Những thành tựu đạt được là nền tảng cho việc triển khai, thực hiện thành công các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), kế hoạch tài chính – NSNN đến năm 2030. Nhân dịp Đất nước bước sang năm mới 2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trả lời phỏng vấn Tạp chí Tài chính (TCTC) về những thành tựu của ngành Tài chính trong năm 2022 và định hướng quản lý, điều hành nhiệm vụ tài chính - NSNN trong thời gian tới.

TCTC: Năm 2022, đại dịch COVID-19 và những biến động của kinh tế toàn cầu vẫn tiếp tục tác động tiêu cực đến KT-XH của nước ta. Trong bối cảnh đó, ngành Tài chính đã nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ điều hành thu, chi NSNN như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2022 được triển khai trong bối cảnh đại dịch COVID-19 dần được kiểm soát, nền kinh tế tiếp tục phục hồi tích cực và đạt được kết quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, tác động không thuận từ xung đột vũ trang Nga và Ukraine; nguy cơ lạm phát trong nước và thế giới, giá xăng dầu và nguyên liệu đầu vào tăng cao; biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, khó lường, nguy cơ xảy ra thiên tai, dịch bệnh... ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2022.

Trong bối cảnh đó, thực hiện chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, bám sát chủ đề điều hành của Chính phủ “Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển” và tình hình thực tiễn, ngay từ đầu năm 2022, ngành Tài chính đã quyết tâm, nỗ lực phấn đấu, tập trung thực hiện đầy đủ, đồng bộ các giải pháp tài chính - NSNN đã đề ra. Chúng ta đã điều hành chính sách tài khóa chủ động, hỗ trợ phục hồi và phát triển KT-XH, quyết liệt thu, chi ngân sách kịp thời ứng phó với thiên tai dịch bệnh, ổn định đời sống xã hội; kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN và nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép.

Tổng thu NSNN đến hết ngày 15/12/2022 ước đạt 1.691,8 nghìn tỷ đồng, vượt 19,8% dự toán; trong đó thu ngân sách trung ương vượt 19,3% dự toán, thu ngân sách địa phương vượt 20,4% dự toán. Chi NSNN ước đạt 1.450 nghìn tỷ đồng, bằng 81,2% dự toán, trong đó: Chi đầu tư phát triển ước đạt 72,4% dự toán Quốc hội quyết định đầu năm, tỷ lệ giải ngân ước đạt 65,7% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; chi trả nợ lãi ước đạt 84% dự toán, chi thường xuyên ước đạt 88,1% dự toán.

Với kết quả nêu trên, cân đối ngân sách trung ương và ngân sách địa phương được đảm bảo. Ước tính năm 2022, bội chi NSNN (bao gồm Chương trình phục hồi) khoảng 4% GDP; dư nợ công khoảng 43-44% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 40-41% GDP, dư nợ vay nước ngoài của quốc gia khoảng 40-41% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 18-19% tổng thu NSNN, thấp hơn mức trần và ngưỡng cảnh báo được Quốc hội cho phép.

Bộ Tài chính cũng đã chủ động điều hành việc phát hành trái phiếu Chính phủ để vừa sử dụng có hiệu quả ngân quỹ nhà nước, vừa đảm bảo nguồn thanh toán, chi trả kịp thời các khoản nợ gốc đến hạn và góp phần định hướng sự phát triển của thị trường, cơ cấu lại nợ công. Tính hết ngày 15/12/2022, đã thực hiện phát hành 203,2 nghìn tỷ đồng trái phiếu chính phủ, kỳ hạn bình quân 12,67 năm, lãi suất bình quân 3,41%/năm.

Kết quả tích cực từ phát triển KT-XH, tài chính – NSNN đã giúp củng cố xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam. Nhiều tổ chức quốc tế uy tín tiếp tục đánh giá tích cực về tình hình kinh tế của Việt Nam. Moody's nâng xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam từ Ba3 lên Ba2 với triển vọng "ổn định"; S&P nâng xếp hạng lên BB+ với triển vọng "ổn định"; Fitch xếp hạng BB với triển vọng "tích cực"; Nikkei Asia nâng hạng chỉ số phục hồi COVID-19 của Việt Nam lên thứ 2 thế giới... Đáng chú ý, trong bối cảnh tình hình quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp, khiến nhiều quốc gia bị hạ bậc tín nhiệm, Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và là một trong số ít quốc gia trên thế giới được nâng bậc tín nhiệm.

