Theo đánh giá của Cục Hải quan Quảng Trị, thời gian gần đây, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và trong địa bàn hoạt động hải quan vẫn còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thách thức, tuy nhiên có chiều hướng giảm so với trước. Một phần nguyên nhân là do lưu lượng hành khách và phương tiện xuất nhập cảnh tăng cao kéo theo tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa gia tăng và được tổ chức chặt chẽ, tinh vi hơn.

Hoạt động vận chuyển trái phép hàng hóa từ Lào vào Việt Nam vẫn diễn ra chủ yếu dọc sông Xê Pôn và các đường mòn, lối mở hai bên cánh gà cửa khẩu quốc tế Lao Bảo. Lợi dụng trời tối và địa hình phức tạp, các đối tượng dùng đò, thuyền máy vận chuyển hàng hóa dọc sông Xê Pôn; sau đó dùng xe thồ, xe kéo, thuê người vận chuyển hàng hóa bằng đường tiểu ngạch để đưa hàng vào Việt Nam tiêu thụ.

Ở Hải quan Quảng Trị có 2 đơn vị: Đội Kiểm soát Hải quan và Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy được giao nhiệm vụ chuyên trách đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trên địa bàn cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và trên tuyến Đường 9. Mỗi năm, 2 đơn vị này phát hiện, xử lý, thu giữ hàng hóa vi phạm trị giá hàng tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên, Đội trưởng Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy (Cục Hải quan Quảng Trị) Nguyễn Văn Thủy cho biết, thời tiết nắng nóng cũng là lúc hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép các mặt hàng đường, bia… bắt đầu “vào mùa”. Qua công tác nắm tình hình, một lượng lớn hàng hóa được tập kết trong các kho chứa phía nước bạn Lào, khi dân buôn có nhu cầu, các đối tượng sẽ dùng đò vận chuyển dọc tuyến sông Xê Pôn (khu vực các xã Tân Thành, Tân Long và thị trấn Lao Bảo thuộc huyện Hướng Hóa, Quảng Trị), chờ thời cơ để đưa hàng lên bờ. Mỗi phi vụ vận chuyển thường có từ 10 đến 15 người tham gia. Khi đò cập bờ, số người này sử dụng xe máy, chở từ 1-2 bao đường nhanh chóng tẩu tán. Việc bốc dỡ hàng hóa trái phép ở khu vực này diễn ra chỉ tính bằng phút, đây là khó khăn đối với lực lượng kiểm soát Hải quan.

 “Chỉ cần một người lạ mặt đi vào khu vực biên giới, “bứt dây động rừng”, các đối tượng điều khiển chạy đò về phía bên kia biên giới gây khó khăn cho lực lượng chức năng đấu tranh, bắt giữ.”, ông Nguyễn Văn Thủy chia sẻ.

Theo thông tin phóng viên Báo Hải quan nắm được, từ đầu tháng 3 trở lại đây, lực lượng kiểm soát Hải quan Quảng Trị đã phát hiện, bắt giữ 12 vụ vi phạm. Trong số này có 10,8 tấn đường kính trắng (do Thái Lan sản xuất) và 1.616 chai/lon bia Heineken các loại đã bị lực lượng Hải quan tạm giữ để xử lý. Đáng lưu ý, phần lớn hàng hóa được các đối tượng gùi cõng qua đường mòn, lối mở, sau đó tập kết hàng hóa tại khu vực đồi núi hiểm trở hòng trốn tránh sự tuần tra, kiểm soát của lực lượng Hải quan. Một trong những phương thức, thủ đoạn luôn được các đối tượng sử dụng là giấu đường, bia… trong các hầm, vách chứa hàng trên xe khách, thậm chí thuê mỗi hành khách vận chuyển từ 1-2 bao đường kính trắng.

Điển hình là ngày 8/3, tại khu vực đường mòn cách Km 58+300 Quốc lộ 9 khoảng 300m về phía Tây Nam và xã Tân Thành, Đội Kiểm soát Hải quan và Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy (Cục Hải quan Quảng Trị) bắt giữ 2 vụ vận chuyển 3,2 tấn đường kính trắng do Thái Lan sản xuất.

Trước đó, trong 2 ngày 3 và 4/3, tại xã Tân Thành và Tân Long, Đội Kiểm soát phòng chống ma túy phát hiện, bắt giữ 1.400 chai bia Heineken do Pháp sản xuất, loại 250ml/chai.

Ông Nguyễn Văn Thủy cho biết thêm, trên tuyến Đường 9 (nối từ cửa khẩu quốc tế Lao Bảo về nội địa), hoạt động buôn bán, vận chuyển hàng hóa diễn ra sôi động, với nhiều phương thức khác nhau. Manh động hơn, một số mặt hàng có giá trị lớn như rượu, thuốc lá…, được các đối tượng sử dụng xe máy phân khối lớn hoặc xe ô tô con để vận chuyển. Quá trình rượt đuổi, bắt giữ đối tượng vi phạm gây nguy hiểm đến tính mạng của lực lượng chức năng, cũng như người tham gia giao thông. Mặt khác, đối với các mặt hàng như đường kính trắng, bia…, các đối tượng chia nhỏ, xé lẻ để dễ vận chuyển, giấu bên trong các loại hàng hóa thông thường như than củi, chuối, thậm chí gia cố hầm chứa hàng bên trong các phương tiện vận tải hành khách để cất giấu hàng hóa nhập lậu. Các vụ vi phạm chủ yếu là hành vi mua bán, vận chuyển hàng hóa không có chứng từ hợp pháp; không xác định được chủ sở hữu.

Theo lãnh đạo Cục Hải quan Quảng Quảng Trị, để đấu tranh ngăn chặn hàng hóa thẩm lậu qua biên giới, hàng năm đơn vị thường phát động các đợt cao điểm đấu tranh chống buôn lậu theo mùa vụ, theo từng mặt hàng trọng điểm, nhất là mặt hàng đường, bia, thuốc lá. Thời điểm này, lực lượng kiểm soát Hải quan thực hiện tốt công tác phối hợp, xây dựng phương án chặn bắt cụ thể trước khi triển khai, thực hiện đúng quy định và chú ý đảm bảo án toàn cho cán bộ, công chức hải quan.