Trước khi trở thành tỷ phú, Mark Cuban đã trải qua tuổi 20 chật vật kiếm sống – ông thường xuyên về nhà vào đêm khuya. Cuban phải cắt bỏ thẻ tín dụng của mình và làm hàng loạt công việc để chi trả cho cuộc sống. 

Chỉ đến khi Cuban bán công ty khởi nghiệp, MicroSolutions, với giá 6 triệu USD vào năm 1990, ông mới thực sự cảm thấy an toàn về mặt tài chính, Cuban chia sẻ trong bài phỏng vấn với Men’s Health ngày 1/9.

Nhưng quãng thời gian khó khăn đó cũng mang lại cho Cuban các bài học về tiền bạc, đúc kết ra 5 lời khuyên tài chính quan trọng mà ông chia sẻ.

“Bí quyết để có sức khỏe tài chính tốt nằm trong một số điều”, Cuban nói với Men’s Health.

Cố gắng không để dồn nợ thẻ tín dụng

Cuban đưa ra lời khuyên về việc không để dồn nợ tín dụng. Nếu bạn dự định sử dụng thẻ tín dụng, hãy thanh toán số dư đúng hạn, ông nói.

“Bạn có thể dùng tín dụng để mua nhà – lãi suất thế chấp là rất thấp và các căn nhà có thể được định giá cao, nhưng bạn không muốn một chiếc thẻ tín dụng không được thanh toán đầy đủ vào mỗi tháng đâu”, Cuban nói với Men’s Health. “Khoản đầu tư tồi tệ nhất trên thế giới là lãi suất thẻ tín dụng”.

Cuban học được bài học này qua chính những sai lầm của bản thân ở độ tuổi 20, khi số tiền lãi ông phải trả do vay mượn thẻ tín dụng đã chồng chất lên nhau một cách nhanh chóng.

“Bài học khó khăn nhất mà tôi học được là việc cắt bỏ thẻ tín dụng của mình”, ông nói với Money vào năm 2017. “Tôi sẽ tiêu tiền vào thứ gì đó, nghĩ rằng mình có thể chi trả cho nó và rồi không thể làm được điều đó. Tôi không thể nói cho bạn biết tôi đã cắt bỏ bao nhiêu thẻ tín dụng của mình”.

Ông hiểu rằng việc tránh sử dụng thẻ tín dụng là cực kỳ khó khăn, nhưng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thanh toán hết số dư.

“Sử dụng thẻ tín dụng cũng ổn nếu bạn có thể thanh toán nó vào cuối tháng”, Cuban nói vào tháng 2017. “Hãy nhận thức rằng 18% hoặc 20% hoặc 30% nợ thẻ tín dụng bạn phải trả sẽ tiêu tốn của bạn nhiều hơn hẳn những gì bạn có thể kiếm được”. 

(Theo dữ liệu gần đây của Cục dự trữ liên bang Mỹ công bố vào tháng 9, lãi suất trung bình cho tất các tài khoản thẻ tín dụng là 14,87%. Trong số các tài khoản được đánh lãi suất hoặc các tài khoản chưa thanh toán phí tài chính, lãi suất trung bình tăng lên 16,88%. Nhưng đối với người tiêu dùng có điểm tín dụng dưới 670, lãi suất có thể lên đến gần 30%, CNBC báo cáo.)

Nói chung, “thanh toán thẻ tín dụng sau 30 ngày, hoặc thậm chí không sử dụng thẻ tín dụng, là khoản đầu tư thông minh nhất bạn có thể thực hiện hoặc không”, ông nói.

Đừng mua những thứ mà bạn không chi trả

Lời khuyên thứ hai mà nhà đầu tư “Shark Tank” đưa ra là “sống như sinh viên”. Điều này có nghĩa là tránh bội chi và tiêu tốn tiền bạc vào những thứ không thiết yếu cho cuộc sống.

“Bạn không cần phải mua mọi thứ, đặc biệt là khi bạn không thể chi trả cho nó”, Cuban nói. “Bạn càng bỏ nhiều tiền vào ngân hàng, bạn sẽ càng có vị thế tốt hơn nếu có sự cố xảy ra”.

