Hầu hết các loại hình doanh nghiệp nợ bảo hiểm

Theo BHXH Việt Nam, tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của BHXH các tỉnh, thành phố là 7.580 tỷ đồng, bằng 3,22% kế hoạch thu, trong đó, nợ BHXH là 6.551 tỷ đồng, nợ BHTN là 323 tỷ đồng và nợ BHYT là 705 tỷ đồng. Về công tác đôn đốc thu hồi nợ, BHXH Việt Nam giao chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ cho các tỉnh, thành phố và coi đây là chỉ tiêu xem xét thi đua hàng quý, năm. Cử cán bộ chuyên quản xuống địa phương để đôn đốc, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn, việc triển khai quy chế phối hợp hoạt động với cơ quan thuế đã phát huy hiệu quả tích cực trong việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN cũng như giảm nợ đọng… Tuy nhiên, thông tin được chia sẻ, cung cấp giữa hai bên đôi lúc chưa kịp thời và thiếu chính xác.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã bỏ trốn, mất tích rất lâu hoặc đã giải thể, phá sản, không còn hoạt động nhưng vẫn để tình trạng đang hoạt động; địa chỉ thay đổi chưa được cập nhật; số liệu còn chênh lệch so với thực tế... đã gây khó khăn trong quá trình tổ chức kiểm tra, khai thác lao động và công tác thống kê báo cáo. 

Về nguyên nhân nợ đọng BHXH, BHYT, theo Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp là do chủ sử dụng lao động cố tình không đóng. Ngoài ra còn do công tác lao động chưa chặt chẽ, việc khai trình khai báo tăng giảm lao động của doanh nghiệp thực hiện không nghiêm túc.

Tiếp đến, lực lượng thanh tra lao động còn mỏng. Thứ 3, chế tài xử phạt còn khá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Thứ tư, những thông tin về đóng BHXH chưa được phổ biến cho người lao động. Thông tin đóng, nợ đóng hiện nay vẫn chỉ biết giữa cơ quan BHXH Việt Nam và các doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động, còn người lao động không hề biết mình đóng hay chưa đóng dù mình có hợp đồng lao động.

Công khai doanh nghiệp nợ bảo hiểm

 Để khắc phục tình trạng này, hiện nay các bộ, ngành liên quan đã thực hiện một số giải pháp như: Sửa lại các chế tài xử phạt đối với tình trạng trốn đóng, nợ đóng, chậm đóng; Nếu nợ đóng, chậm đóng thì xử phạt hành chính sẽ cao lên.

Trốn đóng thì Bộ luật Hình sự sửa đổi sẽ đưa vào chế tài để xử phạt và thậm chí có thể xử tù đến 7 năm; Tăng cường lực lượng thanh tra thu mặc dù lực lượng BHXH Việt Nam không phải là cơ quan quản lý Nhà nước nhưng vẫn được giao chức năng tham gia thu BHXH và tăng cường lực lượng. Hy vọng ngày 1/7/2017, có thể triển khai được và có thể những năm tới đây, với sự vào cuộc của lực lượng thanh tra BHXH thì việc trốn đóng, nợ đóng sẽ giảm.

Theo ông Doãn Mậu Diệp, QH đã giao cho BHXH Việt Nam hiện đại hóa hệ thống của mình, ứng dụng CNTT, sử dụng sổ BHXH điện tử và người lao động có thể cập nhật bất kỳ lúc nào tình hình đóng BHXH của mình và hoàn toàn có quyền đối thoại yêu cầu chủ sử dụng phải đóng nếu chưa được đóng bảo hiểm.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn nhấn mạnh, trong thời gian vừa qua, để khắc phục tình trạng nợ đọng của các doanh nghiệp thì BHXH Việt Nam cũng đã lập danh sách, cũng đã có thông tin. Tuy nhiên, thông tin đó vẫn còn ở mức hạn chế do một phần nể, ngại làm ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.