Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, năm 2024, tổng tài sản của 671 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) (473 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và 198 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ) đạt trên 5,6 triệu tỷ đồng, tăng 45% so với năm 2023; vốn chủ sở hữu đạt gần 3 triệu tỷ đồng, tăng 61%, tổng doanh thu đạt gần 3,3 triệu tỷ đồng, tăng 24%, lợi nhuận trước thuế gần 227,5 nghìn tỷ đồng, tăng 8% và nộp NSNN gần 400 nghìn tỷ đồng, tăng 9%.

Các DNNN trong lĩnh vực công nghệ số, VNPT và Tổng Công ty Viễn thông MobiFone đã thể hiện rõ nét vai trò dẫn dắt trong chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng số cho các cơ quan của Chính phủ và nhiều địa phương, tổ chức, doanh nghiệp; phát triển và ứng dụng thành công các sản phẩm chuyển đổi số về dịch vụ khách hàng…

Viettel đã, đang thực hiện mục tiêu trở thành Tập đoàn Công nghệ, kinh doanh toàn cầu, thực hiện thắng lợi chuyển đổi số, tiên phong kiến tạo xã hội số và là nòng cốt xây dựng tổ hợp công nghiệp quốc phòng công nghệ cao.

“Nhóm “Big 4” các ngân hàng lớn nhất Việt Nam cũng chuyển đổi số mạnh mẽ trong nhiều năm qua; Vietcombank, Agribank… đều triển khai ngân hàng số, dễ dàng trong thao tác, tích hợp nhiều giải pháp bảo mật ưu việt trên hệ thống dịch vụ ngân hàng số hiện đại…”- Thứ trưởng Tâm khẳng định.

Tuy đạt được một số kết quả tích cực, nhưng các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế trong quá trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Hiệu quả hoạt động chưa tương xứng với nguồn lực đang nắm giữ; năng lực cạnh tranh và trình độ khoa học công nghệ còn thấp; công cụ quản trị kinh doanh chậm được đổi mới và chưa làm chủ được các công nghệ lõi trong chuyển đổi số.

Để phát huy vai trò tiên phong của DNNN trong chuyển đổi số, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số, hướng tới phát triển nhanh và bền vững đất nước, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh: Các doanh nghiệp cần tạo ra các đột phá, thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới. Trong đó, cần tập trung hoàn thiện các quy định nhằm cụ thể hóa các cơ chế, chính sách tại Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách liên quan đến chuyển đổi số; đồng bộ hóa các quy định pháp lý, cơ chế và chính sách nhằm hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đầu tư vào các ngành như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao, logistics và hạ tầng thông minh...

Đồng thời, cần tập trung cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực; nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đối với các DNNN trong lĩnh vực nông nghiệp, cần chuyển mạnh tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, ưu tiên phát triển các mô hình trồng trọt tuần hoàn và phát thải carbon thấp.

Đối với các DNNN trong ngành dịch vụ, cần dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại để phát triển các ngành và sản phẩm dịch vụ có hàm lượng tri thức và công nghệ cao, có lợi thế cạnh tranh; cần hình thành một số trung tâm dịch vụ du lịch với các sản phẩm chất lượng cao, có thương hiệu.

Cần giao nhiệm vụ cụ thể cho từng doanh nghiệp công nghệ trong nước nhằm triển khai nội địa hóa các công nghệ nền tảng và giải pháp hỗ trợ chuyển đổi số như Cloud, AI, Big Data,… Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp này trong nghiên cứu và phát triển.

Xây dựng cơ chế giúp DNNN tiếp cận các Quỹ Đầu tư công nghệ, Quỹ Đầu tư mạo hiểm của Nhà nước để có nguồn vốn triển khai thử nghiệm các công nghệ mới, đổi mới mô hình hoạt động, đặc biệt là những dự án có mức độ rủi ro cao. Song song với đó là xây dựng cơ chế linh hoạt về tiền lương, tiền thưởng phù hợp với từng vị trí công việc, gắn với nhu cầu thực tế của thị trường.

Cần xây dựng một chương trình khung chỉ đạo các doanh nghiệp công nghệ trong nước hợp tác và phối hợp với DNNN để triển khai các giải pháp chuyển đổi số đồng bộ, hiệu quả, đảm bảo yêu cầu về năng lực bảo mật, an toàn dữ liệu và khả năng phòng chống tấn công mạng.

Về các nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cho rằng, các DNNN cần ưu tiên bố trí nguồn vốn để triển khai chuyển đổi số theo tiến độ cụ thể. Cần đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ số trong nước nhằm nâng cao tỷ lệ nội địa hóa các công nghệ nền tảng và giải pháp số như Cloud, AI, Big Data,... Đồng thời, tăng cường đầu tư vào các công nghệ và dịch vụ mới như 5G, AI; chú trọng xây dựng và củng cố hạ tầng mạng lưới bền vững, phòng chống thiên tai; ưu tiên phát triển hạ tầng phục vụ công nghiệp sản xuất và công nghiệp công nghệ cao. Tiếp tục triển khai các dự án xây dựng cơ bản lớn, quan trọng nhằm đảm bảo cơ sở vật chất cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương và cơ quan đại diện chủ sở hữu cần ưu tiên nguồn lực quốc gia để đầu tư cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phấn đấu đến năm 2045, tỷ lệ doanh nghiệp công nghệ số của Việt Nam tương đương với các nước phát triển, trong đó có ít nhất 10 doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm quốc tế.

Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ khẩn trương xây dựng các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng sẽ bố trí ít nhất 15% ngân sách nhà nước chi cho sự nghiệp khoa học để phục vụ nghiên cứu các công nghệ chiến lược.