Vụ Thị trường châu Âu (Bộ Công Thương) cho biết, FTA Việt Nam - EAEU (bao gồm Liên bang Nga, Cộng hòa Belarus, Cộng hòa Kazakhstan, Cộng hòa Armenia và Cộng hòa Kyrgyzstan) sẽ có hiệu lực vào ngày 5/10/2016.

Hiệp định thương mại tự do giữa một bên là Việt Nam và bên kia là Liên minh Kinh tế Á – Âu và các quốc gia thành viên đã được hai Bên khởi động từ tháng 3/2013. Qua 2 năm đàm phán với 8 phiên chính thức và nhiều phiên họp giữa kỳ, ngày 29/5/2015 Thủ tướng Chính phủ các nước đã thay mặt Nhà nước chính thức ký Hiệp định này tại Burabay, Kazakhstan.

Về tổng thể, Việt Nam và EAEU sẽ dành cho nhau mức mở cửa thị trường hàng hóa chiếm khoảng 90% số dòng thuế, tương đương trên 90% kim ngạch thương mại song phương.

Cụ thể, theo cam kết về thuế nhập khẩu trong Hiệp định, biểu thuế nhập khẩu của Việt Nam gồm 9.471 dòng thuế. Trong năm 2016, có tới 4.959 dòng thuế sẽ được cắt giảm về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực, chiếm 52,4% tổng biểu thuế.

Với việc cắt giảm ngay hơn 50% dòng thuế về 0%, FTA với EAEU sẽ mở ra cơ hội to lớn cho việc thúc đẩy thương mại, đầu tư, dịch vụ giữa Việt Nam và các nước thành viên.

Tới năm 2018, sẽ có thêm 144 dòng thuế được cắt giảm về 0%, tăng tổng số dòng thuế 0% của Hiệp định lên 5.103 dòng, chiếm khoảng 54% tổng biểu thuế. Đến năm 2018, số dòng thuế 0% sẽ chiếm khoảng 75,5%.

Việt Nam đồng ý mở cửa thị trường có lộ trình cho Liên minh đối với một số sản phẩm chăn nuôi, một số mặt hàng công nghiệp gồm máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải... Các chuyên gia cho rằng, các mặt hàng này nhìn chung đều không cạnh tranh với hàng hóa Việt Nam mà ngược lại góp phần làm đa dạng hóa thêm thị trường tiêu dùng trong nước.

Liên quan đến các mức thuế khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam có nhiều thuận lợi vì các nước thuộc liên minh này đều đã có quan hệ thương mại với Việt Nam. Các ngành có lợi thế nhất khi tham gia hiệp định này bao gồm thủy sản, dệt may, và da giày.

Hiệp hội Dệt may Việt Nam dự báo, ngay sau Hiệp định có hiệu lực, kim ngạch hàng dệt may giữa hai bên sẽ tăng trưởng 50% ngay trong năm đầu tiên và tăng trung bình 20%/năm trong 5 năm tiếp theo. Giá trị kim ngạch tăng từ 700 triệu USD hiện nay lên 1 tỷ USD trong 1-2 năm tới và Việt Nam sẽ từ vị trí nhà cung cấp hàng dệt may thứ 8 tiến lên vị trí thứ 4 tại thị trường này. 

Theo Ủy ban Kinh tế Á-Âu, việc thành lập khu vực thương mại tự do Việt Nam-EAEU sẽ giúp tăng kim ngạch song phương từ 4 tỷ USD hiện nay lên 8-10 tỷ USD.

Nhằm hướng dẫn việc thực hiện các cam kết trong khuôn khổ Hiệp định, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 21/2016/TT-BCT ngày 20/9/2016 hướng dẫn thực hiện Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong FTA Việt Nam và EAEU.