Sáng 31/7, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 7/2025 với chủ đề “Phát triển thị trường cho sản phẩm Khoa học - Công nghệ, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

“Chìa khóa” tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, hiện cả nước đang khẩn trương triển khai 4 Nghị quyết đột phá, được coi là “Bộ tứ trụ cột” đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, trong đó có Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết số 57-NQ/TW khẳng định, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt của tăng trưởng nhanh và bền vững, là “chìa khóa” để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Tại Việt Nam, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đã và đang được hình thành, phát triển mạnh với hơn 3.800 startup công nghệ, 74.000 doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin và đội ngũ hơn 1,2 triệu lao động chất lượng cao.

Cả nước hiện có trên 140 trường đại học, viện nghiên cứu và tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, bao gồm các vườn ươm, trung tâm và câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, tạo thành mạng lưới quan trọng thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp công nghệ. Nhiều lĩnh vực đã ghi nhận sự vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo như công nghệ giáo dục, công nghệ tài chính, du lịch, bất động sản…

Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ sản phẩm khoa học – công nghệ Việt Nam tại nước ngoài vẫn còn hạn chế. Điều này đặt ra yêu cầu phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các bộ, ngành, các hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp và đặc biệt là hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài - lực lượng “cầu nối” chiến lược - giúp đưa sản phẩm đổi mới sáng tạo của Việt Nam ra thị trường toàn cầu.

Tăng cường kết nối, tiếp cận thị trường

Chia sẻ tại hội nghị, ông Đỗ Tiến Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) đã đưa ra góc nhìn toàn cảnh về cơ chế, chính sách đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, đồng thời phân tích các hướng xúc tiến đầu tư, thương mại trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo.

Theo ông Thịnh, đổi mới sáng tạo là định hướng trong chiến lược phát triển của hầu hết các quốc gia, và việc phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia là ưu tiên hàng đầu của các nền kinh tế phát triển.

Năm 2024 ghi dấu sự thăng hạng ấn tượng của Việt Nam trong các bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo toàn cầu. Việt Nam đã tăng hai bậc, đứng vị trí 56 thế giới về chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp. Trong đó, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lần đầu tiên cùng lọt vào nhóm 200 thành phố khởi nghiệp hàng đầu toàn cầu, còn Đà Nẵng ghi tên mình trong top 1.000.

Cũng trong năm này, Việt Nam sở hữu ba chỉ số đổi mới sáng tạo đứng đầu thế giới và ba chỉ số khác thuộc nhóm 10 quốc gia dẫn đầu toàn cầu, thể hiện sự bứt phá mạnh mẽ về năng lực sáng tạo, công nghệ và môi trường hỗ trợ khởi nghiệp.

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh với hơn 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp hoạt động trên nhiều lĩnh vực. Cùng với đó là 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 208 quỹ đầu tư, 79 cơ sở ươm tạo, khoảng 170 trường đại học và cao đẳng có hoạt động liên quan đến khởi nghiệp sáng tạo, và hơn 20 trung tâm khởi nghiệp cấp địa phương và quốc gia.

Đặc biệt, tổng vốn đầu tư mạo hiểm rót vào lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam trong năm 2024 đạt 529 triệu USD. Con số này cho thấy sức hút ngày càng lớn của thị trường công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam trong mắt nhà đầu tư toàn cầu.

Trong ngành phần mềm và công nghệ thông tin, bà Nguyễn Thị Thu Giang - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) đánh giá cao tiềm năng xuất khẩu phần mềm của Việt Nam, đồng thời chỉ rõ các thách thức và đề xuất các kiến nghị cụ thể tới hệ thống Thương vụ nhằm tăng cường kết nối thị trường quốc tế cho ngành này.

Đối với ngành công nghiệp hỗ trợ, bà Trương Thị Chí Bình - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho rằng, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ có hàm lượng công nghệ cao là nền tảng cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa, song lại đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường. Bà Bình kiến nghị các cơ quan xúc tiến thương mại cần tập trung tháo gỡ các rào cản về chứng nhận tiêu chuẩn, thiếu thông tin thị trường và hạn chế trong quảng bá sản phẩm ra quốc tế.

Tại hội nghị, các Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Trung Quốc, Đức, Canada... chia sẻ tổng quan thị trường sở tại, xu hướng phát triển khoa học và công nghệ, tiềm năng tiêu thụ sản phẩm công nghệ Việt Nam và các khuyến nghị cụ thể để doanh nghiệp và cơ quan quản lý cùng tham khảo. Theo các Thương vụ, nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm công nghệ, phần mềm, sản phẩm xanh đang gia tăng mạnh mẽ, tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động hơn trong việc tiếp cận kênh phân phối.

Về phía Cục Xúc tiến thương mại, đại diện đơn vị cho biết, trong thời gian tới, Cục sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các thương vụ, các đơn vị trong nước và các hiệp hội ngành hàng để triển khai hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại cho sản phẩm khoa học, công nghệ. Mục tiêu là xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn liền với thị trường, giúp sản phẩm khoa học, công nghệ Việt Nam không chỉ hiện diện mà còn có sức cạnh tranh mạnh mẽ tại thị trường quốc tế.