Hướng đi mới

Tại Hội nghị Xây dựng nền nông nghiệp công nghiệp Việt Nam, tổ chức tháng 12/2016 tại TP. Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh: Việc áp dụng công nghệ cao vào nông nghiệp là việc làm bức thiết, nhằm từng bước đưa Việt Nam vào danh sách những quốc gia có nền nông nghiệp phát triển hàng đầu thế giới. Thủ tướng yêu cầu đảm bảo mọi nông dân Việt Nam bất kể vùng miền nào, bất kể quy mô tính chất nào cũng được khuyến khích áp dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp.

Chưa bao giờ vấn đề xây dựng một nền nông nghiệp hữu cơ, hiện đại được người đứng đầu Chính phủ quan tâm đến như vậy. Trước yêu cầu bức thiết này, ngay đầu năm năm 2017, Chính phủ cũng đã quyết định gói tín dụng ưu đãi lãi suất lên tới 100 nghìn tỷ để hỗ trợ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và nông nghiệp sạch.

Tuy nhiên, nhìn lại số lượng các dự án và doanh nghiệp Việt Nam xúc tiến thực hiện đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao trong nửa đầu năm 2017 vẫn còn hạn chế.

Bên cạnh những doanh nghiệp đã có thương hiệu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao như Vineco, Hoàng Anh Gia Lai, TH, Vinamilk, cũng đã xuất hiện những tên tuổi mới như Công ty CIC với hơn 1.000ha trồng cacao ứng dụng toàn bộ hệ thống tưới nhỏ giọt của Israel vào vùng đất cằn cỗi Easup (Đắk lắk), và Công ty Sữa Nutifood "tiến quân" vào lĩnh vực cà phê, hay Pan Group đầu tư hoa tươi công nghệ cao xuất khẩu đi Nhật.

“Đất lành” cho cây ca cao

Khi những tài nguyên đang dần cạn kiệt, khi những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến nước ta thì những giải pháp để phát triển nông nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Chính vì lẽ đó, việc học tập các mô hình và ứng dụng công nghệ nông nghiệp từ Israel- một trong những đất nước dẫn đầu thế giới về lĩnh vực nông nghiệp vùng hoang mạc, tưới nhỏ giọt và khử mặn - được chú trọng nhiều tại Việt Nam thời gian gần đây.

Ở huyện Easup, Đắk lắk, với 200ha cacao trồng xen canh chuối với công nghệ trồng tưới hiện đại từ Israel đang mở ra một hướng đi mới cho huyện Ea Súp, tỉnh Đắk lắk, nơi có tới 60% hộ nghèo và điều kiện đất đai thời tiết khắc nghiệt.

Dự án do Công ty Quốc tế Ca cao (Cacao International Corporation - CIC) thực hiện. Khí hậu nóng ở Easup  rất thích hợp với cây ca cao, địa hình bằng phẳng lý tưởng cho việc tự động hóa nông nghiệp, nhưng đất bạc màu và lượng mưa thấp nhất Tây Nguyên khiến từ trước tới nay cây trồng khó mà sinh trưởng.

CIC đã đầu tư lớn khi lựa chọn công nghệ tưới nhỏ giọt của Israel kết hợp xây dựng hệ thống thoát nước đồng bộ. TS Phạm Hồng Đức Phước - Cố vấn kỹ thuật dự án ca cao của CIC cho biết: Đây là nông trang đầu tiên có quy mô lớn ở Việt Nam và nằm trong số rất ít trong ngành ca cao thế giới áp dụng 100% công nghệ, thiết bị tưới của Israel ngay từ khâu kiến thiết cơ bản. Kết quả là Easup đã  biến thành vùng “đất lành” cho…  cây ca cao, thay thế cho các loại cây trồng hàng năm hiệu quả thấp hiện nay.

Từ 50ha trang trại ca cao tập trung trồng thử nghiệm năm 2015, diện tích trồng ca cao đã được mở rộng lên 200ha gồm cả trang trại tập trung và liên kết với các hộ nông dân trong khu vực.

Ông Huỳnh Quốc Thích, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk rất hào hứng khi lần đầu tiên công nghệ cao được áp dụng ở địa phương khó khăn nhất ở Tây Nguyên này. Ông nói: "Dự án trồng ca cao xen chuối kết hợp công nghệ tưới nước nhỏ giọt thành công sẽ giúp Easup xác định được cây công nghiệp lâu năm, mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân và doanh nghiệp.

Bài toán xây thuơng hiệu

Tuy nhiên chặng đường của CIC ở Easup còn rất dài. CIC đặt mục tiêu trồng 1.000 ha ca cao tập trung và 3.000 ha liên kết với các nông hộ nhỏ, quy mô sản lượng 10.000 tấn.

Để hiện thực hóa những chỉ đạo của Thủ tướng, rất cần có sự liên kết doanh nghiệp với nông dân như ở dự án ca cao Ea Súp, đồng thời cần có sự hỗ trợ của Nhà nước, với nông dân là cần được trợ giúp đào tạo kiến thức, cung cấp tín dụng, hỗ trợ xây dựng hạ tầng, với doanh nghiệp là những chính sách nhất quán, đồng bộ, nhất là cần được tạo điều kiện để tiếp cận quỹ đất, giao đất dài hạn.

Tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam diễn ra tại Hà Nội ngày 31/7, nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn kiến nghị Chính phủ đề xuất Quốc hội sửa đổi bãi bỏ quy định về hạn điền trong Luật Đất đai. Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Giống cây trồng Thái Bình cho rằng, nông nghiệp là một trong những thành tựu lớn nhất sau 30 năm đổi mới của đất nước.

Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng trong lúc chờ sửa quy định về hạn điền trong Luật Đất đai, một số địa phương ở miền Bắc như Hà Nam, Thái Bình, Hải Phòng… đã vận dụng rất thành công việc mở hạn điền với cách làm phù hợp.