Hướng dẫn thu và quản lý các khoản thu theo Luật
Bộ Tài chính đang dự thảo thông tư hướng dẫn thu và quản lý các khoản thu Ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước. Dự thảo thông tư đã đề xuất việc tổ chức thu Ngân sách Nhà nước theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thu Ngân sách Nhà nước.
Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh quyết định ủy nhiệm thu bằng tiền mặt.
Theo đó, mọi cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân, kể cả các tổ chức và cá nhân nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam có nghĩa vụ chấp hành nộp đầy đủ, đúng hạn các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác vào Ngân sách Nhà nước (NSNN) qua tài khoản của Kho bạc Nhà nước (KBNN) tại ngân hàng thương mại (NHTM) hoặc nộp trực tiếp vào KBNN theo đúng quy định hiện hành của pháp luật. Trường hợp không nộp hoặc chậm nộp mà không được pháp luật cho phép thì bị xử lý theo quy định hiện hành của pháp luật.
Về nguyên tắc, các khoản thu NSNN phải được nộp qua ngân hàng hoặc nộp trực tiếp tại KBNN. Trường hợp ở những địa bàn có khó khăn trong việc nộp qua ngân hàng hoặc KBNN, hoặc không tổ chức thu tiền tại địa điểm làm thủ tục hải quan, thì cơ quan thu được trực tiếp thu hoặc ủy nhiệm cho tổ chức thu tiền mặt từ người nộp NSNN và sau đó, phải nộp đầy đủ, đúng thời hạn vào KBNN. Trường hợp cơ quan thuế ủy nhiệm thu tiền mặt đối với số thuế phải nộp của các hộ khoán, thì thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính và hướng dẫn của Tổng cục Thuế. Các khoản viện trợ không hoàn lại bằng tiền (trừ các khoản viện trợ nước ngoài trực tiếp cho các dự án) phải chuyển tiền nộp kịp thời vào NSNN.
Đặc biệt, dự thảo thông tư quy định KBNN cấp tỉnh, huyện tiếp tục thực hiện phối hợp thu và được ủy nhiệm thu NSNN bằng tiền mặt (kể cả thu phạt vi phạm hành chính) với các NHTM. Đồng thời, nhằm tạo thuận lợi cho người nộp thuế, dự thảo thông tư cũng quy định KBNN cấp tỉnh, huyện thực hiện mở tài khoản chuyên thu theo quy định tại ngân hàng, để tổ chức phối hợp thu và ủy nhiệm thu NSNN bằng tiền mặt. Bên cạnh đó, để tăng trách nhiệm trong quản lý nguồn ngân sách, dự thảo cũng đưa ra quy định: giám đốc KBNN cấp tỉnh có quyền quyết định việc ủy nhiệm thu NSNN bằng tiền mặt trên địa bàn, để tạo chủ động trong quá trình triển khai công việc.
3 hình thức thu ngân sách
3 hình thức thu là thu NSNN bằng VND, thu bằng ngoại tệ và thu đối với một số khoản thu đặc thù khác.
Đối với thu bằng đồng Việt Nam, so với các quy định hiện tại, dự thảo thông tư bổ sung thêm quy định về NSNN qua điểm chấp nhận thẻ (POS) của NHTM lắp tại KBNN theo nguyên tắc tự nguyện và quy trình xử lý thanh toán thẻ theo thỏa thuận giữa KBNN và NHTM. Thêm vào đó, dự thảo cũng bổ sung quy định về thu phạt vi phạm hành chính của người nộp phạt mở tài khoản tại KBNN hoặc NHTM, theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Việc thu NSNN bằng ngoại tệ được thực hiện theo nguyên tắc các khoản thu bằng ngoại tệ (không kể các khoản viện trợ nước ngoài trực tiếp cho các dự án) được tập trung về quỹ ngoại tệ của NSNN, thống nhất quản lý tại KBNN (trung ương). Số thu NSNN bằng ngoại tệ được quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ giá hạch toán ngoại tệ để hạch toán thu NSNN và phân chia cho ngân sách các cấp theo chế độ quy định. Toàn bộ số thu NSNN bằng ngoại tệ phát sinh tại địa phương phải gửi vào tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ của KBNN cấp tỉnh.
Việc thu một số khoản đặc thù khác của NSNN như: thu từ Quỹ Dự trữ tài chính, thu bổ sung từ ngân sách cấp trên, thu từ các hoạt động kinh tế của Nhà nước… được thực hiện theo chế độ quy định đối với từng khoản thu.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng bãi bỏ một số nội dung quy định trước đây như quy định về thu NSNN từ các khoản vay trong và ngoài nước, thu NSNN bằng ngày công lao động.