Trong năm 2020-2021, thị trường tài chính Việt Nam đã phát triển nhanh chóng, góp phần huy động nguồn lực tài chính quan trọng trong bối cảnh nền kinh tế chịu nhiều thiệt hại do đại dịch COVID-19. Những tháng đầu năm 2022, thị trường tài chính Việt Nam chịu nhiều áp lực từ xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ của nhiều ngân hàng trung ương lớn, căng thẳng địa chính trị Nga-Ukraine… nhưng vẫn diễn biến tích cực trên nhiều khía cạnh. Để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ sự phục hồi, phát triển của nền kinh tế, thị trường tài chính cần củng cố chất lượng tăng trưởng, đảm bảo hoạt động an toàn, minh bạch và hiệu quả.

Dịch bệnh COVID-19 đến nay đã cơ bản được kiểm soát nhưng kinh tế nói chung và thị trường tài chính Việt Nam nói riêng vẫn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức từ cả yếu tố bên trong và môi trường bên ngoài. Bài viết tập trung phân tích những thách thức từ bên ngoài, khó khăn nội tại bên trong ảnh hưởng đến thị trường tài chính Việt Nam, từ đó đưa ra một số khuyến nghị chính sách để tiếp tục đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thị trường tài chính trong thời gian tới.

Tốc độ số hóa nhanh chóng và việc sử dụng ngày càng nhiều các công nghệ mới trong lĩnh vực tài chính (Fintech) đã làm thay đổi toàn cảnh thị trường tài chính. Fintech là yếu tố thúc đẩy chính cho thị trường tài chính cạnh tranh và hiệu quả hơn, đồng thời mở rộng khả năng tiếp cận tài chính cho những đối tượng khó tiếp cận tài chính truyền thống trên toàn thế giới. Fintech phát triển tạo ra những thách thức mới, đòi hỏi các cơ quan quản lý giám sát tài chính cần phải nhanh chóng áp dụng các công nghệ hiện đại để quản lý, giám sát đảm bảo thị trường tài chính nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng phát triển ổn định, bền vững, minh bạch.

Sự phát triển của công nghệ số hóa trong ngành Tài chính - Ngân hàng đang tạo ra những thay đổi mạnh mẽ tới hành vi của người tiêu dùng khi tiếp cận các sản phẩm và dịch vụ tài chính, từ đó, đã tác động mạnh tới các dịch vụ và cách thức cung cấp, quản lý, phát triển các dịch vụ của các định chế tài chính trên thị trường. Trong những năm gần đây, hệ thống tài chính nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng đã có nhiều chuyển biến tích cực trong việc ứng dụng công nghệ vào các sản phẩm dịch vụ cung ứng. Đây vừa là xu thếtất yếu, song cũng hàm chứa những thách thức không nhỏ. Bài viết đánh giátổng quan vềsự đổi mới trong việc thiết kế, phát triển và cung ứng dịch vụ ngân hàng trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0, thách thức đối với các ngân hàng và giải pháp.

Kể từ đầu năm 2022, đặc biệt từ cuối tháng 2/2022, thị trường tiền tệ, ngoại hối của Việt Nam đã chịu một số áp lực từ bên trong và bên ngoài khiến tỷ giá và lãi suất gia tăng. Tuy nhiên, nhờ bối cảnh thuận lợi từ nền tảng vĩ mô vững chắc cũng như sự phối hợp giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa, thị trường tiền tệ, ngoại hối của Việt Nam vẫn duy trì được sự ổn định. Xu hướng này nhiều khả năng sẽ tiếp tục được duy trì trong nửa cuối năm 2022.

Ngày 16/6/2022, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Kinh doanh bảo hiểm (Luật số 08/2022/QH15). Có hiệu lực từ ngày 01/01/2023, Luật Kinh doanh bảo hiểm sẽ tạo nền tảng phát triển bền vững cho thị trường bảo hiểm Việt Nam để thực hiện các mục tiêu tại Đề án Chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm đến năm 2030.

Nghiên cứu này nhằm phân tích, đánh giá về các xu hướng chủ đạo với thị trường tài chính toàn cầu và đưa ra một số khuyến nghị chính sách với Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chuyển đổi số, phát triển tiền kỹ thuật số, xanh hóa sẽ tái định hình thị trường tài chính toàn cầu và Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Những xu hướng chủ đạo mới với xúc tác từ đại dịch COVID-19, xung đột, căng thẳng chính trị, kinh tế... đặt ra nhiều cơ hội đan xen không ít nguy cơ, thách thức cho thị trường tài chính của từng quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trên cơ sở đó, tác giảđềxuất, khuyến nghị chính sách nhằm giúp thị trường tài chính Việt Nam tăng khả năng chống chịu và phát triển bền vững.