TCTC: Những dấu ấn nổi bật của ngành Tài chính trong năm qua được xã hội đánh giá cao phải kể đến việc triển khai quyết liệt, hiệu quả các chính sách tài khóa hỗ trợ kịp thời người dân, doanh nghiệp và phục hồi, phát triển KT-XH. Xin Bộ trưởng chia sẻ thêm về điều này?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Đại dịch COVID-19 xuất hiện đầu năm 2020 cho đến nay đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của DN và đời sống của người dân. Trong bối cảnh đó, Bộ Tài chính đã chủ động đề xuất điều chỉnh chính sách tài khóa linh hoạt, thực hiện miễn, giảm, gia hạn nhiều loại thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất; ưu tiên dành các nguồn lực cần thiết, để tăng chi cho công tác phòng, chống dịch bệnh và hỗ trợ an sinh xã hội cho người dân, tạo điều kiện cho các DN phục hồi hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Đặc biệt, năm 2022, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ nhằm hỗ trợ phát triển sản xuất - kinh doanh và không để lỡ nhịp đà phục hồi của nền kinh tế, cũng như ổn định kinh tế trong trung hạn và dài hạn. Triển khai Nghị quyết này, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội.

Thực hiện các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết này, Bộ Tài chính đã trình các cấp có thẩm quyền ban hành và tiếp tục thực hiện các chính sách gia hạn thuế. Dự kiến, các giải pháp hỗ trợ cho DN và người dân với tổng giá trị tiền thuế, tiền thuê đất, phí và lệ phí, tiền thuê đất được miễn giảm, gia hạn năm 2022 khoảng 233,5 nghìn tỷ đồng, trong đó số tiền gia hạn khoảng 135 nghìn tỷ đồng; miễn, giảm khoảng 98,5 nghìn tỷ đồng.

Tính đến ngày 15/12/2022 đã thực hiện miễn, giảm, giãn khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ DN, hộ kinh doanh, người dân vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển các hoạt động sản xuất-kinh doanh, gồm: số tiền gia hạn khoảng 105,9 nghìn tỷ đồng (số thuế gia hạn đã nộp NSNN khoảng 76,33 nghìn tỷ đồng); số tiền miễn, giảm khoảng 87,5 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Quốc hội xem xét thông qua một số chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí. Các chính sách này thuộc Chương trình phục hồi kinh tế (quy mô dự kiến khi xây dựng các chính sách là khoảng 63 nghìn tỷ đồng). Đến ngày 15/12/2022, ước số tiền đã thực hiện miễn, giảm khoảng 50,2 nghìn tỷ đồng.

Trước diễn biến giá xăng, dầu tăng đột biến trong những tháng đầu năm 2022, để kiểm soát lạm phát, giảm bớt khó khăn cho nền kinh tế, ổn định đời sống người dân, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các Nghị quyết về giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn với quy mô dự kiến khoảng 32 nghìn tỷ đồng. Ước thực hiện chính sách này đến ngày 15/12/2022 khoảng 30,7 nghìn tỷ đồng.

Đặc biệt, các chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT áp dụng đối với nhiều hàng hóa, dịch vụ chịu mức thuế suất 10% và giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu đã có “tác dụng kép”, vừa giúp giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất-kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, đồng thời, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội trong điều kiện sức ép lạm phát, chi phí tăng cao.

Có thể khẳng định, các giải pháp chính sách tài khóa hỗ trợ DN, người dân, hộ kinh doanh tiết giảm chi phí, có thêm nguồn lực duy trì, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh, tạo cú hích thúc đẩy phát triển KT-XH.   

