Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong 7 tháng đạt 36,71%

Xác định việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm 2021, ngày 16/8/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện số 1082/CĐ-TTg gửi các bộ, ngành, địa phương yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021.

Công điện số 1082/CĐ-TTg nêu rõ: Kết quả giải ngân vốn đầu tư công tính đến 31/7/2021 đạt 36,71% kế hoạch vốn năm 2021 được Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2020 (40,67%), đặc biệt tỷ lệ giải ngân vốn ODA và vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài rất thấp (7,52%).

Nhiều bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp như: Bộ Thông tin và Truyền thông (0,40%), Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh (0,56%), Ban Quản lý Làng văn hoá các dân tộc Việt Nam (0,95%), Đài Truyền hình Việt Nam (1,17%), Thông tấn xã Việt Nam (1,19%), Bộ Ngoại giao (2,57%), Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam (2,67%), Hội Nông dân Việt Nam (2,57%), Bắc Kạn (8,37%), Quảng Bình (15,46%), Cao Bằng (15,84%), Đắc Lắc (15,86%)…

Đặc biệt, một số cơ quan chưa thực hiện hiện việc giải ngân như: Uỷ ban Dân tộc, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Tỷ lệ giải ngân thấp làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, việc triển khai các chính sách tài khoá, tiền tệ, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế đang chịu tác động mạnh mẽ bởi đại dịch COVID-19.

Tại Công điện số 1082/CĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ rõ nguyên nhân của việc giải ngân chậm, trong đó nguyên nhân khách quan là dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội nên đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công của các dự án công trình. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ quan vẫn là các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện.

Một số bộ, cơ quan, địa phương, nhất là những nơi không thực hiện giãn cách xã hội thiếu quyết tâm chính trị, vai trò người đứng đầu chưa được phát huy đầy đủ, công tác lập kế hoạch vốn chưa sát với thực tế và khả năng giải ngân; công tác thiết kế thi công, đấu thầu lựa chọn nhà thầu chậm, giải phóng mặt bằng chưa được giải quyết dứt điểm; quy trình, thủ tục thanh quyết toán vốn đầu tư công còn bất cập; sự phối hợp giữa các cơ quan còn chưa chặt chẽ; công tác thanh tra, kiểm tra chưa quyết liệt; việc xử lý các trường hợp chậm trễ, vi phạm quy định còn chưa kịp thời, nghiêm minh…

Từ thực tế trên, Thủ tướng Chính phủ quán triệt các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần khẩn trương, nghiêm túc triển khai đồng bộ các giải pháp, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân năm 2021 trên 95% kế hoạch đề ra tại Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 của Chính phủ.

Tăng cường kiểm tra, giám sát nội bộ về nghiệp vụ kiểm soát chi

Quán triệt thực hiện nghiêm nội dung Công điện của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Tài chính, ngày 19/8/2021, Tổng Giám đốc KBNN đã ký Công điện số 10/CĐ-KBNN về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; tăng  kỷ cương, kỷ luật hành chính và công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Tại Công điện số 10/CĐ-KBNN, Tổng Giám đốc KBNN yêu cầu KBNN các tỉnh, thành phố và các đơn vị thuộc cơ quan KBNN khẩn trương, nghiêm túc thực hiện các nội dung sau:

Đối với công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước: KBNN yêu cầu đẩy mạnh giao dịch qua dịch vụ công trực tuyến KBNN; tuân thủ thời gian giải quyết hồ sơ, đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng ngân sách, chủ đầu tư, góp phần nâng cao hiệu quả chi ngân sách nhà nước (NSNN) và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021.

Với mục tiêu lấy khách hàng là trung tâm, đối tượng phục vụ, KBNN yêu cầu các KBNN trực thuộc tuyệt đối không sách nhiễu trong giải quyết công việc; không để tồn đọng bất kỳ hồ sơ thanh toán nào tại KBNN mà không rõ lý do. Đồng thời, KBNN nghiêm cấm việc lợi dụng vị trí công việc được giao để mưu lợi cá nhân, làm chậm quá trình chi NSNN và ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021.

KBNN cũng yêu cầu các đơn vị trong hệ thống tăng cường hiệu quả quản lý, giám sát, kiểm tra đột xuất của cấp trên đối với cấp dưới; nâng cao vai trò kiểm tra, giám sát nội bộ về nghiệp vụ kiểm soát chi NSNN để kịp thời phát hiện các hành vi gây phiền hà, sách nhiễu, chậm giải quyết hồ sơ cho đơn vị sử dụng ngân sách, chủ đầu tư.

Đối với công tác giải ngân vốn đầu tư công: KBNN cũng yêu cầu các đơn vị trong hệ thống tiếp tục đôn đốc các chủ đầu tư, tháo gỡ và khắc phục những khó khăn, đẩy mạnh tiến độ thực hiện dự án và giải ngân kế hoạch vốn.

Đặc biệt, đối với nhóm dự án đã hoàn thành từ trước ngày 31/12/2020 vẫn còn tồn đọng quyết toán và kế hoạch vốn chưa giải ngân, các đơn vị KBNN phải đôn đốc chủ đầu tư khẩn trương liên hệ với nhà thầu để thanh toán công nợ theo quy định (đối với dự án đã phê duyệt quyết toán); hoàn tất thủ tục lập, trình phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành đối với các dự án đã hoàn thành từ trước ngày 31/12/2020 để phê duyệt trước 30/9/2021.

(*) ThS. Nguyễn Thị Hạnh.

(**) Bài đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 1 tháng 9/2021.