52 địa phương thu nội địa thấp hơn cùng kỳ

Theo Bộ Tài chính, tình hình kinh tế những tháng gần đây đã có những dấu hiệu khởi sắc, nhưng hoạt động sản xuất - kinh doanh của một số ngành công nghiệp chủ lực vẫn còn khó khăn; thị trường bất động sản chậm phục hồi; kết hợp với thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất mới ban hành làm giảm thu ngân sách.

Trong tháng 9, cơ quan thuế, hải quan tiếp tục triển khai các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã ban hành để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Tổng số tiền đã miễn, giảm, gia hạn ước tính đến hết tháng 9 khoảng 152,5 nghìn tỷ đồng (miễn, giảm khoảng 49,6 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 102,9 nghìn tỷ đồng).

Bộ Tài chính cho biết, lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, thu ngân sách nhà nước ước đạt 1.223,8 nghìn tỷ đồng, bằng 75,5% dự toán, giảm 8,3% so cùng kỳ năm 2022.

Trong đó, thu nội địa ước đạt 1.013,7 nghìn tỷ đồng, bằng 76% dự toán, giảm 3,2% so cùng kỳ năm 2022; không kể thu tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết, thu hồi vốn, thu cổ tức, lợi nhuận, lợi nhuận sau thuế và chênh lệch thu, chi của Ngân hàng Nhà nước, số thu thuế, phí nội địa ước đạt 75,7% dự toán, tăng 0,7% so cùng kỳ.

Tuy nhiên, vẫn còn một số khoản thu chưa đảm bảo tiến độ dự toán và giảm so cùng kỳ, như: thu thuế bảo vệ môi trường ước đạt 42,7% dự toán, giảm 26,6% so cùng kỳ; các loại phí, lệ phí ước đạt 72,1% dự toán, giảm 11,8% so cùng kỳ; các khoản thu về nhà, đất ước đạt 55,5% dự toán, giảm 48,5% so cùng kỳ. 

Riêng các khoản thu trực tiếp từ 3 khu vực sản xuất - kinh doanh (chiếm 53,3% dự toán tổng số thu nội địa) ước đạt 75,4% dự toán, tăng 5% so cùng kỳ. Tuy nhiên, không kể thuế thu nhập doanh nghiệp (chiếm gần 46,4% tổng số thu từ khu vực sản xuất - kinh doanh đạt khá so dự toán và tăng 24,4% so cùng kỳ do doanh nghiệp đã tạm nộp 4/5 kỳ theo quy định), thì số thu của 03 khu vực này chỉ bằng 92,5% cùng kỳ. 

Về số thu trên địa bàn, ước tính có 25/63 địa phương thực hiện thu nội địa 9 tháng đạt trên 76% dự toán; 11/63 địa phương có tăng trưởng thu so cùng kỳ, trong khi có tới 52 địa phương thu thấp hơn so cùng kỳ. 

Thu từ xuất nhập khẩu suy giảm

Đối với thu từ dầu thô, ước 9 tháng đầu năm thu đạt khoảng 46 nghìn tỷ đồng, bằng 109,5% dự toán, giảm 22,5% so cùng kỳ năm 2022. Đối với thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu, ước đạt 163,8 nghìn tỷ đồng, bằng 68,5% dự toán, giảm 26,3% so cùng kỳ năm 2022.

Nguồn thu từ xuất nhập khẩu giảm do hoạt động xuất nhập khẩu 9 tháng giảm so cùng kỳ. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tính đến ngày 15/9/2023 đạt 461,1 tỷ USD, giảm 11,9%; trong đó kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hoá có thuế giảm 18,8% so cùng kỳ.

Đặc biệt, một số mặt hàng nhập khẩu có thuế đóng góp số thu lớn cho ngân sách giảm mạnh, tác động làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước khoảng 34 nghìn tỷ đồng so cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhóm các mặt hàng nhập khẩu nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất giảm thu khoảng 31,2 nghìn tỷ đồng; nhóm xăng dầu nhập khẩu giảm thu khoảng 0,5 nghìn tỷ đồng; nhóm ô tô nguyên chiếc nhập khẩu giảm thu khoảng 2,4 nghìn tỷ đồng. 

Cùng với tạo thuận lợi thương mại, công tác thanh, kiểm tra, chống buôn lậu cũng được cơ quan hải quan triển khai nghiêm túc. Đến ngày 15/9/2023, cơ quan hải quan đã thực hiện khoảng 1,44 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý thu vào ngân sách nhà nước 896 tỷ đồng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bắt giữ 12,9 nghìn vụ vi phạm với giá trị hàng hóa khoảng 5 nghìn tỷ đồng, xử lý thu vào ngân sách nhà nước 385 tỷ đồng.

Có thể nói, khó khăn đang "bủa vây" công tác thu ngân sách nhà nước. Mặc dù vậy, ngành Tài chính đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực, đoàn kết vượt qua khó khăn, triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp nhằm phấn đấu hoàn thành dự toán thu ngân sách năm 2023 theo chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tài chính.