Theo Cục kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tính đến hết tháng 12/2024, cả nước có khoảng 21.700 HTX nông nghiệp, trong đó có 14.300 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả (đạt 65,6%); gần 2.500 HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số. Bên cạnh đó, nhiều HTX đã tham gia vào hoạt động xuất khẩu và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho biết, việc chuyển đổi sang mô hình HTX kiểu mới không chỉ là động lực giúp các HTX phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh cho các thành viên mà còn tăng cường khả năng liên kết, đóng góp vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước và thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững.

“HTX, đặc biệt là HTX nông nghiệp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế tư nhân. Mối liên kết chặt chẽ giữa HTX và doanh nghiệp là minh chứng rõ ràng nhất. Để xây dựng một xã hội hài hòa và mang lại phúc lợi cho nông dân, vai trò của HTX là cực kì cần thiết”, bà Cao Xuân Thu Vân khẳng định.

Mặc dù HTX đang có những bước phát triển ấn tượng, nhưng vẫn còn tồn tại những trở ngại khiến một số HTX chưa phát huy hết tiềm năng. Một trong những khó khăn mà nhiều HTX phải đối mặt là thiếu vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh và đầu tư nâng cao hiệu quả, thiếu tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng. Ngoài ra, một số HTX còn chậm thích ứng với thị trường, thiếu động lực phát triển và chưa thực sự đầu tư vào ứng dụng khoa học công nghệ.

Bên cạnh đó, sự thiếu sự kết nối giữa các doanh nghiệp, HTX cũng như với khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài, việc ít chú trọng đổi mới mô hình kinh doanh, đổi mới công nghệ hoặc sáng tạo sản phẩm mới chính là rào cản khiến kinh tế tư nhân và HTX khó nâng cao giá trị gia tăng, thúc đẩy năng lực cạnh tranh, nâng tầm giá trị và vươn tới đẳng cấp quốc tế.

Để giải quyết những thách thức này, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho rằng, cần tập trung tháo gỡ khó khăn về cơ chế chính sách, đặc biệt là về vốn và công nghệ. Đồng thời, cần có chính sách tín dụng và chuyển đổi số riêng cho các HTX, cũng như hỗ trợ về liên kết thị trường và đào tạo công nghệ.

“Chính quyền địa phương các cấp đóng vai trò rất quan trọng, là cơ quan quyết định, triển khai và thực thi các chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho HTX phát triển theo chuỗi giá trị bền vững. Vì vậy, chính quyền vào cuộc, chắc chắn HTX sẽ phát huy tối đa được tiềm lực kinh tế”, bà Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh.

Trong năm 2025, kinh tế tập về và HTX năm 2025 sẽ tập trung ưu tiên xây dựng các mô hình gắn với chuỗi giá trị, chuyển đổi số; tăng chất lượng hoạt động sản xuất, kinh doanh và tăng cường liên kết hợp tác với các thành phần kinh tế khác; đa dạng về quy mô và lĩnh vực hoạt động; hỗ trợ phát triển các mô hình HTX hoạt động có hiệu quả, trở thành kiểu mẫu để nhân rộng…