Theo thống kê, tính đến hết ngày 26/7/2021 đã có 385/1.738 doanh nghiệp niêm yết trên 3 sàn HoSE, HNX và UPCoM (chiếm 33% vốn hóa toàn thị trường) công bố kết quả kinh doanh quý II/2021. Trong đó, có 16 ngân hàng (chiếm 59,2% vốn hóa ngành) và 347 doanh nghiệp (chiếm 21,3% vốn hóa khối phi tài chính).

Báo cáo cập nhật kết quả kinh doanh của FiinGroup cho thấy, quý II/2021, doanh thu thuần của 347 doanh nghiệp phi tài chính tăng 35,4% so với cùng kỳ năm 2020, trong khi lợi nhuận sau thuế tăng tới 86,2%. Nguyên nhân phần lớn là nhờ biên lợi nhuận cải thiện tại các ngành hưởng lợi từ giá cả hàng hóa tăng cao do đứt gãy chuỗi cung ứng tạm thời.

So với quý I, doanh thu thuần và lợi nhuận quý II tăng trưởng lần lượt là 14,7% và 20%.

Đóng góp gần 40% doanh thu và lợi nhuận của 347 doanh nghiệp phi tài chính này, nhóm phân phối xăng dầu - khí đốt và thép duy trì tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ nhất trong quý II, lần lượt là 4243% và 592% so với cùng kỳ, nhờ giá dầu, khí và thép tăng cao hơn là nhờ gia tăng sản lượng bán.

Chẳng hạn như PV Gas (GAS), dù sản lượng sản xuất và tiêu thụ khí của doanh nghiệp này giảm 10%, nhưng giá gas tăng đã giúp lợi nhuận sau thuế tăng 22,8%. Trong khi đó, BSR ghi nhận lãi gần 1.500 tỷ đồng trong quý II (so với mức lỗ 1.900 tỷ đồng cùng kỳ năm 2020) nhờ giá dầu tăng (giúp tránh trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho) và tiêu thụ trong nước hồi phục.

Với ngành thép, doanh thu của 13/48 doanh nghiệp đã công bố báo cáo tài chính (chiếm 12,4% vốn hóa ngành) tăng 85% so với cùng kỳ nhưng lợi nhuận sau thuế tăng mạnh 592% nhờ biên lợi nhuận tăng gấp 3 lần, đạt 12%.

Đáng chú ý là Thép Nam Kim (NKG) với lợi nhuận sau thuế tăng gần 50 lần so với cùng kỳ dù doanh thu chỉ tăng 3 lần...

Tuy nhiên, các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng cho doanh nghiệp ngành thép hiện không còn mạnh mẽ như giai đoạn nửa đầu năm khi mà giá thép trong nước dần hạ nhiệt kể từ cuối tháng 5, sản lượng thép tiêu thụ giảm do quý III là quý thấp điểm đối với hoạt động xây dựng và dịch Covid-19 đang bùng phát trên diện rộng. Điều này khiến cổ phiếu thép không còn nhiều hấp dẫn về triển vọng lợi nhuận trong giai đoạn hiện nay.

So với nhóm doanh nghiệp phi tài chính, nhóm ngân hàng tăng trưởng doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế khiêm tốn hơn, lần lượt là 46,7% và 40,3%. Như vậy, so với quý I/2021, doanh thu của các ngân hàng tiếp tục tăng mạnh nhưng đà tăng lợi nhuận đã giảm đi.

Đáng lưu ý, dù đóng góp 22% vào tổng lợi nhuận sau thế của 347 doanh nghiệp nêu trên, nhưng các nhóm ngành mang tính “phòng thủ” (bao gồm công nghệ thông tin, điện, nước, dược phẩm) lại đang có sự phân hóa mạnh về lợi nhuận quý II/2021.

Cụ thể, nhóm ngành công nghệ thông tin có lợi nhuận sau thuế tăng gần 17% so với cùng kỳ năm 2020, chủ yếu nhờ doanh nghiệp đầu ngành FPT. Trong khi ngành điện lại có doanh thu và lợi nhuận sau thuế giảm 5,9-5,7%, nhất là nhiệt điện.

Về các nhóm ngành hưởng lợi từ tái mở cửa nền kinh tế sau Covid-19 dự báo sẽ là thủy sản, gỗ và cảng biển. Kết quả kinh doanh quý II/2021 của các doanh nghiệp ngành này khá tốt.

Cụ thể, doanh thu của 11/41 doanh nghiệp thủy sản (chiếm 43,8% vốn hóa ngành) tăng 36,6% cùng kỳ nhờ nhu cầu về tôm và cá tra phục hồi sau khi các thị trường xuất khẩu chủ lực (bao gồm Mỹ và châu Âu) tái mở cửa nền kinh tế, nhưng lợi nhuận sau thuế tăng mạnh 70%...

Mặc dù vậy, do số lượng doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính quý II/2021 chưa đủ lớn, các chuyên gia của Fiin khuyến cáo, những phân tích về lợi nhuận trong lần cập nhật này chưa mang tính đại diện cho toàn ngành hay toàn thị trường.