Chỉ số trung bình về công khai ngân sách tỉnh 2019 đạt 65,55 điểm/100 điểm quy đổi xếp hạng là kết quả khảo sát chỉ số công khai ngân sách tỉnh (POBI) 2019 do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) và Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) công bố sáng 8/7.

Chỉ số này cao hơn so với chỉ số trung bình đối với năm 2018 đạt mức 51 điểm và năm 2017 đạt mức 30,5 điểm.

Trong đó có 24 tỉnh công khai đầy đủ thông tin về ngân sách nhà nước (tương ứng với nhóm A, nhóm có điểm xếp hạng từ 75-100 điểm), 27 tỉnh công khai tương đối đầy đủ (tương ứng với nhóm B, nhóm có điểm xếp hạng từ 50 đến dưới 75 điểm), 9 tỉnh công khai chưa đầy đủ (tương ứng với nhóm C, nhóm có điểm xếp hạng từ 25 đến dưới 75 điểm) và chỉ có 3 tỉnh ít công khai là Hòa Bình, Đồng Tháp và Lạng Sơn (tương ứng với nhóm D, từ 0 đến dưới 25 điểm).

So với năm 2018, số tỉnh/thành phố đạt mức điểm trên trung bình là 51/63, tăng 20 tỉnh/thành phố.

Năm 2019 là năm thứ ba liên tiếp có xếp hạng công khai ngân sách tỉnh, qua đó tiếp tục cho thấy sự khác biệt giữa mức độ công khai ngân sách tỉnh của các vùng.

Vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và vùng Đông Nam Bộ là hai vùng có điểm xếp hạng POBI trung bình cao nhất, lần lượt là 77,16 và 73,81 điểm, tiếp theo đó là vùng Tây Nguyên (70,27 điểm) và Đồng bằng sông Hồng (68,24 điểm).

Vùng Bắc Trung Bộ có số điểm trung bình thấp nhất trong 7 vùng địa lý, chỉ đạt 52,62 điểm, tiếp đó là Đồng bằng sông Cửu Long (58,7 điểm) và khu vực Trung du và miền núi Bắc bộ với 63,5 điểm.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Anh Thu, Viện trưởng VEPR, cho biết POBI 2019 gồm hai trụ cột về quá trình công khai minh bạch và sự tham gia về ngân sách là trụ cột minh bạch công khai ngân sách, trụ cột về sự tham gia, dựa trên 5 tiêu chí đánh giá là tính sẵn có, kịp thời, đẩy đủ, thuận tiện và tin cậy.

Nguồn minh chứng của POBI là các tài liệu ngân sách được công khai trên cổng thông tin điện tử của Ủy ban Nhân dân, Hội đồng Nhân dân, Sở Tài chính và Sở Kế hoạch và Đầu tư của 63 tỉnh/thành phố trên cả nước. Năm 2019, thời điểm thực hiện khảo sát và thu hoạch tài liệu minh chứng từ ngày 4-6/2/2020.

Điểm xếp hạng minh bạch ngân sách được đánh giá với 10 loại tài liệu; trong đó có 7 tài liệu được quy định trong bắt buộc phải công khai theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015.

Khảo sát cũng đánh giá tính đầy đủ, kịp thời, sẵn có và thuận tiện của các tài liệu về ngân sách địa phương.

Đặc biệt, POBI 2019 lần đầu tiên chấm điểm về độ tin cậy của lập dự toán ngân sách khi so sánh với báo cáo quyết toán tương ứng.

Qua kết quả điểm xếp hạng, POBI 2019 thể hiện sự cải thiện về trụ cột minh bạch công khai ngân sách giữa các địa phương; tuy nhiên, với trụ cột về sự tham gia của người dân thì nhìn chung các tỉnh/thành phố ít tạo điều kiện để người dân tham gia vào quy trình ngân sách. Số điểm quy đổi trung bình của 63 tỉnh/thành phố là 38,01 điểm.

Tỉnh Vĩnh Long đạt điểm số cao nhất với 90 điểm. Phú Yên và Thái Bình là hai tỉnh có số điểm bằng nhau và là các tỉnh có số điểm thấp nhất cả nước (10 điểm).

Tiến sỹ Ngô Minh Hương, Giám đốc CDI, đề xuất để tiếp tục cải thiện mức độ công khai ngân sách, các địa phương cần chủ động công khai đúng thời điểm và đầy đủ theo quy định. Cùng với đó tạo cơ chế cho người dân tham gia vào quy trình ngân sách.

POBI giúp tăng niềm tin của người dân và các đối tác phát triển đối với quản lý ngân sách tại địa phương thông qua các hình thức minh bạch, giải trình và sự tham gia về ngân sách.

Theo đánh giá của Bà Đinh Thị Mai Anh, Trưởng phòng Quản lý ngân sách nhà nước, Vụ Ngân sách nhà nước (Bộ Tài Chính), khảo sát POBI có vai trò rất quan trọng, giúp các địa phương có thể đo lường mức độ công khai minh bạch về ngân sách nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản trị cũng như trách nhiệm của địa phương trong việc công khai minh bạch về ngân sách, từ đó tăng cường mức độ thực thi Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 từ Trung ương đến địa phương.

POBI là khảo sát đầu tiên ở Việt Nam về mức độ công khai ngân sách tỉnh, được thực hiện từ năm 2017.

Với nỗ lực cải cách hành chính và tài khóa tại Việt Nam, POBI góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách của Chính phủ, hướng tới thực hiện tốt cam kết với mục tiêu phát triển bền vững SDG 16 về minh bạch, giải trình có sự tham gia của người dân.