Góp phần hoàn thiện thể chế quản lý thuế

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, Luật Quản lý thuế được Quốc hội thông qua ngày 29/11/2006, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2007, từ đó đến nay, Luật đã được sửa đổi, bổ sung ba lần vào các năm 2012, 2014 và năm 2016.

Sau hơn 10 năm thực hiện, Luật Quản lý thuế đã góp phần thống nhất chính sách về quản lý thuế, công tác quản lý thuế đã được thay đổi theo cơ chế người nộp thuế tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm về thực hiện nghĩa vụ thuế; Tạo cơ sở để thực hiện cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính trong công tác quản lý thuế; Là cơ sở quan trọng để cơ quan quản lý thuế thực hiện nhiệm vụ thu đúng, thu đủ các khoản thu khác của ngân sách nhà nước; Nâng cao tính minh bạch đồng thời tăng cường vai trò kiểm tra, thanh tra, giám sát của cơ quan nhà nước...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Quản lý thuế cũng đã bộc lộ những hạn chế, bất cập như: Quy định về chính sách quản lý thuế chưa thay đổi kịp với sự thay đổi của chính sách tại từng sắc thuế; Việc xây dựng, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế chưa theo kịp với thực tiễn phát triển của giao dịch thương mại toàn cầu, chưa hỗ trợ tốt cho mục tiêu hiện đại hóa cơ quan thuế…

Do đó, sửa đổi Luật Quản lý thuế ở thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết để hoàn thiện thể chế quản lý thuế, thực hiện cải cách hành chính, tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, tạo điều kiện phát triển các thành phần kinh tế. Việc xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi) hoàn chỉnh, toàn diện nhằm mục đích tạo cơ sở cho quản lý thuế hiện đại; Tiếp cận tới những chuẩn mực, thông lệ quốc tế; Tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế thực hiện nghiêm quyền, nghĩa vụ theo quy định pháp luật; Tích cực phòng chống tham nhũng, tiêu cực; Khắc phục những hạn chế, bất cập hiện nay đồng thời rà soát và thống nhất giữa Luật Quản lý thuế và các văn bản pháp luật có liên quan.

Nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung

Báo cáo về quá trình xây dựng Luật, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, Chính phủ đã tổ chức xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi) theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo đó, Chính phủ đã thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập; Gửi lấy ý kiến các bộ, ngành và tổ chức nhiều cuộc hội thảo xin ý kiến về Luật và lấy ý kiến Bộ Tư pháp; Thường trực Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đã có ý kiến thẩm tra sơ bộ về dự án Luật; Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 27 ngày 20/9/2018 đã xem xét, cho ý kiến về dự án Luật; Trên cơ sở đó, Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) bao gồm 17 chương, 152 điều được xây dựng trên cơ sở kế thừa những nội dung quy định của Luật Quản lý thuế hiện hành còn giá trị thực hiện, tập trung sửa đổi những quy định còn bất cập và bổ sung những, chuẩn mực theo kinh nghiệm quốc tế phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.

Dự thảo Luật đã bổ sung quy định về các nội dung quản lý thuế như: Không thu thuế; Khoanh nợ tiền thuế, tiền chậm nộp; Quản lý hoá đơn, chứng từ; Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế. Bên cạnh đó, Dự thảo Luật còn bổ sung một số nguyên tắc: Áp dụng nguyên tắc bản chất quyết định hình thức; Giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế với phạm vi rộng hơn so với quản lý thuế điện tử; Áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế. Đồng thời, xây dựng một điều riêng quy định về những hành vi bị cấm trong quản lý thuế nhằm thực hiện, tuân thủ các nguyên tắc và các nội dung quản lý thuế; Bổ sung thêm nội dung thực hiện các biện pháp hỗ trợ thu thuế theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Dự thảo Luật cũng đã bổ sung quy định khai thuế, tính thuế trong trường hợp hạch toán toàn ngành, giao dịch liên kết theo hướng vừa tạo thuận lợi cho người nộp thuế, vừa phù hợp với quy định của Luật Ngân sách Nhà nước về phân cấp ngân sách, đảm bảo nguyên tắc quản lý thuế. Đồng thời, quy định cụ thể về hồ sơ hoàn thuế, các trường hợp hoàn thuế, tiếp nhận phản hồi thông tin hồ sơ hoàn thuế, và thẩm quyền quyết định hoàn thuế, thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế.

Để xử lý hiệu quả nợ đọng thuế, Dự thảo Luật bổ sung quy định về khoanh nợ tiền thuế, tiền chậm nộp đối với các đối tượng người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự; Người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh, doanh nghiệp chờ giải thể, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, cơ quan đăng ký kinh doanh đã thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh được khoanh nợ thuế. Bên cạnh đó, bổ sung nguyên tắc thanh tra, kiểm tra theo quản lý rủi ro; Bổ sung, hoàn chỉnh về nội dung thanh tra thuế trên cơ sở quy định của pháp luật về thanh tra để phù hợp với đặc thù trong lĩnh vực thuế; Quy định về thời hạn thanh tra thuế theo quy định Luật thanh tra và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Ngoài ra, Dự thảo Luật đã bổ sung những quy định liên quan đến quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử theo hướng: Xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai rộng rãi các dịch vụ thuế điện tử như khai thuế điện tử, hoá đơn điện tử, nộp thuế online; Bổ sung quy định trách nhiệm của các bộ, ngành, các tổ chức, đơn vị liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, trên cơ sở đó áp dụng các biện pháp quản lý thuế phù hợp nhằm tăng cường quản lý thuế đối với thương mại điện tử, thúc đẩy hoạt động này phát triển…