“Điểm bệnh” hàng nghìn tờ khai

Theo Phòng Giám sát quản lí về Hải quan (GSQL), Cục Hải quan Hải Phòng - đơn vị chủ trì trong thực hiện QLRR, năm 2012, đơn vị đã tích cực áp dụng nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả QLRR. Đó là tăng cường thu thập thông tin để xây dựng tiêu chí phân tích các lô hàng trọng điểm; kiểm tra, đánh giá hiệu quả áp dụng các tiêu chí; chú trọng phối hợp kiểm tra, kiểm soát, trao đổi thông tin với Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Đội Kiểm soát Hải quan và các chi cục hải quan cửa khẩu. Do đó, công tác QLRR ở Hải quan Hải Phòng bước đầu đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Ông Trần Đình Đức - Trưởng phòng GSQL cho biết, năm 2012, toàn Cục xây dựng và cập nhật vào Hệ thống cơ sở dữ liệu 822 tiêu chí về QLRR, tăng 32,13% so với năm 2011, loại bỏ 545 tiêu chí không còn phù hợp với thực tế. Đến nay, Hải quan Hải Phòng đang áp dụng 882 tiêu chí.

Từ hệ thống tiêu chí này cộng với kiểm tra thực tế của Phòng GSQL đã phát hiện tới 7.827 bộ tờ khai vi phạm. Trong số này, có 5.653 tờ khai vi phạm được phát hiện qua tiêu chí QLRR, với số thuế ấn định tăng thêm gần 5 tỉ đồng; 2.174 tờ khai vi phạm được phát hiện qua chuyển luồng, tổng số thuế ấn định tăng 3,6 tỉ đồng. Ngoài ra, Phòng GSQL cũng phối hợp với các chi cục và Đội Kiểm soát Hải quan phát hiện 29 vụ vi phạm thông qua áp dụng tiêu chí QLRR, tổng số thuế ấn định hơn 6 tỉ đồng.

Việc thực hiện TTHQĐT sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp (DN), tuy nhiên, song hành với đó cũng tiềm ẩn những nguy cơ gian lận do danh mục hàng hóa, tiêu chí phân loại ngày càng lớn, phức tạp nhưng thông tin liên quan lại chưa được xây dựng, cập nhật kịp thời, đầy đủ để phục vụ việc phân luồng tờ khai điện tử. Do đó, những thành công bước đầu ở Hải quan Hải Phòng được xem là bước đi tích cực để nâng cao hiệu quả quản lí và đảm bảo được những tiện ích to lớn do TTHQĐT mang lại cho DN.

Hoàn thiện QLRR

Dù đạt được những kết quả tích cực về áp dụng QLRR trong thực hiện TTHQĐT, nhưng so với yêu cầu thực tế, công tác này tại Hải quan Hải Phòng vẫn còn khá khiêm tốn. Cụ thể, hiện nay, Hải quan Hải Phòng đã mở rộng TTHQĐT tại 100% chi cục, năm 2012 lượng tờ khai toàn Cục gần 710.000 bộ, trong đó tỉ lệ thực hiện TTHQĐT đạt gần 99%, đặc biệt, kể từ khi mở rộng TTHQĐT, chỉ trong tháng đầu tiên (tháng 1/2013) đã có 7.282 DN thực hiện.

Chính vì vậy, lượng DN, tờ khai cần đánh giá, số tiêu chí áp dụng trong thực tế tại Hải quan Hải Phòng là rất lớn. Để công tác QLRR trong TTHQĐT tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, Hải quan Hải Phòng xác định năm 2013, QLRR là trọng tâm của tiến trình cải cách hiện đại hóa, làm nền tảng cho các hoạt động nghiệp vụ hải quan.

Một số hạn chế, tồn tại được Hải quan Hải Phòng chỉ ra và kiến nghị Tổng cục Hải quan sớm có hướng tháo gỡ trong áp dụng công tác QLRR ở Hải quan địa phương, đó là: Thiếu văn bản quy định cụ thể (ở cấp Tổng cục) về việc phân cấp thiết lập, cập nhật, quy trình thao tác, thủ tục thực hiện; đối với danh mục hàng hóa, tiêu chí được chuẩn hóa, cập nhật hay thanh loại khỏi Hệ thống để phục vụ kiểm tra điều kiện và phân luồng tờ khai điện tử chưa được đầy đủ, chính xác, kịp thời nên vẫn không ít trường hợp Hệ thống cho kết quả phân luồng chưa chính xác; Bộ tiêu chí, danh mục hàng hóa chưa hoàn thiện  ở một số khâu (trong quy trình thủ tục) cũng gây khó khăn cho áp dụng QLRR…