Cán bộ Công đoàn cơ sở Công ty TNHH New Apparel Far Eastern Việt Nam, tỉnh Bình Phước, Trần Thị Toan là người đã bị đối tượng cho vay nặng lãi đe dọa, bôi nhọ danh dự do công nhân công ty của chị vướng vào tín dụng đen.

Chị Toàn cho biết: Trên thực tế, có rất nhiều công nhân đang gặp khó khăn về tài chính, nhưng lại rất khó tiếp cận với các khoản vay cá nhân từ ngân hàng nên buộc phải tìm đến tín dụng đen. Tín dụng đen đang hoành hành gây hậu quả rất nghiêm trọng ở các tỉnh, thành phố. Đề nghị Chính phủ có chương trình, chính sách hỗ trợ tín dụng cho công nhân lao động, để công nhân không phải đi vay nặng lãi hoặc hỗ trợ vốn cho Quỹ CEP - một mô hình của Công đoàn hỗ trợ tín dụng hiệu quả, thuận tiện cho công nhân nhưng nguồn lực hạn chế nên không đáp ứng đủ nhu cầu vay vốn của công nhân.

Về giải pháp ngăn chặn tín dụng đen, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Công an cho biết: Liên quan tới tín dụng đen, các đối tượng rất tinh vi, núp bóng dưới vỏ bọc doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính, các đối tượng cho vay không thế chấp, huy động vốn, kinh doanh tài chính, góp vốn, góp tài sản kinh doanh. Thủ đoạn của các đối tượng này là dụ dỗ, lôi kéo công nhân vay tiền trực tiếp, qua app, qua mạng xã hội hoặc núp nóng doanh nghiệp với lãi suất cao.

Theo thông tin từ Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú, hiện đang có hai công ty thuộc hệ thống ngân hàng đang có gói vay với lãi suất chỉ bằng một nửa so với thị trường, tổ chức Công đoàn rất mong được phối hợp hai công ty này để cho công nhân, lao động vay với lãi suất thấp.

Qua công tác đấu tranh của Bộ Công an cho thấy có những lãi suất từ hệ thống này rất cao: 90-100% /tháng, thậm chí lên đến 700-1000%/tháng. Khi người vay không có khả năng trả tiền gốc và lãi suất khủng, chúng sử dụng nhiều thủ đoạn đe dọa, khủng bố tinh thần, chiếm đoạn tài sản khi người vay quá hạn.

Trong 3 năm vừa qua, Bộ Công an đã xử lý 2.700 vụ việc, gần 5.000 đối tượng. Bộ Công an đã khởi tố gần 2.000 vụ với gần 4.000 bị can, trong đó gần 1.000 vụ cho vay nặng lãi. Nhiều bị hại là công nhân.

Để phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động tín dụng đen, Bộ Công an đã tập trung tổ chức phòng ngừa, xã hội, tuyên truyền phổ biến quy định của pháp luật. Bộ Công an chỉ đạo công an các tỉnh, thành phố kiểm tra các cơ sở, doanh nghiệp có liên quan tới hoạt động này. Phát hiện tội phạm vi phạm pháp luật, xử lý những doanh nghiệp lợi dụng chính sách này. Đồng thời, rà soát các ngành nghề kinh doanh thường bị các đối tượng hoạt động tín dụng đen lợi dụng để núp bóng và sẽ siết chặt quản lý, triệt phá. Mở các đợt cao điểm trấn áp tội phạm trên toàn quốc liên quan tới tín dụng đen.

Trao đổi về nội dung này, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang cho biết, vấn đề này có liên quan tới mạng lưới bán lẻ của các ngân hàng thương mại. Hiện nay, nhiều ngân hàng thương mại chưa chú trọng vào các khu công nghiệp, chưa có các phòng giao dịch tại các khu công nghiệp. Do vậy, công nhân chưa tiếp cận được.

Ông Nguyễn Đình Khang phân tích, trong thời gian vừa qua, ngân hàng thương mại thường khoán cho các nhân viên tín dụng, đa phần nhân viên tín dụng phát triển tại các doanh nghiệp. Do vậy, mảng bán lẻ của các ngân hàng thương mại tại các khu công nghiệp chưa phát triển. Cùng với đó, chi phí thành lập phòng giao dịch tại các khu công nghiệp tốn kém, do vậy các ngân hàng thương mại chưa chú trọng tới mảng này.

Tham gia giải đáp nội dung này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, phía Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm để người dân không tiếp cận tín dụng đen khi đã tiếp cận được nguồn vốn chính thức, tín dụng chính thức.

Ông Đào Minh Tú cho biết, thời gian gần đây, Ngân hàng Nhà nước phối hợp Bộ Công an nghiên cứu khảo sát ở những nơi vùng sâu vùng xa để tìm ra lời giải đáp: Vì sao tín dụng đen còn đất để tồn tại, hoạt động? Đồng thời, đưa ra lý giải: khi có cầu ắt có cung, trong đó, có nhu cầu vay từ người lao động, nhất là từ vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Theo đó, muốn hạn chế tín dụng đen, tăng cường tín dụng chính thức, phía các tổ chức tín dụng phải tăng cường tuyên truyền đến người dân để người dân hiểu được rằng, vay vốn chính thức ngân hàng không khó khăn như nhiều người nói.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, vay vốn đề làm ăn, phát triển kinh tế là một nhu cầu chính đáng hằng ngày của người dân. Bởi vậy, khi người dân có nhu cầu cấp bách cần phải có nguồn tín dụng chính thức để có thể đáp ứng nhu cầu. Với trách nhiệm của mình, Ngân hàng Nhà nước sẽ nghiên cứu, phối hợp các cấp chính quyền để triển khai nghiên cứu chính sách tín dụng, cho vay phù hợp để phòng, ngừa tín dụng đen, nhất là tín dụng đen trong công nhân, lao động.  

Ông Đào Minh Tú thông tin thêm: Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước tăng cường hệ thống cung ứng các dịch vụ cho vay tiêu dùng với mọi đối tượng, nhất là những vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào còn nhiều khó khăn.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại mạnh dạn cho vay, không cần những thủ tục phức tạp với những khoản tín dụng không lớn để người lao động kịp thời tiếp cận. Chủ trương cho vay phát triển nhỏ lẻ, và thị trường bán lẻ đẩy mạnh hơn.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, hiện có hai công ty thuộc hai ngân hàng thương mại lớn là FE Credit và công ty tài chính là HD Solution đã cam kết mỗi ngân hàng có gói 10 nghìn tỷ đồng với lãi suất bằng 50% lãi suất thị trường, sẽ cho vay khi công nhân khu công nghiệp, nhà máy có nhu cầu chính đáng. Phía Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ có sự  giám sát đúng đối tượng.

Ông Đào  Minh Tú cũng mong có sự phối hợp chặt chẽ từ phía Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam và các cấp công đoàn trong triển khai việc này.