tại báo cáo, cơ quan thẩm tra cũng nêu một số khó khăn trong thu - chi ngân sách. Đó là, thu ngân sách T.Ư hụt khá lớn, khoảng 28.000 - 29.000 tỷ đồng đã ảnh hưởng rất lớn đến việc triển khai nhiệm vụ của ngân sách T.Ư. Đặc biệt, thu từ bán vốn nhà nước tại doanh nghiệp T.Ư đạt 2,5% dự toán.

Với dự toán năm 2022, cơ quan thẩm tra cho rằng, thu ngân sách nhà nước xây dựng theo dự kiến mức tăng trưởng kinh tế 6 - 6,5%, lạm phát khoảng 4%, song dự kiến tốc độ tăng thu chỉ tăng 3,4% là chưa thật sự phù hợp. Ngoài ra, việc dự kiến tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước khoảng 15,1% GDP, thấp hơn so mức bình quân theo Nghị quyết số 23/2021/Quốc hội15 (không thấp hơn 16% GDP).

Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đề nghị, Chính phủ báo cáo rõ nguyên nhân chủ quan để có giải pháp khắc phục trong các năm tiếp theo. 

Sớm hồi đáp mong mỏi của dân

Tham gia thảo luận tại tổ về kinh tế - xã hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, vấn đề quan trọng đầu tiên hiện nay là phải đổi mới tư duy trong công tác phòng, chống dịch, đặt trọng tâm vào việc thích ứng an toàn, linh hoạt và có hiệu quả với dịch bệnh. 

Nhấn mạnh, dịch COVID-19 là chưa có tiền lệ, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, tình trạng lúng túng, thiếu nhất quán là có thể chia sẻ được, quan trọng là rút kinh nghiệm để làm tốt hơn. Tốc độ tiêm vaccine hiện nay của nước ta đã nhanh hơn, có vaccine là tiêm được ngay, do đó, có thể sẽ bao phủ vaccine nhanh hơn kỳ vọng và như vậy có thể đẩy nhanh hơn tiến độ phục hồi kinh tế.

Thực hiện chủ trương của T.Ư và Nghị quyết 30/2021/Quốc hội15 của Quốc hội, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, chúng ta có cơ sở để tiếp tục triển khai thực hiện phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội bài bản, với những kinh nghiệm đã tích lũy được trong giai đoạn trước. Tuy nhiên, phải rút kinh nghiệm từ quá trình vừa qua, đặc biệt, phải hết sức tránh việc nóng vội, chủ quan, chuyển từ cực này sang cực khác quá nhanh.

Chiến lược tổng thể để phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội phải kèm theo điều chỉnh về chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, việc phối hợp hai chính sách, tính toán nguồn lực cụ thể... T.Ư đã thống nhất điều chỉnh chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ theo nguyên tắc: quy mô thì phù hợp, lộ trình hợp lý và trên nền tảng phải bảo đảm được ổn định kinh tế, vĩ mô. 

“Nhân dân đang mong đợi quyết sách của Quốc hội tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa XV. Trong đó, có hai quyết sách quan trọng nhất là tới đây cần làm gì để phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Ngay sau Hội nghị T.Ư, lãnh đạo Quốc hội đã làm việc với các cơ quan của Chính phủ, các chuyên gia ở cả diện rộng và diện hẹp để thảo luận, xem xét các vấn đề liên quan; các cơ quan của Quốc hội cũng đang chủ động nghiên cứu, chuẩn bị để khi Chính phủ trình thì có thể thống nhất được ngay.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã tính đến việc báo cáo Quốc hội tổ chức kỳ họp chuyên đề bất thường để quyết định sớm vấn đề này, không chờ đến kỳ họp thứ ba vì sẽ lỡ nhịp phục hồi của kinh tế thế giới”, Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, tổng gói hỗ trợ tài khóa, tiền tệ của nước ta hiện nay là khoảng 4% GDP, chưa kể phần chi cho y tế, giảm tiền điện, nước, viễn thông… Cần tính tổng thể gói chính sách đang được thực hiện để xác định dư địa còn lại cho điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ như thế nào? Phải làm sao khơi thông, huy động được nguồn lực, có nguồn lực rồi thì xác định được sẽ phân bổ vào đâu. 

Qua các cuộc làm việc với các nhà khoa học, các cơ quan của Chính phủ về gói chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ trong thời gian tới, một số nguyên tắc, quan điểm đã cơ bản thống nhất như: chú trọng tăng cường đồng thời cả tổng cầu và tổng cung bởi cả hai vấn đề này đều đang yếu, để phục hồi được ngay là rất khó; phải sử dụng tổng thể cả chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; phục hồi cả về kinh tế - xã hội.

Đồng thời, đề nghị xác định đúng, trúng mục tiêu của gói chính sách này, đưa vào các ngành nào để tạo tác động lan tỏa, kích thích khôi phục nền kinh tế. Bảo đảm hiệu quả, tránh tình trạng bị trục lợi, bị lợi ích nhóm thao túng. Tổng các gói chính sách hỗ trợ hiện nay cũng đã hơn 100.000 tỷ đồng và đang phát huy hiệu quả.