Kiên trì thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, theo dõi chặt diễn biến giá cả

Trình bày báo cáo thẩm tra đánh giá thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, trong thời gian qua, nước ta đã đạt được những kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, nhiều thách thức lớn hơn so với dự báo. Ước thực hiện cả năm 2022 có 14/15 chỉ tiêu về phát triển KT-XH đạt và vượt mục tiêu, trong đó tăng trưởng GDP ước khoảng 8%, CPI khoảng 4%. 

Kết quả đạt được khẳng định sự lãnh đạo sáng suốt, sát sao, kịp thời của lãnh đạo Đảng và Nhà nước; sự giám sát có hiệu quả của Quốc hội; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, bài bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự đoàn kết, phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành; sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.

Bên cạnh kết quả đạt được, Ủy ban Kinh tế đã đề nghị quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề như: Tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm; Tốc độ tăng năng suất lao động xã hội thấp hơn so với mục tiêu; Triển khai Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH còn hạn chế; các gói hỗ trợ thực hiện còn chậm, gói hỗ trợ lãi suất qua hệ thống ngân hàng thương mại có tỷ lệ giải ngân rất thấp; Tiến độ giải ngân chi đầu tư phát triển tiếp tục chậm; Xuất khẩu có dấu hiệu chậm lại; Việc triển khai quy hoạch, nhất là công tác lập các quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 còn chậm.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, một số vấn đề khác cần được quan tâm, báo cáo làm rõ như việc đấu thầu mua sắm tài sản công gây thiệt hại nguồn vốn NSNN; kết quả thực hiện các kiến nghị, kết luận thanh tra, kiểm toán nhà nước; những chuyển biến trong việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy.

Về thị trường tài chính tiền tệ, Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá kỹ hơn tác động của việc neo tỷ giá đồng Việt Nam so với đồng USD trong bối cảnh nhiều đồng tiền mất giá mạnh so với đồng USD, nhất là tới tiềm lực dự trữ ngoại hối và khả năng cạnh tranh xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam so với các nước khác. Bên cạnh đó, cần đánh giá kỹ nguyên nhân của nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu nội bảng có xu hướng gia tăng (đến cuối tháng 7/2022, tỷ lệ nợ xấu nội bảng là 1,7%; tỷ lệ nợ xấu, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và các khoản tiềm ẩn trở thành nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng là 5,41%); Thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển nhanh nhưng có nhiều biến động và tiềm ẩn rủi ro...

Về dự kiến Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị tập trung vào một số trọng tâm, trọng điểm như: Kiên định, kiên trì thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Theo dõi chặt diễn biến giá cả, lạm phát trên thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến lạm phát trong nước, nhất là giá xăng dầu và giá nguyên vật liệu sản xuất. Xây dựng kịch bản ứng phó với nguy cơ đình trệ và lạm phát.

Tham gia thảo luận tại phiên họp, thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều đồng thuận cho rằng, trước ảnh hưởng của dịch bệnh, chúng ta đã rất nỗ lực để đạt được kết quả ấn tượng trong 9 tháng năm 2022. Trong đó, việc thực hiện được 14/15 chỉ tiêu Quốc hội giao là nỗ lực rất lớn của Chính phủ cũng như của các bộ, ngành, trong việc điều hành thực hiện các chỉ tiêu. Bên cạnh đó, là sự quyết liệt trong các quyết sách của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã tạo điều kiện, mở đường để đồng hành cùng Chính phủ ban hành các Nghị quyết khác với quy định của pháp luật. Đây là quyết định có tính chất nhạy bén, có tính chất mở đường, có ý nghĩa lịch sử, chưa từng có tiền lệ trong hoạt động của Quốc hội.

