Không có chuyện “ngâm tiền”

Theo quy định, hàng năm, Bộ KH&CN đề xuất để Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính bố trí, phân bổ vốn NSNN cho hoạt động này. Tuy nhiên, việc phân bổ dự toán kinh phí luôn luôn chậm, vì phải chờ phê duyệt nhiệm vụ KH&CN.

Đơn cử, tính đến hết tháng 9/2012, mặc dù dự toán NSNN của năm về KH&CN đã được Quốc hội thông qua, nhưng đến nay Bộ KH&CN vẫn chưa gửi Bộ Tài chính đề nghị phân bổ ngân sách, với số tiền trên 260 tỷ đồng; trong đó, phần dự toán đối với lĩnh vực KH&CN gần 215 tỷ đồng, phần dự toán của Bộ KH&CN trên 45 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Trường Giang - Phó Vụ trưởng Vụ Hành chính sự nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, để đẩy nhanh việc phân bổ dự toán kinh phí cho KH&CN, Bộ Tài chính đã hối thúc ráo riết (bằng hàng loạt các văn bản), nhưng đến nay, vẫn chưa nhận được đề xuất của Bộ KH&CN, đối với số kinh phí còn chưa phân bổ.

Việc chậm cấp kinh phí, trong những năm qua, được ông Giang lý giải, một phần do các bộ chủ quản, các địa phương phê duyệt đề tài và phân bổ kinh phí chậm. Vì khi đề tài được phê duyệt, thường phải qua quy trình xây dựng và phê duyệt chừng 14 - 18 tháng.

Còn theo quy trình xây dựng NSNN thì vào cuối tháng 7 năm trước, khi Bộ Tài chính nhận được đề nghị của các bộ, địa phương sẽ tổng hợp trình Chính phủ và Quốc hội phê duyệt.

Quy trình này từ đầu tháng 8 đến cuối tháng 12, sau khi Quốc hội thông qua, Thủ tướng Chính phủ sẽ thông báo cho các cơ quan chủ quản về kinh phí thực hiện.

Sau khi được các cơ quan chủ quản thông báo dự toán kinh phí được duyệt, các đơn vị nghiên cứu chỉ đến KBNN để giải ngân kinh phí.

Do đó, ông Giang khẳng định, không có chuyện Bộ Tài chính “ngâm tiền” nghiên cứu của các nhà khoa học…

Không phải ngoại lệ

Tình trạng kinh phí phải chờ nhiệm vụ như 9 tháng qua của năm 2012 không phải là trường hợp ngoại lệ. Đây là “căn bệnh kinh niên” xảy ra từ nhiều năm nay, trong lĩnh vực KH&CN. Trong khi, NSNN luôn “eo hẹp”, còn nhiều nhiệm vụ cấp bách khác hiện chưa có nguồn để đảm bảo.

Theo kiến nghị của Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân, tại phiên giải trình về “Cơ chế tài chính và huy động các nguồn lực đầu tư nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ ”, do Ủy ban KHCN & Môi trường của Quốc hội tổ chức mới đây, nhiệm vụ của KH&CN được đề xuất vào thời điểm nào, thì phải được phê duyệt và cấp kinh phí thực hiện ngay tại thời điểm đó. Đồng thời Bộ KH&CN đề nghị để chủ động cho Bộ KH&CN trong việc sử dụng kinh phí khoa học thì nên cấp kinh phí về các quỹ KH&CN nằm ngoài NSNN.

Năm 2011, theo đề nghị của Bộ KH&CN, Bộ Tài chính đã bố trí dự toán NSNN để cấp vốn ban đầu cho Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia (được thành lập theo Quyết định số 1342 của Thủ tướng Chính phủ) 70 tỷ đồng.

Theo quyết định này, Bộ trưởng Bộ KH&CN xây dựng quy chế tổ chức và hoạt động của quỹ, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Đến nay, đã hơn một năm kể từ khi có quyết định thành lập và được bố trí kinh phí NSNN, nhưng Bộ KH&CN vẫn chưa hoàn thành quy chế tổ chức và hoạt động của quỹ. Chính vì vậy, hiện nguồn vốn NSNN cấp cho quỹ này đang bị đọng, chưa phát huy hiệu quả.