TCTC: Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn là những nhiệm vụ trọng tâm được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo. Với vai trò cơ quan quản lý nhà nước về giá, Bộ Tài chính đã tổ chức quản lý, điều hành giá ra sao để thực hiện tốt chủ trương trên, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Trong năm 2022, để chủ động ứng phó với những thách thức trước áp lực lạm phát gia tăng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển KT-XH. Công tác quản lý điều hành giá được thực hiện thận trọng, giá các mặt hàng Nhà nước định giá cơ bản được giữ ổn định như giá bán lẻ điện bình quân, giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo lộ trình giá dịch vụ sự nghiệp công.

Đối với các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, nguồn cung vẫn dồi dào, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Trong năm 2022, các chính sách về thuế được ban hành kịp thời cũng giúp giảm áp lực đáng kể lên mặt bằng giá như giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số mặt hàng, giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu; giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN đối với xăng động cơ không pha chì và một số loại thuế phí khác...

Với vai trò cơ quan quản lý nhà nước về giá, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã chủ động phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tổng hợp, xây dựng các kịch bản ứng phó với biến động tăng giá các mặt hàng chiến lược trên thị trường nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra, kịp thời có các giải pháp phù hợp, vừa đảm bảo ổn định giá cả thị trường, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu; vừa tháo gỡ khó khăn cho sản xuất-kinh doanh của DN và đảm bảo đời sống người dân.

Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương điều hành giá xăng dầu linh hoạt, sử dụng hợp lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, bảo đảm giá xăng dầu trong nước, bám sát diễn biến giá thành phẩm xăng dầu thế giới; góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ hoạt động sản xuất-kinh doanh của DN, đời sống của người dân; chủ động thực hiện các biện pháp để bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong mọi tình huống... Nhờ đó, công tác điều hành giá đã đạt được nhiều kết quả tích cực, trong đó, kiểm soát lạm phát đạt mục tiêu dưới 4%.

Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục bám sát tình hình giá cả thị trường thế giới và trong nước, thận trọng trong quản lý, điều hành giá, đảm bảo cung cầu trong nước để ổn định kinh tế.

TCTC: Để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, an ninh tài chính quốc gia, phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững, trong năm qua, Chính phủ và Bộ Tài chính đã quyết liệt triển khai các biện pháp chấn chỉnh thị trường. Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục triển khai nhiệm vụ này như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Trong những năm qua, thị trường vốn của nước ta phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu; khung khổ pháp lý ngày càng được hoàn thiện; quy mô, sản phẩm, thanh khoản tăng nhanh, góp phần huy động được nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế, hỗ trợ và bổ sung cho kênh tín dụng ngân hàng. Thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh.

Tuy có nhiều tiềm năng, dư địa phát triển nhưng chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận, thị trường vốn của Việt Nam hiện còn những hạn chế, bất cập về cấu trúc thị trường, hạ tầng, công nghệ, nguồn nhân lực, hệ thống thông tin thị trường... Cá biệt, còn có tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật nghiêm trọng phải xử lý.

Để phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ khẩn trương rà soát, sửa đổi các quy định bất cập hiện hành, đặc biệt là liên quan đến quy định việc minh bạch thông tin DN, quyền và trách nhiệm của các chủ thể quản lý, tham gia thị trường như cơ quan quản lý nhà nước, DN, công ty chứng khoán, nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, tăng cường các giải pháp chế tài để xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu để bảo vệ nhà đầu tư, xử lý nghiêm tình trạng thao túng, làm giá, đảm bảo sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững, từ đó khôi phục niềm tin của xã hội.

Bộ Tài chính cũng sẽ chỉ đạo tập trung đầu tư đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ số, khẩn trương triển khai các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi để thu hút vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài.

TCTC: Bộ Tài chính là một Bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, việc đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật về tài chính trong năm 2022 được tiến hành ra sao, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Trong năm 2022, ngành Tài chính đã tập trung triển khai hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính; siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài chính – NSNN.