Cuban học được ý tưởng “sống như sinh viên” từ một cuốn sách ông đọc khi mới khởi nghiệp: “Cashing in on the American Dream: How to Retire at 35” (Tạm dịch là Giấc mơ đất Mỹ: Làm sao để nghỉ hưu khi 35 tuổi) của Paul Terhorst. Cuốn sách khuyến khích độc giả tiêu ít hơn những gì họ kiếm được.

“Toàn bộ tiền đề của cuốn sách là nếu bạn có thể tiết kiệm 1 triệu USD và sống như sinh viên, bạn có thể nghỉ hưu”, Cuban nói về cuốn sách xuất bản năm 1988. “Nhưng bạn sẽ phải có kỷ luật tiết kiệm. Tôi rất tin tưởng vào cuốn sách đó. Nó là một nguồn động lực lớn dành cho tôi”.

Tiết kiệm chi phí sinh hoạt một năm, rồi tiến đến đầu tư

Trước khi đại dịch xảy ra, Cuban thường khuyến nghị tiết kiệm đủ tiền để trang trải phí sinh hoạt trong vòng 6 tháng. Nhưng với điều kiện hiện tại, ông khuyên nên tiết kiệm chi phí sinh hoạt trong vòng một năm.

“Một khi tiết kiệm được một năm chi phí sinh hoạt, thì bạn có thể bắt đầu đầu tư và đặt tiền vào những thứ có thể được đánh giá cao, như quỹ tương hỗ chi phí thấp hay Chỉ số Standard và Poor”, ông nói. (Chỉ số S&P 500 mô phỏng 500 công ty lớn nhất nước Mỹ)

Thật vậy, các chuyên gia thường khuyến nghị S&P 500 bởi nó cung cấp sự đa đạng với chi phí thấp và thường mang lại lợi nhuận tốt trong dài hạn. (Warren Buffett nói với CNBC vào năm 2017 rằng việc mua quỹ chỉ số S&P 500 là “điều hợp lý nhất trong mọi thời điểm”.)

Học cách mặc cả

Chúng ta thường không nhận ra sức mạnh của việc mặc cả, Cuban nói với Men’s Health. “Thương lượng nhằm giảm giá những thứ bạn mua”, Cuban nói, (và bạn có thể thử thương lượng các hóa đơn của mình).

Cuban chia sẻ rằng việc dùng tiền mặt có thể là một công cụ thương lượng mạnh mẽ: “Tôi luôn nói với mọi người rằng, nếu bạn ra ngoài – nếu bạn dự định tham gia một khóa học yoga và họ muốn tính phí bạn 30 USD, hãy nói ‘Nhìn đây, tôi chỉ có 20 USD thôi’. Bạn biết không, họ sẽ chấp nhận điều đó. Thương lượng bằng tiền mặt là cách tốt hơn nhiều để thu hồi vốn đầu tư của bạn”, ông nói với Vanity Fair vào năm 2017.

Khi còn trẻ và chưa có tiền, vị tỷ phú tự thân thường thương lượng.

“Tôi không làm điều này thường xuyên nữa”, Cuban nói với Men’s Health, bởi “mọi người nhìn thấy tôi và giá tăng lên. Nhưng trong một thời gian dài, đó là cách tôi tồn tại”.

Mua với số lượng lớn

“Tận dụng các ưu đãi trên Amazon và những nơi khác mà bạn có thể mua đồ với số lượng lớn”, Cuban nói, “bởi nếu bạn bắt buộc phải chi tiêu vào điều gì đó, và bạn có thể tiết kiệm 20%, 30%, 40%, đó là khoản đầu tư tốt nhất bạn có thể thực hiện”.

Và việc trở thành “người mua sắm thông thái” dễ hơn nhiều so với đầu tư vào thị trường chứng khoán, ông nói.

“Rất khó để có thể chọn được đúng cổ phiếu, hay quỹ chỉ số, hay quỹ tương hỗ phù hợp”.

“Nhưng nếu bạn thường chi 2.000 USD mỗi năm vào đồ gia dụng như kem đánh răng, giấy vệ sinh, dầu gội và có thể tiết kiệm 40% bằng việc mua với số lượng lớn và cất trữ dưới gầm giường cho đến khi cần, đó sẽ là khoản tiết kiệm 800 USD”.

“Đôi khi, khoản đầu tư tốt nhất có thể thực hiện là trở thành người mua sắm thông thái”, Cuban nói với Men’s Health.