Có thể thấy, những ngân hàng đầu tư mạnh cho chuyển đổi số đang có lợi hơn trên "đường đua" CASA, bởi khi càng có nhiều dịch vụ vừa tiện, vừa rẻ, sẽ càng có nhiều người lựa chọn đó là ngân hàng chính và để tiền giao dịch thường xuyên hơn.

Có thêm hơn 167.000 tỷ đồng vốn rẻ

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa cập nhật dữ liệu về tình hình tài khoản thanh toán cá nhân tại các ngân hàng thương mại (NHTM), cùng số dư tiền gửi liên quan.

Theo đó, trong năm 2020, hệ thống NHTM Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự gia tăng mạnh mẽ của lượng tài khoản thanh toán mở mới, cũng như lượng tiền gửi đọng lại quy mô lớn.

Cụ thể, chốt dữ liệu cuối quý IV/2020, hệ thống có 100,416 triệu tài khoản thanh toán cá nhân, với số dư lên tới 666.782 tỷ đồng. Quy mô này tiếp tục lập kỷ lục từ trước tới nay, tăng thêm hơn 11,9 triệu tài khoản và tăng thêm hơn 167.000 tỷ đồng số dư so với cuối năm 2019.

Đi cùng với đó, lượng tiền gửi bình quân trên mỗi tài khoản cũng tiếp tục tăng lên 6,64 triệu đồng, tăng thêm khoảng 1 triệu đồng/tài khoản so với cuối năm 2019.

Theo NHNN, tài khoản thanh toán của cá nhân ở dữ liệu thống kê này là các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn đang hoạt động của cá nhân mở tại ngân hàng để sử dụng các dịch vụ thanh toán do ngân hàng cung ứng (như dịch vụ thẻ, dịch vụ thanh toán bằng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt ngoài thẻ).

Hiện nay, 4 ngân hàng có vốn nhà nước gồm: Agribank Vietcombank, Vietinbank, BIDV có lượng  khách hàng lớn. Tuy nhiên, không phải ngân hàng nào trong nhóm này cũng có tỷ lệ CASA cao. Thay vào đó, nhóm NHTM cổ phần đang dẫn đầu, chiếm ưu thế trên "đường đua" CASA như Techcombank và MB.

Hiện nay, top 5 ngân hàng có tỷ lệ CASA dẫn đầu thị trường bao gồm: Techcombank đang duy trì ở mức hơn 46%; MB tiếp tục gia tăng tỷ lệ CASA lên mức 39%; chỉ duy nhất ngân hàng có vốn nhà nước là Vietcombank lọt vào nhóm này khi có tỷ lệ CASA khoảng 30%; tiếp đến là ACB: 21,5%; TPBank: 19,4%.

Tỷ lệ CASA lớn giúp các NHTM pha loãng chi phí huy động vốn và cải thiện lãi biên, phản ánh nền tảng lớn trong phát triển các dịch vụ thanh toán và ngân hàng số, cũng như cho thấy tiềm năng kết nối bán chéo sản phẩm dịch vụ…

Với quy mô lớn và không ngừng mở rộng như trên, cuộc đua nắm thị phần nguồn vốn này trở nên quyết liệt giữa các NHTM. Hiện nay, nhiều ngân hàng có quy mô lớn cũng vào cuộc cạnh tranh khi đưa ra chương trình phí giao dịch trực tuyến 0 đồng.

Giữ lượng CASA cao bằng cách nào?

Techcombank cho biết, chính việc bùng nổ các dịch vụ thanh toán số đã kích thích người dân để số dư tiền trong tài khoản nhiều hơn. "Số lượng giao dịch tại ngân hàng chúng tôi tăng trưởng hơn 100%, với nhu cầu như: chuyển khoản, thanh toán các tiện ích, khách hàng có thể quản lý tài chính, thực hiện giao dịch trên nền tảng số", ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Phát triển và Quản lý Hợp kênh Ngân hàng bán lẻ Techcombank chia sẻ.

Để cạnh tranh thu hút người dùng, các ngân hàng đua nhau miễn phí chuyển tiền. Tuy nhiên, để được hưởng ưu đãi này, ngân hàng đưa ra điều kiện người dùng phải duy trì số dư tối thiểu một vài triệu đồng. Theo đó, nhờ quy định tài khoản có số dư tối thiểu 2 triệu đồng để người dùng được miễn phí giao dịch banking mà số dư CASA của Techcombank tăng trưởng mạnh mẽ 60,6%...

Các chuyên gia cho rằng, việc quy định duy trì số dư trong tài khoản chính là "mỏ" khai thác CASA của ngân hàng. Bởi ngân hàng chỉ phải chi trả mức lãi suất trong tài khoản cho khách hàng từ 0,2-0,5%/năm, thấp hơn rất nhiều so với khách hàng gửi theo kỳ hạn, giúp các ngân hàng tối ưu hóa chi phí, cải thiện được tỷ lệ thu nhập lãi thuần. Việc có được nguồn vốn giá rẻ dồi dào không chỉ đem lại lợi ích cho ngân hàng mà thông qua đó, khách hàng cũng sẽ được hưởng lợi từ lãi suất cho vay đầu ra thấp hơn.

Ưu thế là lãi rẻ hơn so với huy động có kỳ hạn, nhưng nhược điểm là khách có thể rút ra bất cứ lúc nào. Vì vậy, để giữ được lượng CASA, các ngân hàng cần chú trọng hơn nữa chất lượng dịch vụ.

Theo đánh giá của TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia: "Người gửi tiền có thể rút tiền bất cứ lúc nào, nhất là nhu cầu thanh toán hiện nay tương đối sôi động. Vì vậy, ngân hàng phải đẩy mạnh phát triển dịch vụ nhiều hơn trong thời gian sắp tới. Ví dụ dịch vụ thanh toán, dịch vụ thẻ, dịch vụ ngân hàng số".

Trong khi đó, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, khi ngân hàng có các giải pháp sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu khách hàng, thì họ sẽ tin tưởng sử dụng các giao dịch, các chỉ số điểm tín dụng tốt hơn. Từ đó giúp ngân hàng giảm chi phí về rủi ro.