Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, trong 9 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 7,16 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2023. Tình hình xuất khẩu thủy sản có những chuyển biến tích cực, phản ánh sự phục hồi sau các thách thức trong những năm trước. Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi nhu cầu từ các thị trường lớn và sự phục hồi của ngành thủy sản sau đại dịch COVID-19.

Cả "vua” và “nữ hoàng” đều lãi lớn

Trong đó, xuất khẩu tôm ghi nhận tăng trưởng mạnh, chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản, với các thị trường chính là Mỹ, Nhật Bản, EU. Xuất khẩu cá tra cũng tăng trưởng ấn tượng, nhờ vào sự phục hồi của nhu cầu từ các thị trường truyền thống như Mỹ và EU.

Đà tăng trưởng của hoạt động xuất khẩu thủy sản đã phản ánh vào kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành, khi báo cáo về doanh thu, lợi nhuận quý III/2024 của “vua tôm” Minh Phú (VHC) và “nữ hoàng cá tra” Vĩnh Hoàn đều khởi sắc.

Cụ thể, quý III/2024, Vĩnh Hoàn ghi nhận doanh thu đạt 3.277,91 tỷ đồng, tăng 21,5% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ ghi nhận lãi 320,63 tỷ đồng, tăng 68,2%, chủ yếu nhờ doanh thu tăng và cải thiện biên lợi nhuận gộp.

Trước đó, trong nửa đầu năm 2024, Vĩnh Hoàn ghi nhận lãi giảm 25,9% so với cùng kỳ, tương ứng giảm 170,56 tỷ đồng, về 487,69 tỷ đồng.

Như vậy, sau năm 2023 tăng trưởng âm và 6 tháng đầu năm 2024 tiếp tục tăng trưởng âm, Vĩnh Hoàn đã ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng dương trở lại trong quý III/2024.

Luỹ kế 9 tháng đầu năm 2024, Vĩnh Hoàn ghi nhận doanh thu đạt 9.329,34 tỷ đồng, tăng 22,1% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ đạt 808,32 tỷ đồng, giảm 4,8% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, Thủy sản Minh Phú ghi nhận doanh thu thuần đạt 2.700 tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ. Sau khi trừ các chi phí, “vua tôm” báo lãi sau thuế 198,3 tỷ đồng, đánh dấu mức cải thiện vượt bậc so với khoản lỗ cùng kỳ năm trước và đây cũng là mức lợi nhuận cao nhất của doanh nghiệp trong 7 quý gần đây.

9 tháng đầu năm 2024, Thủy sản Minh Phú đạt doanh thu 6.207 tỷ đồng, tăng 33% so với cùng kỳ, và lợi nhuận sau thuế đạt 135 tỷ đồng, tăng gấp 19 lần so với năm trước.

Tính đến ngày 30/9/2024, tổng tài sản của “vua tôm” đạt 8.159 tỷ đồng, tăng 7% so với đầu năm. Đáng chú ý, hàng tồn kho của công ty giảm 6%, còn 1.789 tỷ đồng.

Một “ông lớn” trong ngành tôm là CTCP Thực phẩm Sao Ta (FMC) cũng có bước tiến ấn tượng trong quý III/2024 khi doanh thu đạt 2.845 tỷ đồng, tăng gần 59% so với cùng kỳ, lập kỷ lục mới trong lịch sử hoạt động của công ty. Lợi nhuận sau thuế tăng 6,2%, đạt 94,8 tỷ đồng.

Không kém cạnh, CTCP Nam Việt (Navico, mã: ANV) công bố kết quả kinh doanh quý III với doanh thu đạt đỉnh cao nhất trong 5 năm trở lại đây: 1.341 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ. Đây là mức doanh thu cao nhất kể từ quý IV/2019. Lợi nhuận gộp đạt 173 tỷ đồng, cao gấp đôi so với cùng kỳ.

Mặc dù không thuộc nhóm ngành thủy sản nhưng CTCP Tập đoàn PAN (PAN) ghi nhận tình hình sản xuất kinh doanh tăng trưởng trong quý III. Trong đó, thủy sản là lĩnh vực đóng góp nhiều nhất vào tăng trưởng doanh thu, đạt 5.989 tỷ đồng, tăng 56% so với cùng kỳ, nhờ sự hồi phục trong đơn hàng xuất khẩu của mảng tôm và cá tra trong quý III.