Căn cứ nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 01/NQ-CP và Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2022 của Chính phủ, tính đến ngày 15/12/2022, Bộ Tài chính đã hoàn thành 76 đề án, nhiệm vụ được giao, trong đó: Trình Quốc hội thông qua Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi); cho ý kiến đối với dự án Luật Giá (sửa đổi) và thông qua 03 nghị quyết; Trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua 02 nghị quyết và cho ý kiến về định hướng sửa các luật thuế; Trình Chính phủ ban hành 17 nghị định và đang xem xét ban hành 29 dự thảo nghị định; Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 04 quyết định và đang xem xét ban hành 03 dự thảo quyết định. Bộ Tài chính cũng đã ban hành theo thẩm quyền 68 thông tư trong lĩnh vực quản lý tài chính - NSNN. Ước tính cả năm, Bộ Tài chính sẽ hoàn thành 80/85 đề án, nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng thường xuyên rà soát, hệ thống hóa danh mục văn bản pháp luật; cập nhật thông tin về văn bản mới ban hành, đăng tải đầy đủ, kịp thời trên Cổng thông tin điện tử của Bộ và Cơ sở dữ liệu quốc gia; tăng cường tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật, chính sách chế độ mới; hỗ trợ, tư vấn pháp luật về thuế cho DN, người dân.

Nhìn chung, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế trong năm 2022 được ngành Tài chính chủ động thực hiện, cơ bản đáp ứng được yêu cầu về tiến độ, đảm bảo chất lượng, thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực tài chính – NSNN. Đặc biệt, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế của ngành Tài chính đã bám sát yêu cầu của thực tiễn, kịp thời đề xuất ban hành các văn bản pháp luật tháo gỡ khó khăn cho DN và người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, giá xăng dầu và giá nguyên liệu đầu vào tăng cao.

Nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật tài chính trong tình hình mới, năm 2023, toàn ngành Tài chính tiếp tục chú trọng xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật tài chính, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, với chi phí tuân thủ thấp, phù hợp với thông lệ quốc tế và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Ngành Tài chính sẽ chủ động rà soát các chính sách pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý để đề xuất nội dung hoàn thiện thể chế pháp luật tài chính; kịp thời giải quyết các vướng mắc về chính sách pháp luật tài chính trên tinh thần xuất phát từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong rà soát, xây dựng thể chế. Mọi chính sách, pháp luật tài chính phải hướng tới người dân và DN, để người dân và DN phát huy hết nội lực, khả năng đóng góp cho sự phát triển của Đất nước…

TCTC: Thời gian qua, ngành Tài chính đã đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý tài chính – NSNN, góp phần phục vụ người dân và DN, đẩy mạnh cải cách hành chính, phù hợp với lộ trình chuyển đổi số của Chính phủ. Xin Bộ trưởng khái quát một số kết quả nổi bật và định hướng trong thời gian tới?

Nhiều năm qua, Bộ Tài chính đã tiên phong triển khai ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính - NSNN, giúp tăng cường hiệu quả, minh bạch trong quản lý tài chính, hướng đến nền tài chính số tiên tiến, hiện đại, phục vụ đắc lực cho nền kinh tế số.

Trong năm 2022, sau khi Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/1/2022 về phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022–2025, tầm nhìn đến năm 2030, Bộ Tài chính đã tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao tại Quyết định này và các nhiệm vụ phát sinh trong quá trình triển khai Đề án.

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 48/2022/TT-BTC ngày 03/8/2022 quy định thu phí khai thác và sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về dân cư; ban hành Công văn số 1304/BTC-VI ngày 10/02/2022 hướng dẫn các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bố trí kinh phí thực hiện Đề án (đến thời điểm hiện tại có 7 bộ đã đề nghị Bộ Tài chính phân bổ ngân sách triển khai Đề án gồm: Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Thanh tra Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Tư pháp, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và xã hội); Hoàn thành kết nối, chia sẻ giữa CSDL quốc gia về Thuế với CSDL quốc gia về dân cư. Tại cuộc họp sơ kết 6 tháng đầu năm về kết quả triển khai Đề án, Bộ Tài chính đã được Thủ tướng chính phủ tuyên dương là một trong hai bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Ngày 8/8/2022, tại phiên họp lần thứ 3 của Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số, Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố Báo cáo kết quả đánh giá mức độ chuyển đổi số cấp bộ, cấp tỉnh năm 2021 (DTI 2021). Theo kết quả xếp hạng, Bộ Tài chính tiếp tục xếp vị trí thứ nhất về mức độ chuyển đổi số năm 2021 khối các bộ, ngành cung cấp dịch vụ công... Đây là năm thứ hai liên tiếp, Bộ Tài chính dẫn đầu về chuyển đổi số.

Có thể kể đến các hoạt động chuyển đổi số trong các lĩnh vực như: Tổng cục Thuế đã hoàn thành việc triển khai dịch vụ khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế điện tử trên phạm vi toàn quốc với 99% DN trong tổng số hơn 870.000 DN sử dụng dịch vụ khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế điện tử; Ngành Hải quan đã xây dựng Đề án tổng thể thiết kế triển khai công nghệ thông tin chuyển đổi số phục vụ Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại; Kho bạc Nhà nước đã cơ bản hoàn thành xây dựng kho bạc điện tử với hệ thống dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) mức độ 4 kết nối đến 100% các đơn vị sử dụng ngân sách được tích hợp trên cổng Dịch vụ công Quốc gia…

Bộ Tài chính không ngừng đẩy mạnh cải cách hành chính (CCHC), coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, cải cách để đồng hành cùng người dân và DN. Theo đó, tính đến ngày 15/12/2022, Bộ Tài chính có 793 DVCTT, trong đó lĩnh vực Thuế 234 TTHC; lĩnh vực Hải quan 224 TTHC; lĩnh vực Kho bạc Nhà nước 11 TTHC; lĩnh vực Dự trữ 07 TTHC; lĩnh vực Chứng khoán 104 TTHC; lĩnh vực Tài chính chung 213 TTHC. Ngoài ra, Bộ Tài chính đã tích hợp được 296 DVCTT lên Cổng dịch vụ công quốc gia. Việc vận hành mô hình tiếp nhận và trả kết quả giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa tại trụ sở cơ quan Bộ tiếp tục ổn định và hiệu quả…

Những kết quả trên đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cộng đồng DN đánh giá cao. Kết quả chấm điểm Chỉ số CCHC năm 2021 của các bộ, cơ quan ngang bộ do Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ công bố ngày 25/5/2022 cho thấy, Bộ Tài chính tiếp tục xếp vị trí thứ 2/17 bộ, cơ quan ngang bộ, đạt 91,90/100 điểm. Đây là năm thứ 8 liên tiếp (từ năm 2014-2021), Bộ Tài chính nằm trong top 3 bộ đứng đầu về xếp hạng Chỉ số CCHC. Những nỗ lực trong thời gian qua là nền tảng để Bộ Tài chính tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý tài chính – NSNN, góp phần phục vụ người dân và DN, đẩy mạnh CCHC phù hợp với lộ trình chuyển đổi số của Chính phủ trong thời gian tới.

Nhằm đẩy mạnh CCHC, đảm bảo triển khai có hiệu quả Chương trình tổng thể CCHC nhà nước giai đoạn 2021-2030, Bộ Tài chính đã ban hành Kế hoạch CCHC giai đoạn 2021-2025 kèm theo Quyết định số 1924/QĐ-BTC ngày 30/9/2021. CCHC trong lĩnh vực tài chính giai đoạn 2021-2025 tập trung vào 6 nội dung: Cải cách thể chế, Cải cách TTHC, Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, Cải cách chế độ công vụ, Cải cách tài chính công, Xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số.

Đồng thời, Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành trong toàn bộ các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính để phát triển Bộ Tài chính số, CCHC phù hợp với lộ trình chuyển đổi số của Chính phủ, gắn liền với việc thực hiện chiến lược phát triển của ngành Tài chính và chiến lược phát triển các lĩnh vực thuộc ngành Tài chính.

TCTC: Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chiến lược tài chính đến năm 2030. Xin Bộ trưởng cho biết những định hướng và nhiệm vụ, giải pháp để triển khai Chiến lược này trong giai đoạn tới?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Ngày 21/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 368/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược tài chính đến năm 2030. Theo đó, Chiến lược đặt ra mục tiêu tổng quát là “Xây dựng nền tài chính quốc gia phát triển bền vững, hiện đại và hội nhập, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh tài chính quốc gia.

Thực hiện chính sách động viên hợp lý, cải thiện dư địa tài khóa, tạo điều kiện thuận lợi để huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính, giải quyết hài hòa các vấn đề phát triển KT-XH và môi trường, đảm bảo an ninh quốc phòng và an sinh xã hội gắn với các mục tiêu, nhiệm vụ của Chiến lược phát triển KT-XH 10 năm 2021-2030”.

Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, Chiến lược tài chính đến năm 2030 đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như: Hoàn thiện chính sách huy động các nguồn lực tài chính quốc gia, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thu NSNN; Nâng cao hiệu quả phân bổ, quản lý và sử dụng các nguồn lực tài chính gắn với việc thúc đẩy quá trình tái cơ cấu kinh tế và phát triển bền vững; Quản lý chặt chẽ, hiệu quả bội chi NSNN, nợ công; cải thiện dư địa tài khóa, góp phần nâng cao khả năng chống chịu của nền tài chính quốc gia; Đổi mới cơ chế tài chính đối với khu vực sự nghiệp công lập; Đẩy mạnh việc cơ cấu lại và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN; Đổi mới quản lý vốn nhà nước đầu tư tại DN; Phát triển thị trường tài chính và dịch vụ tài chính đồng bộ, hiện đại, minh bạch và bền vững; Thực hiện nhất quán công tác quản lý, điều hành giá theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước; Tăng cường hiệu quả hợp tác tài chính và chủ động hội nhập quốc tế về tài chính; Tăng cường năng lực, hiệu quả quản lý, giám sát tài chính; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thiết lập nền tảng tài chính số; CCHC, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kiện toàn bộ máy ngành Tài chính hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

TCTC: Khối lượng công việc của ngành Tài chính rất lớn, nhiều áp lực đối với cán bộ, công chức, viên chức. Nhân dịp năm mới, Bộ trưởng có gửi gắm thông điệp gì đến cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành?

Chúng ta vừa trải qua năm 2022 với bối cảnh kinh tế, chính trị thế giới có nhiều diễn biến phức tạp và khó lường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển KT-XH của Đất nước và đời sống của Nhân dân. Trong bối cảnh đó, ngành Tài chính đã chủ động, sáng tạo tham mưu Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều chính sách, giải pháp quan trọng để đảm bảo nguồn lực hỗ trợ quá trình phục hồi và phát triển KT-XH. Với sự nỗ lực, đoàn kết và quyết tâm của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Tài chính nên các nhiệm vụ tài chính-ngân sách năm 2022 đã về đích vượt kế hoạch, đóng góp quan trọng vào các thành tựu KT-XH của Đất nước.

Bước sang năm 2023, diễn biến tình hình kinh tế-chính trị trên thế giới và khu vực dự báo còn nhiều phức tạp, khó lường, với sự cạnh tranh chiến lược và điều chỉnh chính sách đối ngoại của các nước lớn; Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn biến rất nhanh, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng kèm theo nhiều thách thức cho tất cả các nền kinh tế; biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh đang đặt ra nhiều thách thức lớn chưa từng có cho phát triển bền vững…

Bối cảnh đó cho thấy, các nhiệm vụ của ngành Tài chính trong giai đoạn tới là rất nặng nề. Tuy nhiên, tôi tin tưởng sâu sắc rằng với truyền thống lịch sử vẻ vang của ngành Tài chính, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động sẽ tiếp tục đoàn kết đồng lòng, phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, nỗ lực vượt khó, thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Nhân dịp năm mới đón Xuân Quý Mão, thay mặt Ban Cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ Tài chính và nhân danh cá nhân, tôi xin gửi tới toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động các thế hệ ngành Tài chính lời chúc mừng tốt đẹp nhất, chúc các đồng chí và gia đình mạnh khỏe, hạnh phúc và nhiều thành công.

TCTC: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!