Tại Hội thảo “Triển vọng môi trường tín nhiệm 2024: Sau cơn mưa trời lại sáng”, ông Phan Duy Hưng, Giám đốc phân tích cao cấp Khối Xếp hạng và Nghiên cứu, mảng định chế tài chính của Công ty xếp hạng tín nhiệm VIS Rating, cho rằng năm 2024, 3 yếu tố là môi trường kinh doanh, chất lượng tài sản và khả năng sinh lời sẽ được cải thiện; yếu tố bộ đệm rủi ro, nguồn vốn và thanh khoản sẽ được giữ ổn định.

Theo ông Hưng, sau một năm kinh tế tăng trưởng chậm lại và tỷ lệ nợ xấu (NPL) tăng cao, lợi nhuận của ngành ngân hàng sẽ hồi phục trong năm 2024 nhờ điều kiện kinh doanh trong nước khả quan hơn cùng môi trường lãi suất thấp giúp cải thiện khả năng trả nợ của khách hàng. Đồng thời, thị trường bất động sản khởi sắc sẽ giúp chất lượng tài sản và lợi nhuận ngân hàng cải thiện hơn.

Về chất lượng tài sản, ông Hưng kỳ vọng nợ xấu toàn ngành ngân hàng sẽ giảm về mức 1,7% - 1,8% so với mức 1,9% trong năm 2023. Đồng thời, việc tái cơ cấu các khoản vay sẽ chậm dần do dòng tiền của doanh nghiệp sẽ được cải thiện đến từ việc mặt bằng lãi suất thấp và sự hỗ trợ chính sách từ Chính phủ nhằm thúc đẩy đầu tư và tiêu dùng nội địa sẽ có hiệu lực, từ đó góp phần đẩy mạnh hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. 

Trong đó, lãi suất thấp sẽ giảm bớt gánh nặng lãi vay và cải thiện khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME).

Đối với nhóm ngành bất động sản chiếm khoảng 20% dư nợ tín dụng của ngành ngân hàng, rủi ro tín dụng của ngành bất động sản lên ngành ngân hàng sẽ được ổn định nhờ việc được khơi thông dòng vốn khi thanh khoản trên thị trường được cải thiện. Tuy nhiên, ông Hưng khuyến cáo các chủ đầu tư sử dụng đòn bẩy cao với dòng tiền kinh doanh hồi phục chậm và đang vướng vào vấn đề pháp lý hoặc các dự án mang tính đầu cơ sẽ tiếp tục là rủi ro chính đối với chất lượng tài sản của ngành ngân hàng.

Từ những phân tích trên, chuyên gia đến từ VIS Rating kỳ vọng tăng trưởng tín dụng toàn ngành sẽ tích cực hơn, từ mức 14-15%. Động lực chính đến từ tín dụng bán buôn như cho vay bất động sản, các chủ đầu tư, cũng như cho vay các nhóm doanh nghiệp sản xuất, thương mại trong nước. Tín dụng bán lẻ như cho vay mua nhà sẽ dần hồi phục nhưng sẽ chậm hơn so với tín dụng bán buôn.

Theo đánh giá của VIS Rating, trong năm nay, lợi nhuận ngành ngân hàng sẽ  cải thiện với mức NIM cao hơn và tăng trưởng cho vay tốt hơn. 

Trong năm 2024, các chuyên gia phân tích kỳ vọng tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) trung bình ngành ngân hàng sẽ cải thiện nhẹ lên 1,7% từ mức 1,6% của năm 2023 nhờ NIM được cải thiện thêm ở mức từ 20 - 30 điểm, lên quanh mức 3,8%. 

“NIM được cải thiện nhờ đóng góp từ chi phí vốn của toàn ngành được điều chỉnh từ mức thấp nhanh hơn so với lãi suất đầu ra. Đồng thời, gần đây, các ngân hàng đã cải thiện được tỷ lệ CASA (tiền gửi không kỳ hạn/tổng huy động vốn) từ đó hỗ trợ cho chi phí vốn”, ông Hưng nói.

Tuy nhiên, VIS Rating cảnh báo chi phí tín dụng trong năm nay vẫn là áp lực cao cho các ngân hàng, đặc biệt là nhóm ngân hàng TMCP vừa và nhỏ.

VIS Rating dự báo tỷ lệ an toàn vốn của ngành ngân hàng vẫn sẽ ở mức thấp, khoảng 11 - 12%. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu của các ngân hàng tư nhân vừa và nhỏ vẫn sẽ thấp hơn trung bình ngành do phải mất nhiều thời gian hơn để cải thiện tỷ lệ dự phòng sau khi chất lượng tài sản sụt giảm mạnh vào năm 2023.

Mặc dù lợi nhuận cải thiện sẽ hỗ trợ trích lập dự phòng và bổ sung vốn, các chuyên gia phân tích đánh giá mức vốn của ngành ngân hàng nhìn chung sẽ đi ngang trong năm 2024 dù một số ngân hàng đã công bố kế hoạch tăng vốn.

Nguồn vốn và thanh khoản được dự báo sẽ duy trì ổn định khi tăng trưởng tiền gửi theo kịp tăng trưởng tín dụng và các ngân hàng tăng cường huy động vốn dài hạn. VIS Rating kỳ vọng tăng trưởng tiền gửi tại các ngân hàng sẽ được hỗ trợ bởi sự hồi phục của dòng tiền doanh nghiệp khi điều kiện kinh doanh được cải thiện.

Ngoài ra, các ngân hàng sẽ tích cực tìm kiếm nguồn vốn trái phiếu dài hạn để duy trì tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn (SMLR) dưới mức quy định là 30%.