Các đại biểu đề nghị cần tiếp tục kiên trì lấy mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển bền vững để làm căn cứ đưa ra định hướng chính sách, không vì mục tiêu tăng trưởng trước mắt mà hy sinh ổn định kinh tế vĩ mô. Vì ổn định kinh tế vĩ mô là nền tảng cho tăng trưởng trong dài hạn; Cần tính toán đo lường kịch bản lạm phát để có các giải pháp phù hợp, thích ứng lạm phát thấp sẽ giúp ổn định giá trị đồng tiền nội tệ, duy trì tỉ giá phù hợp, tránh biến dộng lớn, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu để đảm bảo duy trì cán cân thương mại và  thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt.

Liên quan đến sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, cần phải quan tâm đến tỉ lệ tăng trưởng tín dụng hợp lý và an toàn theo hướng thận trọng và hiệu quả, đặc biệt cần chú trọng chất lượng tín dụng, dẫn dắt nguồn tín dụng vào sản xuất và xuất khẩu. Bên cạnh đó, tiếp tục cải cách thể chế mạnh mẽ và thủ tục để thực hiện tốt nhất giải ngân đầu tư công để tạo động lực, tạo tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trong đó, cần quan tâm đầu tư danh mục xây dựng hạ tầng chiến lược, cơ sở vật chất và công nghệ số nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong nền kinh tế, hướng tới mục tiêu tăng trưởng dài hạn...

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong quản lý, sử dụng ngân sách

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, qua thảo luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản đồng tình và đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế cho thấy, năm 2022 vượt qua khó khăn, thách thức, KT-XH Việt Nam phục hồi và phát triển mạnh mẽ. GDP 9 tháng đầu năm tăng 8,83%, dự kiến cả năm khoảng 8%, đạt cận dưới về kỳ vọng tăng trưởng khi có gói chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ, chương trình mục tiêu và chương trình phục hồi, được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực về triển vọng tăng trưởng.

Các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo, lạm phát được kiểm soát, ước cả năm CPI tăng khoảng 4%, thu NSNN vượt cao so với dự toán; huy động vốn đầu tư toàn xã hội đạt khoảng 34% GDP; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tiếp tục duy trì tăng ở mức cao...

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về phát triển KT-XH như Chính phủ đã trình.

Việc thực hiện dự toán thu NSNN năm 2022 ước vượt cao so với dự toán. Bội chi nợ công trong ngưỡng Quốc hội cho phép đã góp phần vào phục hồi phát triển KT-XH, đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định tỷ lệ điều tiết các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ về dự toán, phân bổ ngân sách trung ương và kế hoạch đầu tư công năm 2023 như Chính phủ trình.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản nhất trí với phương án xây dựng kế hoạch tài chính - ngân sách 3 năm 2023-2025, đề nghị Chính phủ cần bám sát để đảm bảo tính thực tế, khả thi và đề nghị điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, hiệu quả trong điều kiện mở rộng chính sách tài khóa để hỗ trợ Chương trình phục hồi; phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, sắp xếp nhiệm vụ, giải pháp theo thứ tự ưu tiên để cân đối các nguồn lực; tăng tỷ lệ thu nội địa để đạt mục tiêu giai đoạn 2021-2025, nguyên nhân và trách nhiệm trong việc thực hiện dự toán thu từ cổ phần hóa và thoái vốn tại doanh nghiệp nhà nước…

Thực hiện tốt các giải pháp đã đề ra trong báo cáo về dự toán, lưu ý ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách và một số nội dung khẩn trương báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tiếp tục phân bổ vốn Chương trình phục hồi, vốn đầu tư công trung hạn, kiên quyết thu hồi kế hoạch vốn dự án chậm triển khai, điều chuyển cho dự án có khả năng giải ngân, củng cố vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, chương trình mục tiêu quốc gia. Hoàn thiện cơ chế tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tiết kiệm, hiệu quả, phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong lĩnh vực quản lý, sử dụng ngân sách.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý trình Quốc hội thảo luận, xem xét, quyết định việc chưa thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27, thực hiện tăng lương cơ sở, phụ cấp ưu đãi nghề lĩnh vực y tế, lương hưu cho đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995, ưu đãi đối với người có công...