Có thể thấy, đại dịch COVID-19 đã và đang tạo ra sự khủng hoảng nhất định đối với nền kinh tế toàn cầu nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Cùng nhìn lại, vào giai đoạn 2008-2009, Việt Nam cũng từng trải qua cơn khủng hoảng, thậm chí còn ảnh hưởng nặng nề hơn hiện nay.

Cụ thể, trong cơn khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, cổ phiếu thuộc Top 3 ngành giảm sâu nhất bao gồm: Dịch vụ tài chính giảm 93%, Du lịch và giải trí giảm 92%, Hàng cá nhân và gia dụng giảm 90%. Cổ phiếu thuộc Top 3 ngành giảm ít nhất gồm: Thực phẩm và đồ uống giảm 70%, Y tế giảm 71%, Điện nước và xăng dầu khí đốt giảm 72%.

Sau khủng hoảng năm 2008, cổ phiếu thuộc Top 3 ngành tăng mạnh nhất gồm: ô tô và phụ tùng tăng 1.037%, Dịch vụ tài chính tăng 307%, Du lịch và giải trí tăng 257%. Trong khi đó, cổ phiếu thuộc Top 3 ngành tăng ít nhất gồm: Y tế tăng 68%, Truyền thông tăng 73% và cuối cùng là Dầu khí tăng 74%.

Như vậy, ngành Dịch vụ tài chính và Du lịch - giải trí là hai ngành giảm mạnh nhất trong giai đoạn khủng hoảng, và cũng chính hai ngành này tăng mạnh nhất sau giai đoạn khủng hoảng. Trong khi ngành Dịch vụ tài chính phản ứng và đạt đỉnh cùng với chỉ số VN-Index thì ngành Du lịch và giải trí biến động và đạt đỉnh của chu kỳ trước chỉ số VN-Index khoảng 2-3 tháng.

Các cổ phiếu ngành y tế, điện nước, xăng dầu, khí đốt, thực phẩm và đồ uống, ngân hàng ít bị ảnh hưởng, điều này có thể lý giải vì đây là các ngành cung cấp các sản phẩm và dịch vụ phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân.

Nếu giả sử năm 2020 là năm suy thoái và tình hình diễn biến xấu hơn có thể gây ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu tương tự giai đoạn 2008-2009 thì xem 2019 là năm trước khủng hoảng. Nếu so sánh với đỉnh điểm năm 2019 thì thời điểm hiện tại rất nhiều nhóm ngành đã giảm rất sâu. Có thể kể đến các cổ phiếu thuộc nhóm ngành Dầu khí, Bảo hiểm, Oto và phụ tùng, Bán lẻ đã giảm gần 50%. Cổ phiếu thuộc các ngành giảm ít nhất bao gồm: Y tế, Hàng cá nhân và gia dụng, Công nghệ thông tin. Diễn biến giữa các nhóm ngành có một số điểm tương đồng với thời điểm năm 2008.

Nếu so sánh thời điểm cuối năm 2019 với hiện nay, những ngành giảm mạnh nhất: Bảo hiểm (-32%), Dầu khí (-32%), Du lịch và Giải trí (-30%), Bán lẻ (-29%). Những ngành giảm ít nhất bao gồm: Hóa chất (-6%), Y tế (-7%), Xây dựng và Vật liệu (-12%), Ngân hàng (-14%).

Biến động các chỉ số ngành phản ánh rõ tình hình kinh tế cũng như khó khăn đang gặp phải của các doanh nghiệp trong ngành trước tình hình dịch bệnh COVID-19.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa 2 tháng đầu năm 2020 tăng trưởng 8,3%, giảm so với mức 12,2% của năm 2019, 10,1% của năm 2018. Và khả năng lớn con số này tháng 3/2020 còn thấp hơn nữa. 

Số lượt khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 2/2020 giảm 37,7% so với tháng 1/2020 và giảm 21,8% so với cùng kỳ năm 2019 đều ảnh hưởng không chỉ tới lĩnh vực du lịch, giải trí mà bán lẻ cũng chịu tác động không kém. 

Các doanh nghiệp điện tử, dệt may, lắp ráp ôtô thiếu nguồn cung nguyên vật liệu do phần lớn nhập khẩu từ Trung Quốc. Điều may mắn là tình hình dịch bệnh Trung Quốc trong gần 1 tháng qua đã có những tín hiệu tích cực và các doanh nghiệp tại Trung Quốc đã bắt đầu hoạt động trở lại. Tuy nhiên, gần đây cuộc chiến giá dầu giữa Nga - Saudi Arabia và nguy cơ leo thang quân sự ở Syria khiến giá dầu lao dốc, sẽ là một áp lực với các doanh nghiệp dầu khí. 

Trước động thái nới lỏng chính sách tiền tệ của FED và các nước trên thế giới, Chính phủ cũng đã đưa ra một số chính sách giảm lãi vay, gia hạn nợ, cụ thể NHNN đã ban hành văn bản đồng loạt giảm lãi suất huy động, cho vay các kỳ hạn. Và có thể nhà nước sẽ tăng đầu tư công nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, điều này sẽ tác động tích cực tới các doanh nghiệp hạ tầng, xây dựng. 

Dựa trên một số điểm tương đồng với giai đoạn khủng hoảng tài chính 2008, sau khi dịch COVID-19 được đẩy lùi, nhiều khả năng cổ phiếu của một số ngành sẽ tăng giá mạnh theo thứ tự như: Dịch vụ và giải trí, đạt đỉnh trước VN-Index khoảng 3 tháng, Bán lẻ đạt đỉnh trước VN-Index khoảng 5 tháng, Dịch vụ tài chính đạt đỉnh cùng VN-Index, Ôtô và phụ tùng đạt đỉnh cùng VN-Index, Ngân hàng đạt đỉnh trước VN-Index khoảng 5 tháng...