Nhiều vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công

Theo báo cáo của KBNN, dự kiến đến ngày 31/3/2024, lũy kế vốn đầu tư kiểm soát, thanh toán qua KBNN thuộc kế hoạch năm 2024 là 85.029,9 tỷ đồng, bằng 13,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao kiểm soát chi qua KBNN.

Trong đó, vốn trong nước thanh toán là 84.021,5 tỷ đồng (bằng 13,3% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao kiểm soát chi qua KBNN; bằng 12,6% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và UBND tỉnh giao thêm kiểm soát chi qua KBNN); vốn ngoài nước kiểm soát, xác nhận qua KBNN là 1.008,3 tỷ đồng (bằng 5,0% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao kiểm soát chi qua KBNN). Cùng với đó, dự kiến đến ngày 31/3/2024, lũy kế vốn đầu tư thuộc kế hoạch năm trước kéo dài sang năm 2024 kiểm soát, thanh toán qua KBNN là 533,5/11.411,6 tỷ đồng (bằng 4,7% kế hoạch vốn năm trước chuyển sang năm 2024).

Qua theo dõi tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2024, KBNN nhận thấy, tháng 1/2024 là thời điểm các chủ đầu tư tập trung hoàn thiện hồ sơ thanh toán vốn đầu tư công năm 2023 với số vốn đầu tư thuộc kế hoạch vốn năm 2023 kiểm soát, thanh toán qua KBNN là 70.311,6 tỷ đồng. Đồng thời, các bộ, ngành và địa phương triển khai phân bổ kế hoạch vốn thuộc kế hoạch năm 2024 chi tiết dự án đến các chủ đầu tư.

Mặt khác, tháng 2/2024 trùng với kỳ nghỉ Tết Nguyên đán nên phần nào đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công thuộc kế hoạch vốn năm 2024. Tháng 2 cũng là thời điểm các chủ đầu tư hoàn thành việc đối chiếu số liệu giải ngân vốn đầu tư công và làm thủ tục chuyển nguồn đối với số vốn còn lại chưa giải ngân theo quy định của pháp luật đầu tư công nên phần nào ảnh hưởng đến kết quả thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Đáng chú ý, trong công tác giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn những khó khăn, vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng, thi công dự án. Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải và các địa phương, hiện nay tiến độ giải phóng mặt bằng tại một số dự án thành phần thuộc Dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2021- 2025; dự án Biên Hòa - Vũng Tàu; dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột chậm hơn so với yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu. Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật, nhất là đường điện cao thế còn nhiều khó khăn, chậm trễ. Hay như việc chưa hoàn thành việc chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng, đất lúa dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.

Cùng với đó, việc triển khai đồng thời nhiều dự án giao thông lớn trong cùng khu vực dẫn tới tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu trong quá trình thi công, đặc biệt là vật liệu đất đắp, cát, đá… đối với các dự án tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long cũng là nguyên nhân dẫn đến việc giải ngân chưa đạt như mong muốn. Việc triển khai cơ chế đặc thù về khai thác vật liệu xây dựng thông thường cũng còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Ngoài ra là các vướng mắc đã tồn tại trong thời gian dài và đã được Bộ Tài chính cũng như các bộ chuyên ngành báo cáo như: vướng mắc trong một số cơ chế chính sách (cơ chế giao một địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện đầu tư công các dự án giao thông đường bộ qua nhiều địa phương; quy định về trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hàng năm, thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn tại Điều 52, Điều 56 Luật Đầu tư công và trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách nhà nước, theo Điều 46 Nghị định số 40/2020/NĐ-CP của Chính phủ...).

Ghi nhận, tổng hợp khó khăn vướng mắc để kịp thời báo cáo

Để phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 đạt kết quả cao nhất (trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao), ngày 22/3/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Công điện số 24/ CĐ-TTg về việc đẩy nhanh tiến độ phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công năm 2024. Cùng ngày, KBNN cũng có Công văn số 1660/KBNN- KSC yêu cầu toàn hệ thống thực hiện đồng bộ các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo Công điện số 24/CĐ- TTg ngày 22/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy nhanh tiến độ phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Thời gian tới, để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, KBNN sẽ tiếp tục bám sát chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ về điều hành ngân sách hằng năm và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để chỉ đạo hệ thống KBNN tăng cường công tác kiểm soát chi đảm bảo chặt chẽ trong phạm vi dự toán ngân sách được cấp có thẩm quyền giao và đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, hướng dẫn, hỗ trợ kịp thời các chủ đầu tư nhằm tăng cường sử dụng dịch vụ công trực tuyến trong giao dịch thanh toán các khoản chi của ngân sách, nhất là các dự án đầu tư công với KBNN; góp phần cải cách thủ tục hành chính, công khai minh bạch về hồ sơ và tiến trình thực hiện kiểm soát chi và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

KBNN cũng sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước, nhất là công tác kiểm soát chi vốn đầu tư nhằm quản lý dữ liệu kịp thời, phát sinh tại mọi thời điểm.

KBNN cũng sẽ phối hợp với Vụ Đầu tư – Bộ Tài chính cung cấp số liệu giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước theo yêu cầu phục vụ Đoàn công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ làm việc với địa phương, qua đó nắm bắt tình hình giải ngân vốn đầu tư công để đề ra các giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân.

Đồng thời, phối hợp với Vụ Đầu tư đồng chủ trì Hội nghị của Bộ Tài chính về quản lý tài chính đầu tư công nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2024. Qua đó, tuyên truyền cũng như giúp cán bộ kiểm soát chi hệ thống KBNN cùng với ban quản lý dự án nắm bắt cơ chế chính sách về thanh toán, quyết toán dự án đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước để triển khai, thực hiện đúng quy định.

Tại diễn đàn sẽ trao đổi, chia sẻ khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện để từ đó đề ra các biện pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công cũng như kịp thời giải đáp, ghi nhận, tổng hợp khó khăn vướng mắc báo cáo cấp có thẩm xem xét, quyết định.