Đẩy nhanh tiến độ giải ngân

Theo báo cáo từ Kho bạc Nhà nước (KBNN), thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính trong điều hành nhiệm vụ tài chính ngân sách Nhà nước, ngay từ đầu năm 2014, hệ thống KBNN đã chủ động phối hợp với các bộ ngành địa phương và chủ đầu tư tháo gỡ vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư phát triển theo kế hoạch được giao, đồng thời kết hợp với việc xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai và chỉ đạo quyết liệt trong toàn hệ thống KBNN thực hiện kiểm soát chi theo Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, nhờ đó, công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư đã đạt được một số kết quả đáng kể. Trong 9 tháng đầu năm, số vốn giải ngân qua KBNN là 184.348,7 tỷ đồng (bao gồm cả số vốn tạm ứng), đạt 63,9% so với kế hoạch vốn năm 2014 nhà nước giao, trong đó:  vốn XDCB tập trung là 105.587,9 tỷ đồng, đạt 67,4% so với kế hoạch; vốn TPCP là 58.182,6 tỷ đồng, đạt xấp xỉ 61% so với kế hoạch.

Trong quá trình triển khai các hoạt động về giải ngân vốn đầu tư XDCB, KBNN đã phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Tài chính tham mưu trình Bộ Tài chính ban hành một số văn bản nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện kiểm soát chi NSNN, tập trung thu NSNN và tăng cường kiếm soát thanh toán các khoản chi NSNN, đồng thời ban hành các văn bản hướng dẫn hệ thống KBNN cấp dưới thực hiện kiểm soát chi NSNN năm 2014.

Đối với công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB, KBNN các tỉnh, thành phố đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng địa phương hướng dẫn cho chủ đầu tư, Ban QLDA trong việc hoàn thiện hồ sơ, thủ tục tạm ứng, thanh toán, đảm bảo mọi hồ sơ, chứng từ đủ điều kiện thanh toán vốn đầu tư do các chủ đầu tư, Ban QLDA gửi tới Kho bạc đề được tiếp nhận và giải quyết theo đúng chế độ và thời gian quy định. KBNN cũng đã chủ động nắm bắt kịp thời những tồn tại, vướng mắc, nguyên nhân giải ngân chậm để xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền những vấn đề không thuộc thẩm quyền xử lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải ngân của dự án như: tháo gỡ về thủ tục đầu tư đối với các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia, tháo gỡ một số nội dung liên quan đến bảo lãnh tạm ứng hợp đồng, mức tạm ứng đối với các dự án ODA. Bên canh đó, định kỳ hàng tháng, KBNN đã công khai tình hình giải ngân vốn đầu tư của từng địa phương, bao gồm cả giải ngân vốn đầu tư thuộc NSĐF và NSTW trên địa bàn từng tỉnh; phối hợp với Bộ Tài chính đi kiểm tra theo chuyên đề hoặc đột xuất về tình hình quản lý, thanh toán quyết toán cá nguồn vốn tại một số địa phương, qua đó nắm bắt những tồn tại, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện.

Thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại

Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong thanh toán vốn đầu tư từ NSNN và vốn TPCP 9 tháng đầu năm 2014, Hội nghị cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại trong công tác thanh toán vốn. Báo cáo thực hiện thanh toán vốn 9 tháng đầu năm khẳng định, mặc dù tình hình giải ngân vốn đầu tư XDCB, vốn TPCP đến hết tháng 9 cho thấy số vốn giải ngân cao hơn so với cùng kỳ năm 2013 về số tuyệt đối, nhưng thấp hơn về tỷ lệ giải ngân. Điều này được cho tại một số nguyên nhân như do trong những tháng đầu năm, chủ đầu tư và nhà thầu tập trung thanh toán kế hoạch 2013 kéo dài; công tác giải phóng mặt bằng ở một số dự án còn chậm; một số dự án chậm triển khai thực hiện hay ảnh hưởng khách quan do thời tiết, các nhân tố giá cả về cước vận tải tăng dẫn đến giá nguyên vật liệu xây dựng tăng đáng kể.

Bên cạnh đó, các chủ đầu tư, nhà thầu cũng đã chỉ ra những vướng mắc trong quá trình thực hiện thanh quyết toán vốn đầu tư XDCB như nghiệp vụ ghi thu, ghi chi; điều chỉnh kế hoạch vốn; thời gian làm thủ tục thanh toán…

Đề cập đến những bước tiến đáng kể trong việc rà soát và tháo gỡ những khó khăn về cơ chế chính sách tạo điều kiện tối đa nhằm đẩy nhanh tiến độ thanh toán vốn xây dựng đầu tư cơ bản, Vụ trưởng Vụ Đầu tư, Bộ Tài chính, ông Phạm Đức Hồng khẳng định “hồ sơ thanh toán đã được đơn giản đến chân tường”. Đây là những nỗ lực rất lớn của cơ quan quản lý để tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư và nhà thầu trong công tác thanh toán vốn.

Tuy nhiên, ông Hồng cũng cho biết không phải lúc nào nhà thầu và chủ đầu tư đã làm hết trách nhiệm của mình. Thậm chí có những chủ đầu tư, đặc biệt ở cấp tỉnh, huyện, xã nhiều nơi chưa chuyển sang chuyên nghiệp; năng lực chủ đầu tư và nhà thầu còn hạn chế dẫn tới không thể thực hiện dự án hoặc thanh quyết toán theo yêu cầu.

Tập trung tháo gỡ

Cũng tại Tọa đàm, Phó Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước Nguyễn Việt Hồng khẳng định, toàn bộ các ý kiến, vướng mắc của nhà thầu và đầu tư sẽ được KBNN tổng hợp và giải quyết theo thẩm quyền. Đối với những vấn đề vượt thẩm quyền, KBNN sẽ trình Bộ Tài chính và các cấp có thẩm quyền xin ý kiến nhằm tạo thuận lợi nhất trong việc thanh toán giải ngân vốn đầu tư XDCB theo chỉ đạo của Chính phủ, bởi “một đồng vốn đầu tư từ NSNN, từ TPCP vào các công trình xây dựng cơ bản là sẽ phát huy những tác dụng hết sức to lớn tới sự phát triển kinh tế xã hội, đến an sinh của người dân và từ đó sẽ tác động ngược trở lại tới nguồn vốn đầu tư XDCB mới”. KBNN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của Bộ Tài chính, với các chủ đầu tư và nhà thầu thường xuyên trao đổi thông tin, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án và thanh quyết toán vốn đầu tư XDCB. Phó Tổng Giám đốc KBNN cũng đề nghị các chủ đầu tư và nhà thầu phải nghiêm túc xem xét, đánh giá trách nhiệm về việc tồn đọng hồ sơ thanh quyết toán, từ đó, rà soát các dự án đã hoàn thành mà chưa thực hiện thanh quyết toán để nhanh chóng có báo cáo về KBNN, về Bộ Tài chính. Tiến tới sẽ nghiên cứu những chế tài nhằm kiên quyết không để xảy ra tình trạng để nợ đọng về thanh quyết toán của chủ đầu tư và nhà thầu.