Kỳ vọng vào sự bùng nổ xuất khẩu

VASEP dự báo kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2024 sẽ đạt 9,5 tỷ USD, tăng 7% so với năm trước. Trong đó, xuất khẩu tôm dự kiến đạt gần 4 tỷ USD, cá tra khoảng 2 tỷ USD, và cá ngừ gần 1 tỷ USD, trong khi mực và bạch tuộc ước đạt khoảng 640 triệu USD.

Nhu cầu thị trường đang hồi phục và giá xuất khẩu tăng cao sẽ là động lực thúc đẩy doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu trong những tháng cuối năm 2024 và năm 2025.

Giới chuyên môn cho rằng biên lợi nhuận của nhóm thủy sản có thể tiếp tục được cải thiện khi nhu cầu thế giới gia tăng hỗ trợ cho giá bán, trong khi giá thức ăn đầu vào có xu hướng ổn định hơn. Tuy các sản phẩm thủy sản của Việt Nam bị cạnh tranh bởi các quốc gia Nam Mỹ và châu Á khác, nhưng nhu cầu thế giới đang được kỳ vọng phục hồi mạnh có thể giúp cho các doanh nghiệp thủy sản quay trở lại đà tăng trưởng trong thời gian tới. Nhờ đó, nhóm cổ phiếu thủy sản sẽ thu hút dòng tiền.

“Mức tăng trưởng 2 chữ số có thể được thể hiện ở các doanh nghiệp thủy sản có thể là tâm điểm cho dòng tiền trong ngắn hạn”, ông Lương Duy Phước, Giám đốc phân tích Chứng khoán Kafi nhận định.

Theo Chứng khoán Vietcap, thị trường Mỹ sẽ có sự cải thiện trong chi tiêu tiêu dùng nửa cuối năm 2024, mặc dù niềm tin của người tiêu dùng giảm sút trong quý II/2024.

Tại Trung Quốc, nhu cầu cá tra dự kiến sẽ khả quan hơn trong khi nhu cầu tôm đang yếu, do hành vi chi tiêu thận trọng của người tiêu dùng nước này có thể mang lại lợi thế cho các nhà xuất khẩu cá tra Việt Nam, vì cá tra có giá trị kinh tế hơn so với các loài cá thịt trắng khác như cá rô phi và cá chép trên thị trường thủy sản phân mảnh của Trung Quốc.

“Sự cạnh tranh gia tăng trong xuất khẩu tôm khi Ecuador, Ấn Độ và Indonesia tăng cường xuất khẩu sang Trung Quốc, do Mỹ áp dụng thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp cao có thể gây áp lực lên giá xuất khẩu tôm của Việt Nam", Vietcap nhận định.

Tại thị trường EU, Vietcap cho rằng những biện pháp kiểm soát sản phẩm thủy sản của Nga và Trung Quốc có thể tạo cơ hội cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Vietcap cũng dự báo, thị trường Nhật Bản sẽ hồi phục mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2024, với nhu cầu tôm tăng lên khi vào mùa cao điểm.

Dù vậy vẫn không thể không nhắc tới những thách thức của nhóm ngành này, và một trong đó đến từ việc cước phí tàu biển tăng “phi mã” thời gian qua, khiến các doanh nghiệp đứng ngồi không yên.

Đồng thời, thuỷ sản còn là ngành chịu tác động nặng nề nhất từ các biện pháp phòng vệ thương mại. Việc EU duy trì cảnh báo “thẻ vàng” đối với ngành khai thác thủy sản Việt Nam đã gây ra nhiều tác động tiêu cực đến việc tiêu thụ sản phẩm này tại thị trường châu Âu.

“Mặc dù ngành thủy sản đang vướng phải nhiều khó khăn trước mắt nhưng tiềm năng tăng trưởng vẫn hiện hữu nhờ vào sự phục hồi của các thị trường lớn và chiến lược phát triển bền vững của các doanh nghiệp. Các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng, lựa chọn những doanh nghiệp trong ngành có lợi thế cạnh tranh và khả năng vượt qua thách thức dài hạn để có thể thu được lợi nhuận kỳ vọng”, Chứng khoán VPS nêu.