Theo ông Bùi Thanh Hùng, Phó Trưởng Phòng Công nghệ thông tin- Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, trong khi cổng thông tin điện tử quốc gia còn đang trong quá trình hoàn thiện, chưa được sử dụng rộng rãi và có hiệu quả, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã chủ động xây dựng và đưa vào hoạt động cổng thông tin kiểm tra chuyên ngành (KTCN), bước đầu đã khắc phục được nhiều tồn tại trong KTCN.

Đây là một chương trình tin học kết nối các cơ quan Hải quan, cơ quan KTCN, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn và doanh nghiệp để tạo thuận lợi cho tất cả các bên tham gia. Chương trình kết nối này giúp cho các cơ quan có liên quan và doanh nghiệp theo dõi được quá trình KTCN cho từng lô hàng từ khi đăng ký, xác định vị trí lô hàng trong cảng, lấy mẫu, cho mang hàng về bảo quản, thông báo kết quả kiểm tra, thanh toán phí và thông quan.

Cổng thông tin KTCN này được thiết kế đảm bảo tính thân thiện, thuận tiện cho việc truy cập và tính bảo mật dựa trên các nguyên tắc của Luật Giao dịch điện tử, đó là chữ ký số. Các bên theo chức năng, nhiệm vụ và quyền truy cập của mình sẽ cập nhật thông tin, theo dõi tình hình lô hàng và xử lý trên hệ thống để giảm bớt giấy tờ, giúp cho việc thông quan nhanh hơn, kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp bất thường bảo đảm được việc tuân thủ pháp luật về KTCN.

Là đơn vị có số lượng doanh nghiệp tham gia cổng thông tin nhiều nhất (gần 1.000 DN), Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 vẫn đang tiếp tục tuyên truyền động viên các doanh nghiệp tham gia chương trình để các cơ quan quản lý, cơ quan KTCN hỗ trợ doanh nghiệp được tốt nhất.

Phó Đội trưởng Đội hàng hóa nhập khẩu Dương Thị Mỹ Hạnh cho biết, cổng thông tin KTCN đã giải quyết được nhiều vấn đề khó khăn tồn tại bấy lâu nay, nhờ thông tin về lô hàng của doanh nghiệp gửi trước trên cổng thông tin, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn sẽ chuyển container hàng đến vị trí thuận tiện cho việc lấy mẫu. doanh nghiệp không phải mất thời gian chờ đợi cho việc lấy container hàng ra khỏi bãi.

Sau khi có kết quả KTCN, các cơ quan KTCN sẽ đưa thông tin lên cổng thông tin KTCN. Cơ quan Hải quan căn cứ kết quả KTCN trên cổng thông tin để giải quyết thông quan ngay nếu lô hàng có kết quả kiểm tra đạt yêu cầu.

Đánh giá về hiệu quả tham gia cổng thông tin KTCN, các doanh nghiệp cho biết, việc làm này đã giúp giảm bớt giấy tờ của hồ sơ hải quan qua việc điện tử hóa khâu thủ tục cho mang hàng về bảo quản, rút ngắn được thời gian thông quan ở các khâu chuyển container ra vị trí lấy mẫu (tại cảng), duyệt cho mang hàng về bảo quản, thông quan hàng hóa. Những khâu này sẽ làm giảm chi phí xếp container, lưu kho, bãi..

TRA-SAS là nhà nhập khẩu kinh doanh, phân phối độc quyền hàng hóa cho một số hệ thống nổi tiếng cho biết, hầu hết các mặt hàng do TRA-SAS nhập khẩu đều phải KTCN, có khá nhiều lô hàng tổng hợp phải yêu cầu KTCN bởi 2-3 cơ quan nên tốn chi phí cho doanh nghiệp trong quá trình thông quan.

Từ khi tham gia cổng thông tin KTCN do Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh xây dựng, doanh nghiệp thấy khá hiệu quả. Các cơ quan liên quan đã tự động duyệt trên hệ thống, nên việc kiểm tra, lấy mẫu hàng tại cảng hoặc tại kho khá nhanh, các cơ quan tự động đưa kết quả KTCN lên cổng thông tin và cơ quan Hải quan duyệt cho doanh nghiệp mang hàng về bảo quản trên hệ thống ngay khi hồ sơ được cập nhật trên mạng giúp quá trình ra tờ khai nhanh hơn, duyệt chấp nhận kết quả thông quan nhanh, giảm bớt giấy tờ trong hồ sơ hải quan và tiết kiệm được thời gian đi lại, chờ đợi của DN.

Tuy nhiên, theo DN, đây chỉ là bước khắc phục hỗ trợ một phần cho doanh nghiệp trong việc thông quan hàng hóa, bởi thủ tục, quy định về KTCN đối với hàng hóa XNK còn rất phức tạp, các cơ quan quản lý về KTCN cần nhanh chóng khắc phục, tạo thuận lợi cho DN.