Bài học đắt giá của một doanh nghiệp Việt Nam

Ngày 15/12/2020, một doanh nghiệp của Việt Nam đã ký hợp đồng xuất khẩu chè sang Pakistan với Công ty Rehman International (Pakistan). Tuy nhiên, vì doanh nghiệp này không tuân thủ các điều khoản mua bán hàng hóa quốc tế nên mặc dù hàng đã được cập cảng Karachi tại Pakistan nhiều tháng qua nhưng doanh nghiệp vẫn không nhận được thanh toán từ đối tác.

Cụ thể, từ ngày 07/1-5/2/2021, doanh nghiệp Việt Nam đã giao 5 container chè đến cảng Karachi với tổng trị giá 138.289,5 USD. Sau khi hàng đến cảng Karachi, ông Ibad Ur Rehman - Giám đốc Công ty Rehman International đã nhiều lần hứa hẹn nhưng vẫn không thanh toán cho doanh nghiệp. Nguyên nhân là do doanh nghiệp Việt Nam đã không tuân thủ các điều kiện mua bán hàng hóa quốc tế, không yêu cầu doanh nghiệp đối tác mở L/C hoặc đặt cọc để đảm bảo thực hiện hợp đồng và xử lý tình huống khi vi phạm hợp đồng.

Sau nhiều lần bị thất hứa, ngày 03/7/2021, doanh nghiệp này mới gửi thư cầu cứu đến Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan. Ngày 05/7/2021, Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan, Thương vụ Việt Nam tại Pakistan đã làm việc với lãnh đạo Hải quan cảng Karachi thông báo sự việc và yêu cầu xử lý theo quy định của pháp luật Pakistan để ngăn chặn các hành vi gây thiệt hại đến quyền lợi của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, đồng thời nhờ đối tác của Thương vụ hỗ trợ, gây sức ép buộc ông Ibad Ur Rehman thực hiện việc thanh toán. Bên cạnh đó, Thương vụ cũng tư vấn cho doanh nghiệp chuẩn bị phương án bán 5 container chè cho khách hàng khác và giới thiệu đối tác để doanh nghiệp Việt Nam đàm phán bán chè.

Tuy nhiên, doanh nghiệp này vẫn tiếp tục tin lời hứa thanh toán của Công ty Rehman International, không tích cực tìm giải pháp xử lý vụ việc. Hậu quả là đến hết tháng 8/2021, các chi phí phát sinh do việc hàng bị tồn đọng tại cảng Karachi đã lên tới hơn 100.000 USD, gần tương đương với trị giá của toàn bộ lô hàng.

Thiệt hại không chỉ là 5 container hàng hóa

Đến thời điểm này, mặc dù Thương vụ Việt Nam tại Pakistan đã cố gắng làm việc với các đối tác để tìm khách hàng mua 5 container chè của doanh nghiệp Việt nhưng hầu hết các đối tác đều từ chối vì số lượng hàng này đã nằm ở cảng quá lâu. Hơn nữa, Hải quan Pakistan đã đưa 4 container hàng vào danh sách bán đấu giá. Vì vậy, các đối tác lo ngại nếu mua lô hàng sẽ phải làm thủ tục rất phức tạp, phát sinh nhiều loại thuế, phí và nhiều vấn đề phức tạp khác từ khách hàng mua ban đầu.

Trước tình hình đó, Thương vụ Việt Nam tại Pakistan đã khẩn cấp đề nghị doanh nghiệp xem xét lập hồ sơ trình báo vụ việc cho cơ quan công an Việt Nam; báo cáo Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan kiến nghị đưa ông Ibad Ur Rehman vào danh sách công dân Pakistan đang có tranh chấp với doanh nghiệp Việt Nam.

Đồng thời, Thương vụ Việt Nam tại Pakistan thông báo cho doanh nghiệp biết rằng tất cả các đối tác Pakistan đều khuyên doanh nghiệp làm thủ tục tái xuất ngay lô hàng này trở lại Việt Nam để hạn chế thiệt hại phát sinh thêm.

Tuy nhiên, doanh nghiệp lại liên hệ với Hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Quốc tế đề nghị hỗ trợ, mong muốn tổ chức này ứng toàn bộ chi phí giải cứu lô hàng, sau đó doanh nghiệp sẽ hoàn trả từ tiền bán lô hàng. Ngược lại, tổ chức này lại yêu cầu doanh nghiệp làm mọi thủ tục và chịu mọi chi phí giải cứu lô hàng, sau đó tổ chức này mới tiến hành kiểm tra chất lượng và đàm phán mua hàng. Do đó, vụ việc lại lâm vào bế tắc.

Thương vụ Việt Nam tại Pakistan cho biết, theo tính toán sơ bộ của một đại lý hải quan tại Karachi, nếu để lô hàng tại cảng Karachi đến ngày 15/9/2021 thì các chi phí phát sinh sẽ lên đến khoảng 140.000 USD và doanh nghiệp Việt đứng trước nguy cơ thiệt hại toàn bộ lô hàng. Ngoài ra, doanh nghiệp Việt còn có thể bị 2 hãng tàu OOCL và WANHAI khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại gây ra cho 2 hãng tàu.

Từ bài học đắt giá này, Thương vụ Việt Nam tại Pakistan nhấn mạnh, các doanh nghiệp Việt Nam nên tuân thủ các điều khoản mua bán hàng hóa quốc tế để tránh rủi ro có thể xảy ra gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp.