Khẳng định tầm nhìn chiến lược về kinh tế - tài chính

Theo Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội, TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng được chọn là hai địa điểm xây dựng trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam. TP. Hồ Chí Minh được kỳ vọng giữ vai trò trung tâm động lực, dẫn dắt thị trường tài chính Việt Nam hội nhập sâu hơn với hệ thống tài chính toàn cầu.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, TS. Trần Trung Kiên, Giám đốc Chương trình đào tạo Thuế, Khoa Tài chính công, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh đánh giá, Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về TTTCQT tại Việt Nam đã thể hiện quyết tâm chiến lược đưa Việt Nam trở thành điểm đến cạnh tranh trong khu vực, thu hút vốn quốc tế và các định chế tài chính lớn.

Trong đó, các ưu đãi về thuế sẽ góp phần giảm chi phí, kích thích đầu tư, tạo hiệu ứng lan tỏa cho các ngành dịch vụ phụ trợ, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao chuẩn mực tài chính trong nước.

Để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững khi triển khai, chính sách cần truyền thông rõ ràng để tránh cảm giác bất bình đẳng thuế giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước, đồng thời thiết lập cơ chế giám sát tránh lạm dụng, quy định lộ trình thí điểm kèm đánh giá định kỳ và gắn kết với chiến lược cải cách thuế tổng thể, phù hợp với cam kết quốc tế.

Riêng TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng, TS. Trần Trung Kiên cho rằng, các địa phương này cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý, đầu tư đồng bộ hạ tầng, nhất là hạ tầng số và logistics tài chính-phát triển nhân lực chất lượng cao, cùng cơ chế quản lý linh hoạt, minh bạch, phù hợp chuẩn mực toàn cầu.

Nếu triển khai hiệu quả, minh bạch và có lộ trình, chính sách này sẽ vừa thu hút được nguồn lực quốc tế, vừa tạo động lực cải cách cho hệ thống thuế trong nước để thu hút mạnh nhà đầu tư.

Nhiều ưu đãi vượt trội về thuế

Dưới góc nhìn của một lãnh đạo doanh nghiệp, ông Vũ Ngọc Nam, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn - TNHH MTV cho biết, ông đánh giá cao Điều 19 Nghị quyết 222/2025/QH15 quy định chính sách thuế áp dụng cho TTTCQT tại Việt Nam đối với thuế thu nhập của doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân với những ưu đãi vượt trội, lý do:

Thứ nhất, việc áp dụng thuế suất 10% trong 30 năm, kèm theo 13 năm miễn giảm ban đầu, sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp so với việc áp dụng mức thuế suất phổ thông 20% hoặc các mức ưu đãi cao nhất hiện hành là 10% trong 15 năm.

Thứ hai, mức ưu đãi này giúp các doanh nghiệp hoạt động tại TTTCQT tại Việt Nam có lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các doanh nghiệp khác trong nước và thậm chí so với các trung tâm tài chính khác trong khu vực.

Thứ ba, thời gian ưu đãi lên đến 30 năm thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc tạo môi trường đầu tư ổn định, hấp dẫn cho các dự án tài chính lớn, có tầm nhìn dài hạn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các định chế tài chính quốc tế, vốn thường có kế hoạch kinh doanh và đầu tư dài hơi.

Thứ tư, việc được hưởng chính sách này giúp chi phí thuế thấp hơn đồng nghĩa với lợi nhuận sau thuế cao hơn, giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực để tái đầu tư, mở rộng hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh.

“Tuy nhiên, ngoài thuế thu nhập doanh nghiệp, các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tại TTTCQT tại Việt Nam, có doanh thu lưu ý, họ có thể là đối tượng chịu thuế thu nhập của nhà thầu nước ngoài theo quy định tại Thông tư số 103/2014/TT-BTC ngày 6/8/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện nghĩa vụ thuế áp dụng đối với tổ chức cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập tại Việt Nam”, ông Vũ Ngọc Nam lưu ý.

Bên cạnh đó theo ông Nam, chính sách thuế áp dụng cho các doanh nghiệp đầu tư vào TTTCQT tại Việt Nam, chính sách thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao với thu nhập từ tiền lương, tiền công vừa được ban hành cũng được xem làm một chính sách “đột phá”, tháo gỡ được nhiều nút thắt quan trọng.

Ngoài ra ông Nam cho rằng, Điều 22 Nghị quyết 222/2025/QH15 quy định, việc sở hữu tài sản trên đất với thời hạn thuê đất, giao đất lâu dài 50-70 năm rất có lợi cho những Fintech (công nghệ tài chính) muốn xây dựng riêng cho mình những DataCenter lớn hoặc Trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D) chuyên biệt, thì thời hạn 70 năm là một lợi thế lớn, giúp họ yên tâm đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghệ.

Bên cạnh đó, việc được giao, thuê những khu đất “sạch” sẽ giảm đáng kể thời gian tiếp cận khu đất, nhà đầu tư không phải bỏ khoản tiền đáng kể và thời gian để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, theo đó, tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí đầu tư, giúp nhà đầu tư có nhiều hơn niềm tin vào kết quả thành công khi đầu tư vào TTTCQT tại Việt Nam.

Đối với các nhà đầu tư vào hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật như viễn thông (cáp quang tốc độ cao), năng lượng (nguồn điện ổn định), các công trình tiện ích khác trong hệ sinh thái của Trung tâm, việc được tiếp cận với quỹ đất sạch, với thông tin quy hoạch đầy đủ cùng với chính sách miễn thủ tục cấp giấy phép xây dựng, chính sách mở cửa tại điểm a khoản 3 Điều 22 như trên, các nhà đầu tư sẽ nhanh chóng hình thành những công trình mới, phủ kín, lấp đầy tiện ích cần thiết cho một TTTCQT tại Việt Nam để vận hành kịp thời trong thời gian ngắn nhất.

Theo ông Nam, Điều 28 về chính sách xuất nhập khẩu và phân phối hàng hóa, dịch vụ tại TTTCQT tại Việt Nam mang tính đột phá cao về mặt thủ tục hành chính. Mặc dù lợi ích trực tiếp cho người tiêu dùng phổ thông là chưa nhiều, nhưng đối với các doanh nghiệp hoạt động trong TTTCQT tại Việt Nam, đây là một chính sách cực kỳ hấp dẫn, góp phần đáng kể vào việc tạo ra một môi trường kinh doanh hiệu quả, minh bạch và cạnh tranh, phù hợp với các chuẩn mực của một trung tâm tài chính quốc tế.

Trong khi đó, PGS, TS. Trần Huy Hoàng, chuyên gia tài chính, Phó Hiệu trưởng Thường trực Trường đại học Văn Hiến, TP. Hồ Chí Minh nhận định, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh là bước đi chiến lược nhằm tái cấu trúc nền kinh tế, hướng tới mô hình tăng trưởng dựa trên chất lượng, công nghệ và dịch vụ giá trị cao, không chỉ là dự án hạ tầng hay mô hình thử nghiệm.

Theo PGS, TS. Trần Huy Hoàng, trung tâm tài chính quốc tế sẽ giúp Thành phố tăng khả năng huy động vốn trong và ngoài nước; phát triển các ngành dịch vụ mũi nhọn như tài chính - ngân hàng, bảo hiểm, fintech; đào tạo đội ngũ chuyên gia tài chính đẳng cấp quốc tế; cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao vị thế thành phố trên trường quốc tế.