Còn khoảng cách lớn giữa kỳ vọng và hành động

Theo Dow Jones, chỉ số giá tiêu dùng được dự đoán sẽ tăng 0,2% trong tháng cuối cùng của năm 2023, tương đương 3,2% trong cả năm. Vào thời điểm Fed đang chống lạm phát thông qua chính sách tiền tệ thắt chặt, bao gồm lãi suất tăng cao, những tin tức về giá cả vẫn đang giữ ở mức cao có thể đủ để phá vỡ kỳ vọng của các thị trường.

Jack McIntyre - nhà quản lý danh mục đầu tư tại Brandywine Global Investment Management, nhận định: “Fed đã có những tín hiệu thực hiện việc xoay trục chính sách của mình nhưng dữ liệu phải hỗ trợ cho việc xoay trục đó. Trong khi đó, thị trường dường như đang phấn khích vì tin rằng Fed sẽ phải làm nhiều hơn những gì Fed nghĩ về việc cắt giảm lãi suất hiện nay… Và thị trường đã đi trước chính nó”.

Chắc chắn đang có một khoảng cách lớn giữa những gì Fed đã chỉ ra về khả năng cắt giảm lãi suất và những gì thị trường đang mong đợi. Sau nhiều tháng khẳng định chính sách tiền tệ nới lỏng hơn vẫn còn xa, các nhà hoạch định chính sách của Fed vào tháng 12 đã thảo luận về giảm lãi suất trong năm nay, với khả năng tổng mức giảm 0,75% đến cuối năm, dù chưa thảo luận về thời gian biểu cụ thể cho việc cắt giảm.

Thị trường có một góc nhìn khác. Các nhà giao dịch trên thị trường lãi suất tương lai đang chỉ ra khả năng lớn về việc cắt giảm lãi suất sẽ diễn ra lần đầu vào tháng 3, sau đó là 5 lần cắt giảm nữa trong năm, đưa lãi suất vay qua đêm chuẩn giảm xuống mức 3,75% - 4% vào cuối năm, theo thước đo FedWatch của CME Group. Tuy nhiên nếu dữ liệu lạm phát (công bố vào thứ Năm) và chỉ số giá sản xuất (công bố vào thứ Sáu) tuần này không cho thấy những tiến triển tích cực tiếp diễn đối với đà giảm tốc của lạm phát vừa qua, thì điều này có thể gây ra những đảo ngược với những gì mà thị trường đang kỳ vọng.

McIntyre cho biết: “Chúng ta sẽ thấy điều này diễn ra trên tất cả các thị trường, bởi sẽ rất liên quan giữa những gì Fed đang làm và những gì thị trường mong đợi Fed hành động. Cuối cùng thì chúng cũng phải gặp nhau. Và điều đó có thể có nghĩa là ngay bây giờ, các thị trường cần phải “rút lại” bớt một số đợt cắt giảm lãi suất mà họ đã định giá”.

Một số tuyên bố công khai của các quan chức Fed kể từ sau cuộc họp tháng 12/2023 của FOMC cũng cho thấy có rất ít dấu hiệu các quan chức đã sẵn sàng cho sự “buông lỏng cảnh giác”. Thống đốc Fed Michelle Bowman cho biết trong tuần này rằng, mặc dù bà kỳ vọng việc tăng lãi suất có thể đã hoàn tất song vẫn chưa nhìn thấy khả năng nào cho việc có thể cắt giảm.

Tương tự như vậy, Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan, trong những nhận xét sắc bén hơn nhắm vào lạm phát thứ Bảy tuần trước cho biết, việc nới lỏng các điều kiện tài chính có thể khiến “bóng ma” lạm phát hồi sinh. “Nếu chúng ta không duy trì các điều kiện tài chính đủ chặt chẽ, có nguy cơ lạm phát sẽ tăng trở lại và đảo ngược những tiến bộ mà chúng tôi đã đạt được. Trong bối cảnh các điều kiện tài chính đã được nới lỏng trong những tháng gần đây, chúng ta chưa nên loại bỏ khả năng tăng lãi suất nữa”, Lorie Logan cho biết.

Tìm kiếm sự cân bằng

Tuy nhiên, Lorie Logan thừa nhận rằng có lẽ đã đến lúc phải suy nghĩ về việc giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán của Fed. Quá trình này, có biệt danh là “thắt chặt định lượng” (QT), bao gồm việc cho phép tiền thu được từ trái phiếu đáo hạn được luân chuyển mà không cần tái đầu tư và đã cắt giảm lượng nắm giữ của Fed hơn 1,2 nghìn tỷ USD kể từ tháng 6/2022. Nhiệm vụ trọng tâm của Fed hiện nay là điều chỉnh chính sách theo cách không nới lỏng quá nhiều dẫn đến lạm phát có thể quay trở lại, nhưng cũng không quá thắt chặt vì có thể gây ra một cuộc suy thoái kinh tế vốn đã được dự đoán từ lâu.

Theo Joseph Brusuelas - nhà kinh tế trưởng tại công ty tư vấn thuế RSM, Fed rõ ràng đang cố gắng định vị để đặt ra mức sàn cho nền kinh tế khi bước vào nửa cuối năm nay với việc sẽ có các lần cắt giảm lãi suất nhằm tạo điều kiện cho nền kinh tế tăng tốc trở lại vào cuối năm nay hoặc năm sau. Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng thị trường đang quá quyết liệt trong việc định giá sẽ có tới 6 lần cắt giảm lãi suất. Thay vào đó, ông Joseph Brusuelas kỳ vọng có thể có 4 lần giảm và đó sẽ một phần của quá trình bình thường hóa dần dần chính sách tiền tệ liên quan đến cả lãi suất và việc giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán của Fed.

Đối với các chỉ số CPI và giá sản xuất tháng 12/2023, ông Brusuelas tin rằng sẽ có nhiều “sắc thái khác nhau” trong lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như chi phí nhà ở và giá xe đã qua sử dụng. Bên cạnh đó, chuyên gia này kỳ vọng lạm phát cơ bản - không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - dự kiến sẽ tăng 0,3% trong tháng vừa qua, tương đương với mức tăng 3,8% so với cùng năm trước. “Chúng ta sẽ có một cuộc tranh luận sôi nổi trên thị trường về việc liệu lạm phát có quay trở lại mức mục tiêu 2% một cách lâu dài hay không. Fed sẽ cần thấy sự cải thiện đó để đặt cơ sở cho việc sửa đổi QT”, Brusuelas nói.

Cựu Phó Chủ tịch Fed Richard Clarida cho rằng, các nhà hoạch định chính sách nhiều khả năng sẽ thực hiện cách tiếp cận thận trọng hơn nữa. Vị này kỳ vọng Fed sẽ chỉ cắt giảm lãi suất 3 lần trong năm nay. “Tiến triển về lạm phát trong 6 tháng qua chắc chắn là có… Nhưng luôn có tin tốt và tin xấu”, ông Clarida cho biết hôm thứ Tư trên chương trình “Squawk on the Street” của CNBC.

“Thị trường có thể không thấy thoải mái hơn khi lạm phát vẫn ở mức khó khăn và dai dẳng. Nhưng dữ liệu chắc chắn đang đi theo hướng có lợi cho nền kinh tế và Fed”, ông Richard Clarida nhận định.